Na Uy và Việt Nam – 5 thập kỷ hợp tác đáng tự hào

Đại sứ Na Uy tại Việt Nam Bà Grete Lochen.

Ngày Hiến pháp – lễ kỷ niệm tương lai!

Ngày Hiến pháp là Ngày Quốc khánh của Na Uy. Người dân Na Uy kỷ niệm ngày này để tôn vinh bản Hiến pháp của chúng tôi ra đời ngày 17/5/1814.

Hiến pháp Na Uy là bản hiến pháp lâu đời thứ hai trên thế giới hiện vẫn đang được sử dụng. Thời điểm ra đời, đây là bản hiến pháp rất cấp tiến, dựa trên các nguyên tắc về quyền làm chủ của người dân, phân lập quyền lực, và các quyền cá nhân. Những giá trị quan trọng này đã tạo nên sức mạnh của Na Uy ngày nay, và liên tục được đề cao thông qua những nỗ lực của chúng tôi tại Liên hiệp quốc (LHQ) và các diễn đàn toàn cầu, và trong cả các hoạt động hợp tác chặt chẽ của chúng tôi với các đối tác song phương.

Hiến pháp Na Uy chiếm một vị trí đặc biệt trong lịch sử Na Uy, đem lại vị thế độc lập cho Na Uy. Tính cởi mở, tự do trao đổi ý kiến, mọi người đều được tham gia vào quá trình ra quyết định, và pháp quyền hiệu quả là nền tảng của nền dân chủ hiện đại, năng động. Ngày nay, dù có thể vẫn tồn tại khác biệt về quan điểm, thậm chí bất đồng gay gắt, nhưng xã hội Na Uy đều hiểu rõ: chúng tôi cần tiếp tục bảo vệ những giá trị này ở trong và ngoài nước thông qua các hoạt động quốc tế của mình, bởi những giá trị đó trao quyền cho người dân và ngăn chặn lạm dụng quyền lực.

Ngày Hiến pháp là ngày hội truyền thống có tính di sản của đất nước Na Uy, là niềm tự hào của mỗi người dân Na Uy. Ngày Quốc khánh ở Na Uy không có diễu binh biểu dương lực lượng, không có các bài thuyết trình. Chúng tôi kỷ niệm ngày này bằng các cuộc tuần hành trẻ em diễn ra trên khắp đất nước, những nụ cười hạnh phúc, tiếng kèn trống rộn ràng, và các trò chơi cho trẻ em.

Tất cả mọi người, từ trẻ đến già, mọi sắc tộc và tôn giáo thể hiện tình yêu đất nước bằng cách vẫy lá cờ Na Uy, và bằng niềm tự hào sâu thẳm được là công dân của Na Uy. Đối với chúng tôi, ngày 17/5 là ngày dành cho trẻ em, một cách tôn vinh tương lai của dân tộc.

Năm thập kỷ tự hào và các mối quan tâm chung

Năm nay, Na Uy - Việt Nam kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Ngày 25/11/1971, Na Uy là một trong những nước phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Trong hơn 50 năm qua, hai nước đã duy trì tình hữu nghị và quan hệ hợp tác bền chặt. Từ mối quan hệ truyền thống dựa trên viện trợ phát triển, Na Uy và Việt Nam giờ đây là hai người bạn, hai đối tác bình đẳng, song phương và đa phương.

Chúng ta đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao. Gần đây nhất là chuyến thăm chính thức Việt Nam lần đầu tiên của Thủ tướng Na Uy Erna Solberg tháng 4/2015. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã thăm Na Uy tháng 5/2019 trên cương vị Thủ tướng Việt Nam. Nhà Vua Na Uy Harald và Hoàng hậu Sonja cũng đã sang thăm Việt Nam năm 2004.

Ngoài ra, các thủ tướng và bộ trưởng ngoại giao của chúng ta cũng thường xuyên gặp nhau bên lề các sự kiện thượng đỉnh quốc tế. Na Uy và Việt Nam cũng hợp tác rất hiệu quả trong các tổ chức đa phương như LHQ, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Hội nghị Thượng đỉnh Á Âu (ASEM), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và mới nhất là Đại hội đồng Liên Nghị viện ASEAN (AIPA).

Lễ diễu hành trẻ em nhân ngày Quốc Khánh 17/5 tại thành phố Tromsø, phía Bắc Na Uy.

