Mỹ xóa sạch các Hiệp ước, quốc tế... không có luật?

Giới truyền thông ngày 21/5 đưa tin về ý định của Hoa Kỳ về việc rút khỏi những hiệp ước cuối cùng mà nước này còn tham gia. Theo nguồn tin từ chính giới Mỹ, vào ngày 22/5, Hoa Kỳ sẽ chính thức thông báo cho Nga việc họ sẽ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở (Open Skies Treaty - OST).

Tờ New York Times dẫn nguồn tin riêng từ các quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ cho biết, Tổng thống Trump đã quyết định rút khỏi một hiệp ước kiểm soát vũ khí và Hoa Kỳ sẽ thông báo cho Nga vào ngày 22/5 về việc họ sẽ rút khỏi Hiệp ước hiện đang có 35 quốc gia tham gia.

Theo quan chức Mỹ lưu ý, qua quá trình đánh giá lâu dài, ông Trump nhận thấy rằng Mỹ không còn lợi ích gì khi tham gia hiệp ước Bầu trời mở. Nga liên tục vi phạm và thực thi hiệp ước theo những cách làm gia tăng mối đe dọa quân sự chống lại Mỹ và đồng minh.

Các quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ cho biết, việc rút khỏi hiệp ước sẽ chính thức diễn ra trong 6 tháng tới, dựa trên điều khoản rút khỏi của hiệp ước.

Hiệp ước Bầu trời mở do Tổng thống Mỹ Dwight Eisenhower đề xuất hồi năm 1955 và sau đó được ký kết vào năm 1992, chính thức bắt đầu có hiệu lực từ năm 2002.

Kể từ khi chính thức hoạt động vào năm 2002, nó đã trở thành một trong những biện pháp xây dựng lòng tin ở châu Âu sau Chiến tranh Lạnh, cho phép các nước tham gia thu thập công khai thông tin về các lực lượng và hoạt động vũ trang của nhau.

Theo bình luận của tờ báo Mỹ New York Times, việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận, có nghĩa là Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng không có ý định gia hạn hiệp ước cơ bản giữa Nga và Mỹ về giải trừ và hạn chế vũ khí tấn công chiến lược (START-3), hết hạn vào năm 2021.

Đây là động thái mới nhất của chính quyền Tổng thống Donald Trump rút Mỹ ra khỏi một hiệp ước lớn toàn cầu, sau khi Washington rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) với Nga hồi tháng 8 năm ngoái.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút Mỹ khỏi tất cả các hiệp ước về quân sự

Hiệp ước về loại bỏ tên lửa tầm trung và tầm ngắn (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty - INF) được Mỹ và Liên Xô ký vào năm 1987, bắt đầu có hiệu lực vào năm 1988, có thời hiệu trong 30 năm. Đến tháng 10/2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố rút Hoa Kỳ khỏi hiệp ước này.

Trước đó, cũng vào tháng 4 năm ngoái, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã quyết định ngừng phê chuẩn Hiệp ước Buôn bán vũ khí quốc tế Liên Hiệp Quốc (UNATT) và rút Mỹ khỏi hiệp ước này, vì Hoa Kỳ coi Hiệp ước này là “sai lầm tồi tệ” và là mối đe dọa đối với sự tự do của Mỹ.

Trước đây, Mỹ cũng đã rút khỏi một thỏa thuận quốc tế quan trọng trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí là Hiệp ước Chống tên lửa đạn đạo (ABM).

Hiệp ước này được Mỹ và Liên Xô ký kết vào năm 1972, có hiệu lực trong 30 năm, nhằm mục đích hạn chế việc sử dụng các hệ thống chống tên lửa đạn đạo trong khu vực phòng thủ chống lại các tên lửa mang đầu đạn hạt nhân.

Tuy nhiên, vào tháng 6 năm 2002, Mỹ đã từ chối gia hạn, khiến hiệp ước bị hủy bỏ và sắp tới đây, có lẽ START-3 cũng chịu chung số phận với ABM.

Như vậy là Mỹ đã lần lượt đơn phương rút khỏi tất cả các hiệp định, hiệp ước, thỏa thuận đa phương và song phương; trên tất cả các lĩnh vực quản lý, sử dụng và buôn bán vũ khí; đối với tất cả các loại vũ khí từ chiến lược cho đến chiến thuật; từ thông thường cho đến hạt nhân.

Giới chuyên gia cho rằng, với việc không chịu sự chế ước của bất cứ luật lệ, quy định quốc tế nào, Mỹ đang âm mưu thực thi “luật rừng” trong quân sự nói chung và việc lĩnh vực quản lý, sử dụng và buôn bán vũ khí nói riêng.

Huy Bình