Nâng cao chất lượng hoạt động của Hội thẩm nhân dân

Một vụ xét xử án hình sự tại TAND tỉnh.

Hội thẩm nhân dân là đại diện cho tiếng nói của người dân tham gia vào thành phần Hội đồng xét xử, qua đó nâng cao vai trò của người dân, để nhân dân được giám sát, tham gia, đưa ra ý kiến của mình. Theo luật định, cùng với thẩm phán, hội thẩm nhân dân là những người đưa ra mức hình phạt cuối cùng về một bản án. Do vậy, để bản án được xét xử khách quan, đúng pháp luật, đòi hỏi hội thẩm nhân dân phải là người có kiến thức pháp luật, hiểu biết xã hội, liêm khiết, trung thực.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Lê Minh Quang, Đoàn Hội thẩm nhân dân TP Uông Bí cho biết: “Với nhiệm vụ là những người đại diện cho tiếng nói của nhân dân trong việc giải quyết vụ án, vụ việc nên đòi hỏi người hội thẩm nhân dân phải là người có đạo đức, có uy tín và có tinh thần dũng cảm, kiên quyết bảo vệ công lý. Bên cạnh đó, hội thẩm nhân dân còn làm nhiệm vụ tham gia tổ hòa giải trước khi đưa các vụ án dân sự, hành chính ra xét xử. Việc thành bại của buổi hòa giải phụ thuộc rất nhiều từ cách phân tích và tuyên truyền, do vậy người hội thẩm cần tích cực làm tốt công tác tuyên truyền tại tòa với mong muốn người tham gia tố tụng hiểu thấu đáo về những vấn đề tranh chấp, kiện tụng của mình, mong muốn mọi người sống, làm việc theo hiến pháp và pháp luật.”

Trước khi tham gia xét xử, các hội thẩm đã dành thời gian nghiên cứu hồ sơ, nội dung cần xét hỏi tại phiên tòa để làm sáng tỏ vụ án. Các hội thẩm đã chủ động cùng thẩm phán, chủ tọa phiên tòa tổ chức điều khiển phiên tòa đảm bảo dân chủ, đúng quy định. Bằng hoạt động của mình, các hội thẩm đã đóng góp tích cực vào việc giáo dục công dân chấp hành pháp luật, giáo dục ý thức đấu tranh phòng, chống tội phạm. Trong thảo luận nghị án, các hội thẩm cũng thẳng thắn phân tích chứng cứ, thống nhất đưa ra quyết định đúng đắn đối với từng vụ án, nhờ đó đảm bảo xét xử đúng người, đúng tội, đúng quy định pháp luật.

TAND tỉnh tổ chức tập huấn nghiệp vụ hội thẩm nhân dân năm 2020.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Nhật Duật, Chánh văn phòng TAND tỉnh cho biết: “Trong năm 2020, hội thẩm nhân dân hai cấp đã tham gia xét xử 1.842 vụ án các loại. Quá trình tham gia xét xử tại tòa án, hội thẩm nhân dân đã tích cực nghiên cứu hồ sơ; có quan điểm và phát huy tính độc lập khi tham gia xét xử để đưa ra các phán quyết bảo đảm khách quan, đúng pháp luật; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật, góp phần cùng với ngành Tòa án hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.”

Nhiệm kỳ 2016-2021, TAND hai cấp của tỉnh đã phối hợp tốt với Ủy ban MTTQ cùng cấp trong việc giới thiệu nhân sự để HĐND cùng cấp bầu hội thẩm nhân dân tham gia xét xử tại Tòa án. Toàn tỉnh hiện có 14 đoàn hội thẩm nhân dân, trong đó cấp tỉnh có 1 đoàn và 13 đoàn cấp huyện với tổng số 286 hội thẩm nhân dân. Các hội thẩm nhân dân hầu hết đều hoạt động kiêm nhiệm trong các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh, huyện hoặc là người đã nghỉ hưu, có uy tín, tinh thần trách nhiệm, phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp và khả năng nghiên cứu, áp dụng pháp luật trong hoạt động xét xử.

Để nâng cao chất lượng hoạt động cho các hội thẩm nhân dân khi tham gia xét xử vụ án, trong thời gian qua, ngành tòa án đã tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ. Thông qua các hội nghị tập huấn, các hội thẩm nhân dân đã có thêm những kinh nghiệm phù hợp với thực tiễn, kiến thức pháp luật cần thiết phục vụ công tác chuyên môn nghiệp vụ. Cùng với đó, ngoài việc nghiên cứu đọc hồ sơ vụ án được phân công giải quyết thì các hội thẩm nhân dân cũng dành nhiều thời gian để tìm hiểu những vụ việc liên quan đến pháp luật khác. Việc này không chỉ giúp hội thẩm nhân dân tự trau dồi thêm kiến thức mà còn rút kinh nghiệm cho bản thân khi xử lý, áp dụng pháp luật vào những tình huống tương tự.

Thanh Hoa