Nâng cao chất lượng và thúc đẩy xuất khẩu mật ong Việt Nam

Theo Viện Chăn nuôi, hiện cả nước có 1.200 nghìn đàn ong, hàng năm nước ta sản xuất ra hơn 55 nghìn tấn mật ong và hơn 1.000 tấn sáp ong; trong đó khoảng 85 đến 90% sản lượng được xuất khẩu, chủ yếusang thị trường Mỹ, Nhật Bản và các nước châu Âu. Năm 2014, kim ngạch xuất khẩu mật ong đạt 150 triệu USD, Việt Nam xếp hàng thứ 6 của thế giới và thứ 2 của châu Á về xuất khẩu mật ong. Tuy nhiên ba năm gần đây, do nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan, xuất khẩu mật ong của nước ta giảm đáng kể cả về sản lượng và kim ngạch, gây khó khăn cho đời sống người nuôi ong và doanh nghiệp xuất khẩu.

Theo bà Trần Ngọc Lan (Cục Chăn nuôi), xuất khẩu mật ong giảm đáng kể cả về sản lượng và kim ngạch là do: Các đàn ong giống gốc năng suất chưa được cải thiện, chưa có giống ong tốt cung cấp cho sản xuất là do chưa nhập các giống ong có năng suất cao để làm tươi máu. Thị trường giống ong chưa phát triển mạnh. Một số cá nhân, đơn vị còn mua giống trôi nổi không rõ nguồn gốc gây pha tạp, tỷ lệ cận huyết cao, nhập giống ong ngoại một cách tùy tiện, không theo quy trình kiểm dịch và nuôi cách ly. Một số người nuôi ong còn chạy theo lợi nhuận nên thời gian khai thác còn tùy tiện, làm giảm chất lượng của mật ong...

Tại hội thảo, các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến thiết thực về chất lượng mật ong và những giải pháp nâng cao chất lượng mật; nâng cao khả năng cạnh tranh về chất lượng và giá trị của mật ong Việt Nam trên thị trường thế giới.

Để khắc phục được những bất hợp lý nêu trên, TS Đinh Quyết Tâm, Chủ tịch Hội Nuôi ong Việt Nam cho rằng, thời gian tới, cần có số liệu điều tra thống kê chính thức về đàn ong, số người nuôi, sản lượng, xuất khẩu. Quản lý chặt chẽ nguồn gốc xuất xứ của mật ong Việt Nam, ngăn chặn mật ong nhập khẩu bất hợp pháp từ nước ngoài. Tăng cường giám sát ngăn chặn và xử lý kịp thời các vi phạm giả mạo nguồn gốc xuất xứ và chất lượng. Cần có thông tin cập nhật thị trường. Xây dựng thương hiệu cho ong Việt Nam. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần mở rộng sản xuất quy mô lớn để xuất khẩu, cùng với đó phát triển sản xuất quy mô nhỏ, nông hộ. Tăng cường mở rộng thị trường xuất khẩu sang EU và các nước khác. Ổn định và nâng cao chất lượng mật ong, duy trì giống ong nội tại các vùng có ưu thế về giống hoặc thời tiết khắc nghiệt. Nâng năng suất mật ong đủ tiêu chuẩn tăng từ 1% đến 1,5%/năm. Tập trung phát triển ong Ý, nâng tỷ lệ giống ong ngoại từ 75% hiện nay lên 80% vào năm 2020. Phát triển và bảo tồn các cây nguồn mật, phấn bảo đảm cho nuôi ong như: cây bạc hà, cao-su, keo, cà-phê, nhãn, vải. Nâng cao hiệu quả và chất lượng của công tác thú y bảo vệ sản xuất ong trong nước tránh sự lây nhiễm bệnh. Nâng cao chất lượng sản phẩm ong để củng cố và giữ vững các thị trường chính xuất khẩu hiện có, đồng thời mở ra một số thị trường mới.

Đồng tình với các ý kiến nêu trên, theo TS Nguyễn Thanh Sơn, Viện trưởng Viện Chăn nuôi, hội thảo là cơ hội tốt để đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, các nhà khoa học trong nước và quốc tế, các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu mật ong, người nuôi ong, nông dân và các bên liên quan gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ thông tin nhằm tìm ra các giải pháp nhằm bảo đảm ngành ong nước ta phát triển bền vững, bảo tồn đa dạng sinh học trong canh tác nông nghiệp bền vững nhằm hài hòa lợi ích của người nuôi ong và nông dân canh tác các loại cây trồng nông, lâm nghiệp...

HỒNG THẮNG