Nam Phi vượt khó

Với những tín hiệu tích cực của nền kinh tế hàng đầu châu lục, Nam Phi đang nỗ lực để từng bước lấy lại niềm tin của người dân, cũng như giới đầu tư.

Năm 2019 đầy sóng gió đối với Nam Phi: tình hình kinh tế ảm đạm, tỷ lệ thất nghiệp cao và chi phí sinh hoạt tăng. Song, với những biện pháp kịp thời, trong đó có chính sách giảm giá nhiên liệu, nền kinh tế "quốc gia cầu vồng" vẫn đạt được điểm sáng vào khoảng thời gian cuối năm 2019. Tỷ lệ lạm phát ở Nam Phi trong tháng 10-2019 ở mức thấp nhất trong gần 10 năm qua (từ tháng 2-2011). Số liệu của cơ quan thống kê Nam Phi StatsSA cho thấy, lạm phát trong tháng 10-2019 giảm xuống 3,7% từ mức 4,1% của tháng trước đó.

Thông tin tích cực về lạm phát giảm đem lại cho Nam Phi những hy vọng mới. Phát biểu khai mạc tại một diễn đàn thu hút đầu tư, Tổng thống C.Ramaphosa cho biết, Nam Phi đã kêu gọi được khoảng 13,5 tỷ USD vốn cam kết đầu tư, chủ yếu từ các doanh nghiệp trong nước. Ðây là một phần trong kế hoạch kích thích tăng trưởng kinh tế của Chính phủ.

Bên cạnh các cam kết tiếp tục tạo điều kiện tốt hơn cho doanh nghiệp hoạt động, Chính phủ Nam Phi cũng đang nỗ lực vực dậy các doanh nghiệp nhà nước kinh doanh kém hiệu quả. "Cuộc chiến" này bắt đầu từ việc nghiêm túc kiểm tra hiệu suất hoạt động, cũng như mức độ tuân thủ kỷ luật tài chính của các doanh nghiệp nhà nước. Báo cáo kiểm toán hoạt động của Chính phủ và cơ quan hành chính cấp tỉnh tài khóa 2018 - 2019 của Nam Phi nêu rõ danh sách các bộ phải chịu trách nhiệm khi không đưa ra các kế hoạch phù hợp trong việc giám sát doanh nghiệp, từ đó không có những chỉ đạo kịp thời nhằm cải tổ hoạt động của doanh nghiệp.

Những biện pháp tích cực của Chính phủ được kỳ vọng mang lại hiệu quả trong việc "hồi sinh" các doanh nghiệp nhà nước, vốn ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế Nam Phi. Tuy nhiên trước mắt, Nam Phi vẫn còn nhiều khó khăn. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), tình trạng cắt điện lưới thường xuyên của tập đoàn điện lực nhà nước Eskom, hiện cung cấp tới 95% lượng điện của Nam Phi, có thể kìm hãm tốc độ tăng trưởng kinh tế nước này. Trong báo cáo về triển vọng kinh tế toàn cầu công bố tháng 1-2020, WB cảnh báo rằng, tốc độ kinh tế Nam Phi chỉ tăng trưởng 0,9% trong năm nay. Thiếu điện, nợ công gia tăng có thể làm giảm niềm tin kinh doanh tại Nam Phi, xuống mức thấp nhất trong 34 năm qua.

Trong khi đó, các hãng lớn như Shoprite, đối mặt nhiều khó khăn. Massmart Holdings, một doanh nghiệp sở hữu hệ thống bán lẻ lớn nhất Nam Phi, thông báo kế hoạch cắt giảm 1.440 việc làm. Hãng hàng không quốc gia Nam Phi dự định cắt giảm hơn 900 nhân công. Trong lĩnh vực kinh tế chủ chốt của Nam Phi, nhiều tập đoàn khai khoáng cũng có các kế hoạch tương tự...

Nhận diện rõ các thách thức, Nam Phi đang nỗ lực để duy trì đà tăng trưởng tích cực, với mục tiêu đưa nền kinh tế trở lại mức xếp hạng đầu tư lành mạnh. Một loạt giải pháp được đưa ra, trong đó có đẩy mạnh hợp tác với các quốc gia châu Âu, nghiên cứu khả năng hợp tác về nền kinh tế xanh, thành phố thông minh và nâng cao kỹ năng kỹ thuật số cho giới trẻ. Chính phủ cam kết tạo môi trường thuận lợi để tiếp nhận các khoản đầu tư mới, đồng thời đẩy nhanh thực thi kế hoạch phục hồi và thúc đẩy nền kinh tế, khôi phục niềm tin của người dân.

TRẦN THANH