Nâng cao chất lượng hoạt động sở hữu trí tuệ

Một khâu sản xuất tương Làng Ái (Yên Định) - sản phẩm đã được chứng nhận nhãn hiệu tập thể.

Trong thời đại phát triển của nền kinh tế tri thức và hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, vấn đề SHTT và bảo hộ quyền SHTT ngày càng đóng vai trò quan trọng. Việc xây dựng và thực thi các chính sách SHTT phù hợp và hiệu quả không chỉ khơi nguồn cho các hoạt động nghiên cứu, sáng tạo; khuyến khích, thúc đẩy thương mại hóa các thành quả sáng tạo mà còn là môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư và sự cạnh tranh lành mạnh của nền kinh tế.

Với ý nghĩa đó cũng như nắm bắt yêu cầu, xu hướng phát triển của SHTT, những năm qua, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) - Cơ quan thường trực chương trình hỗ trợ phát triển TSTT của tỉnh không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động. Theo đó, Sở KH&CN đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như, tập huấn, tuyên truyền nâng cao nhận thức về SHTT cho cộng đồng doanh nghiệp, người dân; tổ chức các chương trình mang tính sự kiện để thông tin quảng bá phát triển thương hiệu cho các doanh nghiệp; triển khai các hoạt động tư vấn, hỗ trợ đăng ký xác lập quyền SHTT; xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm có tiềm năng, thế mạnh của các địa phương trong tỉnh... Bên cạnh đó, với sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền và sự tham gia hưởng ứng tích cực của các doanh nghiệp, nhất là khi “Chương trình hỗ trợ phát triển TSTT tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2012-2015 và giai đoạn 2016-2020” được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt, các hoạt động SHTT trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển mạnh mẽ. Nhiều dự án về SHTT được triển khai thực hiện và đạt kết quả khả quan, như: Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể tương Làng Ái (Yên Định), chè lam Phủ Quảng (Vĩnh Lộc), nước mắm Do Xuyên - Ba Làng (Tĩnh Gia), mắm tép Hà Yên (Hà Trung); đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý, như: Bưởi Luận Văn (Thọ Xuân), tơ lụa Hồng Đô (Thiệu Hóa), nón lá Trường Giang (Nông Cống)... Hiện, Sở KH&CN đang tiếp tục hướng dẫn, đôn đốc các đơn vị chủ trì triển khai các dự án xây dựng và phát triển nhãn hiệu cho một số đặc sản như, nhãn hiệu tập thể “Nước mắm Sầm Sơn”, “Mực khô Sầm Sơn”; nhãn hiệu tập thể “Cam Xuân Thành”... Theo thống kê, đến nay, toàn tỉnh đã có 429 tổ chức, cá nhân được cấp tổng cộng 1.080 văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp (4 sáng chế, 4 giải pháp hữu ích, 4 chỉ dẫn địa lý, 83 kiểu dáng công nghiệp, 985 nhãn hiệu). Sau khi được đăng ký bảo hộ quyền SHTT, Sở KH&CN cũng thường xuyên hỗ trợ, hướng dẫn các địa phương, đơn vị tăng cường các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm ra thị trường thông qua các hoạt động tuyên truyền quảng bá, xúc tiến đầu tư trong và ngoài tỉnh.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở KH&CN, việc quản lý, khai thác và phát triển thương hiệu sản phẩm đã được bảo hộ quyền SHTT trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế. Ví như, nhận thức về giá trị TSTT, ý thức tự bảo vệ quyền SHTT của một số doanh nghiệp còn hạn chế. Các địa phương nơi có sản phẩm được bảo hộ chưa vận hành tốt hệ thống công cụ, phương tiện phục vụ công tác quản lý để xây dựng và triển khai các mô hình liên kết sản xuất, phát triển các sản phẩm đã được bảo hộ TSTT theo chuỗi giá trị. Trong khi đó, tình trạng xâm phạm quyền SHTT, đặc biệt là hàng kém chất lượng, hàng giả nhãn hiệu, tranh chấp tên thương mại vẫn xảy ra. Ngoài ra, hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm tại các thị trường nước ngoài vẫn gặp nhiều khó khăn do các rào cản thương mại, chính sách pháp luật của nước sở tại và kinh phí để theo đuổi việc đăng ký bảo hộ quyền SHTT ở nước ngoài...

Để khắc phục những hạn chế và đưa hoạt động SHTT trên địa bàn tỉnh phát triển đúng hướng, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, thời gian tới, cần sự quan tâm hơn nữa và triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp của ngành chức năng, cấp ủy, chính quyền các cấp. Đơn cử như, đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi xâm phạm quyền SHTT, giải quyết kịp thời các tranh chấp, khiếu nại, tố cáo liên quan đến quyền SHTT. Tư vấn, hỗ trợ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý đối với một số sản phẩm nông, lâm, thủy sản, sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống mang tính đặc thù của địa phương, sản phẩm làng nghề có giá trị kinh tế và tiềm năng xuất khẩu nhằm tạo ra sản phẩm có ưu thế cạnh tranh cao trên thị trường trong nước và nước ngoài. Đặc biệt, ngành chức năng, chính quyền các cấp cần tiếp tục quan tâm thực hiện có hiệu quả “Chương trình hỗ trợ phát triển TSTT giai đoạn 2016-2020 tỉnh Thanh Hóa” với các nội dung trọng tâm, như: Tuyên truyền, đào tạo, nâng cao nhận thức và năng lực về SHTT cho các tổ chức, cá nhân; hỗ trợ xác lập, quản lý, khai thác và phát triển TSTT cho các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh; hỗ trợ ứng dụng các kết quả nghiên cứu KH&CN và sáng kiến nhằm phát triển sản phẩm mới và nâng cao khả năng cạnh tranh; khai thác thông tin về SHTT phục vụ nghiên cứu, triển khai, sản xuất và kinh doanh...

Bài và ảnh: Phong Sắc