Đại dương thực sự kết nối chúng ta. Na Uy và Việt Nam đều là những quốc gia có đường bờ biển dài, nằm trong tốp các quốc gia xuất khẩu thủy sản lớn nhất thế giới. Chúng ta tự hào về quan hệ hợp tác lâu năm trong lĩnh vực thủy sản, từ xây dựng chính sách, tới nghiên cứu, đào tạo đại học và dậy nghề, cũng như hợp tác giữa doanh nghiệp.

Hiện chúng ta đang cùng nhau cố gắng để phát triển hơn nữa ngành thủy sản nói chung và nuôi biển công nghiệp nói riêng của Việt Nam. Bài học kinh tế thành công của Na Uy trong việc xuất khẩu cá hồi ra thế giới là chỉ dấu rõ ràng về khả năng thành công của Việt Nam khi đầu tư vào nuôi biển. Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với Việt Nam.

Na Uy và Việt Nam đều ủng hộ mạnh mẽ một hệ thống đa phương với vai trò chủ đạo hiệu quả của LHQ, và một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ. Tôi rất vui mừng nhận thấy hai nước chúng ta đang đối thoại và hợp tác ngày càng chặt chẽ hơn trong một số vấn đề đa phương - đặc biệt là tại Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ, nơi mà hai nước đều là ủy viên không thường trực trong năm nay.

Na Uy và Việt Nam chia sẻ nhiều ưu tiên trong HĐBA, như phụ nữ, hòa bình và an ninh, bảo vệ dân thường, cũng như biến đổi khí hậu và an ninh. Là đối tác đối thoại theo lĩnh vực của ASEAN, đây sẽ là một cơ chế để Na Uy và Việt Nam cùng phối hợp trong những vấn đề cả hai cùng quan tâm.

Trân trọng quá khứ và hướng tới tương lai

Na Uy và Việt Nam đều đặc biệt quan tâm đến việc gia tăng thương mại và đầu tư. Na Uy có nhiều kinh nghiệm và chuyên môn trong các lĩnh vực kinh tế đại dương bền vững, năng lượng sạch/năng lượng tái tạo, và các giải pháp cho nền kinh tế tuần hoàn. Hiện có hơn 40 công ty Na Uy đang hoạt động tại Việt Nam trong đó có Jotun và Yara.

Ngày càng nhiều công ty khác như Equinor và Scatec Solar đang quan tâm tới việc đầu tư và nâng cao năng lực cho Việt Nam trong những lĩnh vực này. Các công ty Na Uy sẽ tạo thêm việc làm cho nhiều người Việt Nam, trao đổi bí quyết và chuyển giao công nghệ.

Chính vì vậy, việc hoàn tất sớm quá trình đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Khối Thương mại Tự do châu Âu (EFTA) (gồm các nước Na Uy, Thụy Sỹ, Listenstein và Iceland) sẽ đem lại lợi ích cho cả hai nước nhất là trong bối cảnh Covid-19 đã tác động nặng nề tới nền kinh tế toàn cầu.

Nâng cao vai trò của phụ nữ, bình đẳng giới và sự hòa nhập của các dân tộc thiểu số và các nhóm dễ bị tổn thương đã và đang là các chủ đề xuyên suốt, được ưu tiên trong chương trình nghị sự chung của chúng ta. Điều này trở nên quan trọng hơn bao giờ hết khi mà phụ nữ và các nhóm dễ bị tổn thương khác đều là những đối tượng bị tác động tiêu cực nhất bởi đại dịch. Đoàn kết quốc tế không bỏ lại ai phía sau là vô cùng cần thiết để chúng ta có thể đạt được các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) vào năm 2030.

Na Uy chia sẻ ước vọng của Việt Nam về hội nhập quốc tế và trở thành một đối tác quốc tế có trách nhiệm. Na Uy cam kết sẽ tiếp tục là người bạn thực sự của Việt Nam. Chúng tôi sẵn sàng duy trì đối thoại và hợp tác với Việt Nam trong những vấn đề mà hai bên cùng quan tâm, ủng hộ những giá trị toàn cầu, và hợp tác xây dựng vì sự phát triển bền vững, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Hãy cùng đánh dấu 50 năm tình bạn của chúng ta và hướng tới nhiều năm tiếp nữa!

Hip Hip Hurra!