Mỹ tới tấp trừng phạt Nga

Hiện trường vụ đầu độc ở Anh

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, họ xác định Nga là thủ phạm sử dụng chất độc thần kinh Novichok để cố tình thực hiện vụ đầu độc cha con nhà cựu điệp viên Skripal. Các biện pháp trừng phạt được cho là sẽ chính thức có hiệu lực trong khoảng thời gian từ ngày 22/8 tới.

Phản ứng trước thông báo của phía Mỹ, một phát ngôn viên từ Văn phòng Đối ngoại Anh đã hoan nghênh bước đi mới nhất của Washington đồng thời khẳng định Anh cũng sẽ “phát đi một thông điệp rõ ràng với Nga rằng hành động khiêu khích và bất cẩn của nước này sẽ không thể không bị trừng phạt”.

Trước thông báo nói trên, Mỹ cũng đã cùng các đồng minh Châu Âu đổ lỗi cho Nga về vụ đầu độc cha con nhà ông Skripal. Tuy nhiên, chính quyền của Tổng thống Donald Trump chưa đưa ra bất kỳ một tuyên bố chính thức vào về vụ việc này. Vì thế, đòn trừng phạt mới nhất thật sự gây bất ngờ.

Các biện pháp trừng phạt đầu tiên được Mỹ áp dụng nhằm vào Nga vì vụ đầu độc cựu điệp viên ở Anh sẽ là ngừng cấp phép cho hoạt động xuất khẩu những mặt hàng an ninh nhạy cảm sang Nga. Trong quá khứ, những hoạt động xuất khẩu như vậy được cho là bao gồm cả những thiết bị và các bộ phận điện tử cũng như các thiết bị thử nghiệm và kiểm định máy dành cho ngành hàng không. Những mặt hàng xuất khẩu nói trên được đây vẫn được xuất khẩu sang Nga trên cơ sở phê duyệt từng trường hợp.

Gói biện pháp trừng phạt thứ hai được cho là sẽ được kích hoạt 3 tháng sau đó, trừ khi Nga cung cấp được những “đảm bảo đáng tin cậy” về việc họ không sử dụng vũ khí hóa học trong tương lai và đồng ý cho Liên Hợp Quốc tiến hành “các cuộc kiểm tra trực tiếp tại hiện trường” ở Nga.

Gói biện pháp thứ hai được cho là sẽ mạnh tay hơn như giảm cấp quan hệ ngoại giao, cấm hãng hàng không Aeroflot của Nga bay đến Mỹ và cắt đứt gần như tất cả các hoạt động xuất, nhập khẩu giữa hai bên.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng bãi bỏ một số biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga. "Chúng tôi bãi bỏ một số biện pháp trừng phạt liên quan đến các hoạt động bay vào vũ trụ bởi có những hoạt động bay liên quan đến chúng tôi và chúng tôi phải dựa vào các hoạt động đó trong một số trường hợp”, vị quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết khi thông báo về các biện pháp trừng phạt mới.

Nga và Anh đang rơi vào một đối đầu căng thẳng sau khi hồi đầu tháng Ba xảy ra một vụ đầu độc bằng chất độc thần kinh ở Salisbury, cách thủ đô London khoảng 154km. Nạn nhân của vụ đầu độc là cựu điệp viên hai mang của Nga - ông Sergei Skripal và con gái ông này. Ông Skripal và con gái được tìm thấy bất tỉnh nhân sự trên một chiếc ghế đá ngoài công viên vì bị đầu độc bằng chất độc thần kinh. Ông Skripal từng làm việc cho một cơ quan tình báo quân sự của Nga và sau đó là Bộ Ngoại giao Nga. Ông này bị bắt ở Moscow năm 2004 và đã thú nhận bị cơ quan tình báo Anh lôi kéo làm việc cho họ gần 10 năm trước. Ông này bị kết án 13 năm tù vào năm 2006, nhưng đã được tha tội như một phần của kế hoạch trao đổi điệp viên giữa Mỹ và Nga.

Anh và các đồng minh phương Tây nhanh chóng đổ lỗi vụ đầu độc trên cho Nga dựa trên căn cứ chất độc được sử dụng trong vụ đầu độc là Novichok - một loại chất độc thần kinh cấp độ quân sự được Liên Xô phát triển vào những năm 1970.

Bất chấp lời bác bỏ của Nga và cả lời đề nghị bắt tay điều tra chung vụ đầu độc cựu điệp viên Nga của chính quyền Tổng thống Putin, Anh đã lôi kéo, tập hợp được một liên minh hùng hậu gồm hàng chục nước tiến hành đòn trừng phạt Nga bằng cách trục xuất hơn 100 các nhà ngoại giao Nga ra khỏi đất nước của họ.

Đương nhiên, Moscow rất phẫn nộ trước động thái của Anh và các nước phương Tây, đặc biệt trong bối cảnh quan hệ giữa Nga với phương Tây nói chung và Nga với Anh nói riêng vốn “cơm không lành canh không ngọt” lâu nay.

Kiệt Linh (tổng hợp)