Mỹ tung đòn mới với Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ tăng thuế lên hàng Trung Quốc từ thứ 6tuần này. Ảnh: AP

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 6/5 nói rằng phái đoàn Trung Quốc vẫn đang chuẩn bị sang Mỹ dự vòng đàm phán tiếp theo, nhưng không trả lời câu hỏi về thời gian hay liệu Phó Thủ tướng Lưu Hạc có làm trưởng đoàn hay không.

“Chúng tôi đang nỗ lực thu thập thêm thông tin về tình hình liên quan”, Reuters dẫn lời Phát ngôn viên Cảnh Sảng nói trong cuộc họp báo thường kỳ tại Bắc Kinh. “Điều tôi có thể nói với bạn là đoàn Trung Quốc đang chuẩn bị sang Mỹ để đàm phán thương mại”, ông Cảnh trả lời câu hỏi của phóng viên.

Hôm 5/5, ông Trump gia tăng áp lực lên Bắc Kinh bằng tuyên bố trên Twitter rằng sẽ tăng thuế từ 10% lên 25% đối với lượng hàng trị giá 200 tỷ USD từ Trung Quốc, bắt đầu từ thứ 6 tuần này. Lượng hàng hóa trị giá 325 tỷ USD còn lại từ Trung Quốc chưa bị tăng thuế sẽ sớm trở thành mục tiêu bị áp mức thuế 25%, ông Trump tuyên bố. Ông còn nói rằng ông quyết định tăng thuế thêm vì Bắc Kinh tiến triển “quá chậm chạp, vì cố tìm cách đàm phán lại”.

Một số chuyên gia cho rằng bước đi này của của ông Trump cho thấy vòng đàm phán gần đây nhất tại Bắc Kinh vào tuần trước không mang lại tiến triển trong một số đòi hỏi của Mỹ, bao gồm vấn đề chấm dứt bảo hộ của chính phủ Trung Quốc đối với các doanh nghiệp nhà nước.

Không khí thay đổi

“Rủi ro nổ ra chiến tranh thương mại toàn diện đang gia tăng”, Bloomberg dẫn đánh giá của ông Chua Hak Bin, một nhà kinh tế học cấp cao tại hãng chứng khoán Maybank Kim Eng tại Singapore.“Đe dọa của ông Trump có thể phản tác dụng vì Trung Quốc sẽ không muốn đàm phán trong hoàn cảnh bị súng chĩa vào đầu”, ông Chua nhận định.

Phó Thủ tướng Lưu Hạc dự kiến sẽ đến Washington vào ngày 8/5 cùng phái đoàn khoảng 100 người để tham gia vào vòng đàm phán được kỳ vọng là cuối cùng.

Chưa rõ lời đe dọa của ông Trump phản ánh mối bận tâm lớn hơn của Tổng thống Mỹ hay chỉ là chiến thuật trước vòng đàm phán cuối. Mỹ đặt mục tiêu sẽ thông báo một thỏa thuận thương mại vào ngày 10/5 để ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ký và thông báo chính thức tại một cuộc gặp thượng đỉnh, các nguồn tin nắm được vấn đề cho biết vào tuần trước.

Nhưng Taoran Notes, một tài khoản mạng xã hội mà Bắc Kinh sử dụng để đăng các thông tin về đàm phán thương mại và quản lý dư luận trong nước, nói rằng việc Mỹ nói vòng đàm phán thứ 11 là thời hạn cuối cùng chỉ là chiêu trò “để gia tăng áp lực (lên Trung Quốc). Bạn không cần phải quá quan tâm đến chuyện đó”.

Tuyên bố tăng thuế của ông Trump là sự đảo ngược bất ngờ quan điểm của Nhà Trắng, sau khi hai bên đều khẳng định tiến trình đàm phán đang diễn ra tốt đẹp.

Giới phân tích cho rằng sự thay đổi đó cho thấy Mỹ đang thất vọng hơn trước tình trạng Trung Quốc đi lùi đối với những cam kết họ đưa ra trước đó, bao gồm vấn đề chuyển giao công nghệ ép buộc, Bloomberg dẫn lời 2 người nắm được tình hình cho biết.

Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow nói trên kênh Fox News rằng Tổng thống đang “phát đi một cảnh báo”.Dù hai bên đã đạt được “tiến triển lớn”, nhưng vẫn còn tồn đọng vấn đề về cấu trúc và thực thi, ông Kudlow nói.

“Trung Quốc sẽ khó nhượng bộ điều Mỹ muốn khi có một cây gậy lớn đang lửng lơ trên đầu họ”, Bloomberg dẫn lời ông Zhou Xiaoming, cựu quan chức Bộ Thương mại Trung Quốc. “Nếu mức thuế ông Trump đe dọa được áp dụng từ thứ 6 này, Trung Quốc sẽ đáp trả”, ông Zhou nói.

Theo tính toán của Bloomberg, mức thuế hiện tại của Mỹ làm mất 0,5% tăng trưởng GDP của Trung Quốc trong năm nay. Nếu mức thuế đối với 200 tỷ USD hàng hóa tăng từ 10% lên 25%, GDP của Trung Quốc sẽ mất 0,9 điểm phần trăm. Thuế tăng với tất cả hàng Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ sẽ gia tăng thiệt hại GDP lên 1,5 điểm phần trăm.

“Không khí đàm phán đã thay đổi. Tất cả phụ thuộc vào thái độ của Mỹ”, Reuters dẫn lời một quan chức Trung Quốc nắm được tình hình để trả lời câu hỏi liệu đàm phán Mỹ - Trung có khả năng tiến triển.

Bình Giang - Lan Anh