Nâng cao tính thẩm mỹ trong nghệ thuật biểu diễn âm nhạc

Trong những năm qua, Quảng Ninh đã tổ chức nhiều sự kiện quy mô lớn, trong đó có những sự kiện về âm nhạc. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam, nhìn nhận: Trong phong trào quần chúng, ở Quảng Ninh có nhiều hội diễn ngành mà ấn tượng nhất với chúng tôi là các hội diễn của ngành Than.

Tôi cho rằng, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ rộng khắp của các ngành trong đó có ngành Than là việc làm rất có ý nghĩa, huy động một lực lượng diễn viên, nghệ sĩ tham gia hội diễn đã giúp ích rất nhiều trong việc nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân.

Những sân chơi rộng rãi đó đã góp phần hình thành cho Quảng Ninh một đội ngũ biểu diễn tương đối hùng hậu. Quảng Ninh là cái nôi của phong trào ca hát đã nuôi dưỡng, chắp cánh cho biết bao nhiêu thế hệ nghệ sỹ hàng đầu của đất nước, như: NSND Quang Thọ, NSND Lê Dung, NSND Thanh Xuân và các ca sĩ Hồ Quỳnh Hương, Ngọc Anh, Hà Hoài Thu, Tuấn Anh, Hoàng Tùng, Hoàng Thái, Hồng Chinh... Cũng chính từ cái nôi này đã chắp cánh cho hàng loạt giọng ca tỏa sáng tại các cuộc thi giọng hát hay trên sóng PTTH, Sao Mai, Giọng hát ASEAN…

Theo số liệu của Chi hội Âm nhạc Quảng Ninh, hiện Chi hội có hơn 80 hội viên, đa số là hội viên biểu diễn. Các hội viên đang sinh hoạt, hoạt động sáng tác và biểu diễn tại các hội văn học thành phố Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Móng Cái; thị xã Đông Triều, Quảng Yên và huyện Tiên Yên.

Thực tế sôi động của đời sống âm nhạc những năm gần đây cho thấy hoạt động biểu diễn nghệ thuật ở tỉnh Quảng Ninh đã và đang phát triển hết sức phong phú, đa dạng. Nghệ sĩ Ưu tú Phạm Hữu Lượng, Chi hội trưởng Chi hội Âm nhạc Quảng Ninh, cho biết: Lực lượng biểu diễn của Chi hội Âm nhạc đã có những đóng góp đáng kể trong hoạt động văn hóa nghệ thuật của tỉnh. Nhiều tác phẩm mới có nội dung, chất lượng tốt viết về mảnh đất, con người Quảng Ninh; về những thành tựu mà tỉnh Quảng Ninh đã đạt được ở nhiều lĩnh vực, như: Du lịch, môi trường, xây dựng, Vịnh Hạ Long, xây dựng nông thôn mới.

Hàng trăm tác phẩm được dàn dựng công phu, được các nghệ sỹ, ca sĩ của Chi hội thể hiện; được chọn biểu diễn phục vụ các sự kiện văn hóa lớn của tỉnh, của địa phương, các sở, ban, ngành, các lễ hội. Các tác phẩm này đã góp phần làm phong phú đời sống âm nhạc chung. Nhiều tác phẩm tốt được lựa chọn tham gia các cuộc liên hoan, hội diễn, đạt được giải thưởng cao và nhiều huy chương vàng, bạc…

Một tiết mục trong hội thi Hoa mi vàng năm 2019.

Các nghệ sĩ biểu diễn Quang Hiệp, Thu Hường, Thành Tâm, Đức Lương, Hồng Chinh, Lương Ngọc Diệp, Phương Điệp, Lệ Quyên năng động nhận thêm được nhiều suất diễn. Họ thường xuyên có mặt trong các chương trình kỷ niệm những ngày lễ trọng của các địa phương; chương trình Canarval Hạ Long; Chương trình kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống công nhân Vùng mỏ - Truyền thống ngành Than.

Ở địa phương, hội viên biểu diễn tích cực tham gia các chương trình liên hoan, hội diễn, các đêm văn nghệ ở địa phương. Các hội viên biểu diễn có nhiều đóng góp cho phong trào như: Ngọc Ngà, Phạm Ngọc Minh, Nguyễn Thị Thanh Tâm, Thanh Việt, Thu Hương, Quang Vinh...

Tuy nhiên, Nghệ sĩ ưu tú Phạm Hữu Lượng cũng thẳng thắn nhìn nhận: Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, hàng loạt vấn đề về thẩm mỹ trong nghệ thuật biểu diễn đang đặt ra hết sức cấp bách. Đặc biệt, trong cơ chế thị trường, khi tư duy sáng tác và biểu diễn đang tiếp nhận phong cách mới, chức năng giải trí được tôn trọng, các bầu show, các nhóm biểu diễn mục đích là kinh doanh, doanh thu chạy theo lợi nhuận bất chấp một số nguyên tắc quản lý trong hoạt động biểu diễn nghệ thuật.

Trước thực tế đó, chúng ta phải thẳng thắn nhìn nhận lại và có đánh giá một cách khách quan, chính xác về âm nhạc Quảng Ninh đang ở đâu, chất lượng như thế nào để có những định hướng cụ thể cho âm nhạc Quảng Ninh trong những năm tiếp theo.

Trên cơ sở đó, gợi mở hướng đổi mới tư duy sáng tác và biểu diễn nhằm tìm ra ngôn ngữ thể hiện mới, làm mới các chương trình của nghệ thuật biểu diễn với phương châm vừa kế thừa, phát huy giá trị thẩm mỹ truyền thống phù hợp với thuần phong mỹ tục, bản sắc văn hóa để nâng cao vai trò âm nhạc.

Huỳnh Đăng