Nằm nghe mưa tháng sáu

Mưa xứ Bắc cũng chia theo bốn mùa. Ngày xuân lây phây mưa bụi. Ra đường chỉ cần rảo bước mà không cần đến áo mưa. Cũng không hẳn là không cần. Mưa phùn trên phố là cả một tác phẩm kỳ diệu của đất trời. Hoa lá cỏ cây bừng nở sau những ngày đông tháng giá. Mặt người, mặt hoa sáng ngời lẫn vào màn mưa loáng thoáng se lạnh. Chẳng ai nỡ lòng nào mà hạn chế con mắt nhìn. Mưa cũng có lúc nặng hạt đôi chút bám đầy vai áo. Người Hà Nội chưa thấy có ai trùm chiếc áo mưa vào mùa này. Người ta ý thức được rằng chẳng nên làm xấu xí đi một khung cảnh thần tiên của đất trời mà bản thân mình cũng là một phần trong ấy.

Tháng ba sấm dậy bắt đầu những cơn mưa rào đầu hạ. Bầu trời vần chuyển những khối mây đen đặc ngổn ngang trên những mái nhà. Sấm chớp lóe lên ầm ì từ xa vọng đến. Cơn mưa đến nhanh và tạnh ráo cũng gần như tức thì. Áo mưa trên đường gấp vội quàng lên tay lái xe máy. Nắng lại lung linh trên những tàng cây ướt đẫm. Mặt đường sạch bong rắc lưa thưa vài chiếc lá vừa rụng trong mưa. Mặt người lại hối hả như chưa từng có chuyện gì xảy ra. Những cơn mưa bất chợt như thế hầu như đã nằm cả trong tính toán của thị dân mỗi lúc ra đường.

Tháng sáu đã bắt đầu vào mùa mưa bão. Đó cũng là mùa dân phố có nhiều lo lắng về thời tiết. Sẽ là những đợt nắng nóng lên đến cực điểm. Tiền điện tiền nước là thứ khó bề kiểm soát. Phải hoàn toàn nhờ cậy vào ông giời. Cả người làm việc ngoài trời lẫn dân văn phòng bàn giấy chẳng có thu nhập thêm nào ngoài những khoản cố định. Khi mưa xuống lại thêm một tai họa nữa. Những cơn mưa tháng sáu thường quyết liệt nhất về cường độ. Đường sá ngập úng thênh thang nước phải bì bõm lội. Gió mạnh cây cối và dây điện gãy đổ rất nguy hiểm. Trẻ con đi học về chưa có người đón khóc như ri...

Vài năm nay thành phố đã cho nhập về những chiếc xe cắt cành cây chuyên dụng. Những chiếc xe sơn màu vàng đủng đỉnh ngoài đường chẳng nhìn thấy người lái. Thậm chí cũng không ai dám chắc nó thực ra đang tiến hay lùi. Chỉ biết rằng những người công nhân chạy xe máy bám theo nó chầm chậm đi qua những con phố bất kể giờ nào. Thỉnh thoảng dừng lại chăng dây báo hiệu nguy hiểm. Công trường lập tức được hình thành bên trong vòng dây ấy. Chiếc tay cần cẩu đưa lên cao vút cùng với thùng công tác có công nhân ngồi trong ấy. Họ len lỏi trong những tán cây cầm cưa máy tỉa đi những cành có nguy cơ gãy đổ. Bên dưới là đội công nhân thu nhặt cành lá chuyển lên xe tải mang ra khỏi phố.

Dân phố chỉ biết tròn mắt ngạc nhiên tiếc nuối. Có những quãng phố chỉ sau một ngày bỗng chang chang nắng. Những gốc cây già quen mặt bỗng hiện ra trơ trọi lạ lẫm. Hình như đã chẳng có một mục đích thẩm mỹ hay công dụng nào cho việc cắt cành cây? Hình như cắt cành cây hơi giống với mùa thu hoạch lá cành. Cốt sao sản lượng cao ở những thứ cắt được. Người ta cắt đi bóng mát và biến những gốc cây trong phố thành một cái gì đó rất lạ. Giống như những anh chàng ngớ ngẩn vừa bước ra từ hiệu cắt tóc non tay nghề.

Người già ở phố nằm nghe mưa tháng sáu. Chỉ nghe bằng tai thôi cũng thấy tiếng mưa đã thay đổi nhiều trong mấy chục tháng sáu đã qua. Không còn tiếng mưa xôn xao chạy dài đuổi bắt trên mặt những hồ nước trong thành phố. Không còn tiếng rì rào khoan nhặt trên những vòm cây cổ thụ hân hoan lá cành. Không còn tiếng reo vui tí tách nổ những hạt mưa đầu tiên trên mặt đường nóng bỏng. Không còn tiếng nước chạm âm vang trên mái ngói khô giòn những ngày oi ả. Tất cả chìm trong âm thanh cuồng nộ của cơn mưa lớn trút xuống mái tôn hàng xóm. Dù có chuyển nhà đến phố nào chăng nữa thì mái tôn vẫn là thứ chưa bao giờ thiếu bên cạnh nhà mình. Và có khi ngay cả nhà mình cũng không biết chừng. Đấy là còn chưa kể tiếng mưa nghe được trên những chung cư cao tầng. Giống như vòi phun cứu hỏa với lên chỉ có hình mà không có tiếng. Người chung cư nghe mưa bằng mắt...

Nhiều nhà Hà Nội bây giờ phải lắp hệ thống cửa cách âm. Vừa đúng mà cũng vừa sai. Đúng là để khỏi phải nghe những ô nhiễm tiếng ồn không mong muốn. Nhưng sai ở chỗ không thể nghe được những thứ cần phải nghe như hàng xóm báo cháy chẳng hạn. Và hơn nữa, làm sao có thể nghe mưa? Mưa mà không nghe được khác nào bật máy bơm nước ở hòn non bộ trong sân nhà.

Thế nhưng lũ trẻ bảo người già nhiễu sự. Có nghe mưa được hay không thì phần quyết định lớn nhất phải là đôi tai. Mà tai các cụ thì hình như là giác quan kém tin cậy nhất. Nhưng chúng không hiểu. Các cụ không chỉ nghe mưa bằng thính giác. Đơn giản vì đã từng nghe quá nhiều mưa tháng sáu trong thành phố. Những hạt mưa ấy vẫn còn xao xuyến vơi đầy trong ký ức. Ít ra nó cho cảm giác rất an toàn so với mưa tháng chạp kèm gió mùa đông bắc giá buốt. 6.2018

đỗ phấn