Nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm - giải pháp tăng trưởng xuất khẩu bền vững

Hội thảo thu hút sự tham gia của nhiều doanh nghiệp (Ảnh: K.D)

Ngày 8/8, tại Hà Nội, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương phối hợp với Báo Công Thương tổ chức Hội thảo “Nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm – Giải pháp tăng trưởng xuất khẩu bền vững”.

Báo cáo tại hội thảo cho thấy, thời gian qua, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng mạnh về quy mô; Năng lực sản xuất hàng xuất khẩu của nước ta không ngừng được mở rộng, tăng trưởng cả chiều rộng và chiều sâu. Năm 2017 là năm đặc biệt thành công của xuất khẩu, lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu nước ta đạt 214 tỷ USD, tăng 21,2% so với năm 2016. Việt Nam cũng đã thực hiện đúng lộ trình của chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2020, định hướng 2030.

Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, hiện xuất nhập khẩu của Việt Nam đang phụ thuộc chủ yếu vào FDI. Tuy nhiên lại thiếu vắng các doanh nghiệp có tính hiệu quả theo quy mô để tham gia vào các chuỗi. Vai trò của các khu/cụm công nghiệp trong kết nối kinh doanh rất hạn chế. Quá trình sản xuất của các doanh nghiệp Việt Nam ít gắn kết vào chuỗi giá trị. Hợp tác kinh doanh chủ yếu ở khâu tiếp thị bán hàng chiếm 29,5% và sản xuất hàng hóa và dịch vụ chiếm 24,8%. Khâu phát triển sản phẩm mới ít có sự hợp tác. Mối liên kết ngược và liên kết xuôi còn hạn chế, không tạo được hiệu ứng lan tỏa của các doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp Việt Nam.

Theo bà Phạm Chi Lan chia sẻ, muốn nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm để tăng trưởng xuất khẩu bền vững, Việt Nam phải có gói cải cách toàn diện theo chiều ngang và dọc ở các ngành cụ thể, triển khai theo một lộ trình toàn diện xuyên suốt nhiều khía cạnh. Đặc biệt, cần tăng liên kết trong nước với nước ngoài, giữa doanh nghiệp xuất khẩu với các doanh nghiệp cung cấp đầu vào trong nước bởi khả năng kết nối của quốc gia với thị trường toàn cầu về hàng hóa, dịch vụ, vốn và lao động là yếu tố chính để tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Song song với đó, doanh nghiệp cần nâng cao mức độ tinh thông trong hoạt động như kỹ năng, năng lực và thực tiễn quản lý bên trong giúp doanh nghiệp đạt được năng suất và trình độ đổi mới sáng tạo cao nhất có thể.

Các ý kiến khác tại Hội thảo cũng cho rằng, để hướng tới xuất khẩu bền vững, trong thời gian tới cần có nhiều giải pháp trọng tâm như: Thúc đẩy sản xuất phát triển, tạo nguồn hàng có chất lượng cho xuất khẩu và nâng cao giá trị gia tăng; Xây dựng các chuỗi giá trị sản phẩm xuất khẩu; Đàm phán mở cửa và phát triển thị trường, tăng cường các biện pháp nhằm duy trì thị trường xuất khẩu ổn định; Tăng cường và đổi mới thông tin thị trường; Cải cách thể chế, hoàn thiện hành lang pháp lý đối với hoạt động xuất khẩu; Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo thuận lợi hơn nữa cho hoạt động xuất khẩu...

Kim Dung