Nạn nhân bị mua bán chủ yếu là phụ nữ và trẻ em

90% nạn nhân bị mua bán là phụ nữ và trẻ em. Ảnh VOV

90% nạn nhân bị mua bán là phụ nữ và trẻ em

Bà Phạm Thị Thanh Thủy, đoàn Đại biểu Quốc hội Thanh Hóa, cho biết: Theo báo cáo của Bộ Công an, giai đoạn 2012 - 2017, tội phạm mua bán người xảy ra ở 63 tỉnh/thành với 3.090 nạn nhân, trong đó còn 519 nạn nhân chưa trở về. Ngoài ra, có 868 phụ nữ vắng mặt lâu ngày ở địa phương và hàng nghìn người đang ở nước ngoài chưa có điều kiện xác minh, xác định họ có phải là nạn nhân hay không.

Nạn nhân bị mua bán chủ yếu là phụ nữ và trẻ em (chiếm 90%) thường tập trung ở vùng nông thôn, miền núi, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Nguyên nhân chủ yếu khiến nạn nhân rơi vào cạm bẫy của tội phạm mua bán người là do đời sống kinh tế khó khăn, trình độ dân trí thấp, thiếu hiểu biết.

Bên cạnh đó, việc giáo dục đạo đức và truyền thống văn hóa ở một số gia đình, nhà trường và cộng đồng xã hội còn hạn chế; nền tảng đạo đức xã hội, nhân cách của một bộ phận dân cư bị lung lay, sa vào lối sống vật chất, xem thường đạo lý, bất chấp pháp luật,… Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tội phạm mua bán người ngày càng tăng cao.

Hơn nữa, công tác tuyên truyền về phòng chống mua bán người chưa thực sự hiệu quả, mặt khác, do sự khác biệt về trình độ, ngôn ngữ của đồng bào vùng dân tộc ít người, trình độ dân trí thấp nên việc tiếp cận thông tin của người dân còn hạn chế.

Trong khi đó, quản lý nhà nước, quản lý xã hội ở một số lĩnh vực còn bất cập, sơ hở để tội phạm lợi dụng hoạt động. Các đối tượng phạm tội lợi dụng chính sách mở, thông thoáng trong thủ tục xuất nhập cảnh, việc cấp hộ chiếu công dân và giấy thông hành qua biên giới thuận lợi, một số nước miễn thị thực nên các đối tượng nước ngoài vào Việt Nam câu kết với đối tượng cò mồi, môi giới tổ chức nhiều vụ đưa người trái phép ra nước ngoài dưới dạng du lịch, thăm thân, lao động trái phép. Đặc biệt, chúng thu giữ giấy tờ, hộ chiếu, không làm các thủ tục cư trú, bắt lao động cưỡng bức và lạm dụng tình dục, ép buộc lấy dân bản địa.

Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) cho biết, tội phạm mua bán người, mua bán trẻ em trên địa bàn tỉnh Nghệ An thời gian qua diễn ra phức tạp. Từ đầu 2018 đến nay, Công an Nghệ An đã phát hiện khởi tố 12 vụ mua, bán người và mua, bán trẻ em. Phối hợp với các đơn vị giải cứu thành công 6 nạn nhân từ Trung Quốc trở về Việt Nam an toàn.

Các đối tượng mua, bán người còn tìm đến các gia đình người dân tộc Khơ mú có phụ nữ mang thai từ tháng thứ 6 đến tháng thứ 8 để dụ dỗ, lôi kéo sang Trung Quốc sinh con rồi bán cho người Trung Quốc với số tiền từ 60 triệu đến 80 triệu tùy thuộc vào con trai hay con gái, trong đó con gái giá cao hơn.

Bộ đội biên phòng tuyên truyền về phòng, chống mua bán người. Ảnh TL

Một số giải pháp

Để phòng tránh và giảm thiểu tình trạng mua bán người, theo đại biểu Phạm Thị Thanh Thủy cần phát động phong trào toàn dân đấu tranh, tham gia phòng chống tội phạm mua bán người; đổi mới công tác tuyên truyền theo hướng các cơ quan thông tấn báo chí tăng cường xây dựng mới chuyên trang, chuyên mục, tin bài bằng cả tiếng phổ thông và tiếng dân tộc ít người; truyền thông trực tiếp tại các phiên chợ vùng cao, trường học để truyền tải các thông điệp về phòng, chống mua bán người, nhằm giúp người dân nâng cao nhận thức, chủ động phòng ngừa tội phạm.

Các cơ quan chức năng cần tăng cường đấu tranh với các phương thức, thủ đoạn mới ngày càng tinh vi, xảo quyệt của tội phạm; tăng cường công tác quản lý địa bàn dân cư, nhân khẩu, hộ khẩu; quản lý chặt chẽ hoạt động đưa người đi làm việc ở nước ngoài, tránh việc lợi dụng hoạt động này để mua bán người.

Bên cạnh đó, cần tăng cường các biện pháp hỗ trợ đối với các nạn nhân của tội phạm buôn bán người, chú trọng đầu tư nhiều hơn cho các dịch vụ xã hội. Các địa phương cần tăng cường đầu tư hạ tầng, cơ sở vật chất cho các nhà tạm lánh, các trung tâm bảo trợ xã hội. Để các nạn nhân khi có nhu cầu có thời gian, không gian phục hồi tâm lý, sức khỏe trước khi tái hòa nhập cộng đồng. Nhân rộng các mô hình hoạt động có hiệu quả, đặc biệt là mô hình Ngôi nhà bình yên, Trung tâm hỗ trợ nạn nhân bị mua bán của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam;

Chính phủ, các địa phương cần tiếp tục quan tâm, dành nguồn lực để tổ chức triển khai các chương trình, đề án phát triển kinh tế, tạo việc làm, xóa mù chữ, phổ cập giáo dục và hỗ trợ xây dựng gia đình hạnh phúc, bền vững cho người dân, cho phụ nữ vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số để họ có nền tảng tự bảo vệ, cảnh giác trước tội phạm mua bán người.

Kim Dung