Mỹ thúc giục Trung Quốc dừng quân sự hóa Biển Đông

Phát biểu tại họp báo sau cuộc Đối thoại An ninh và ngoại giao Mỹ - Trung lần thứ 2 tại Thủ đô Washington hôm 9-11 (giờ địa phương), Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nêu rõ Washington không hướng đến một cuộc Chiến tranh Lạnh hay chính sách kiềm chế với Trung Quốc. Thay vào đó, Mỹ muốn đảm bảo Trung Quốc hành động có trách nhiệm và công bằng nhằm hỗ trợ an ninh và thúc đẩy thịnh vượng của mỗi bên.

Phái đoàn đàm phán cấp cao Mỹ (trái) và Trung Quốc tại Washington hôm 9-11. Ảnh: AP

Liên quan vấn đề Biển Đông, ông Pompeo cho biết Mỹ tiếp tục bày tỏ quan ngại về các hành động và việc quân sự hóa của Trung Quốc tại Biển Đông. Mỹ hối thúc Trung Quốc tuân thủ những cam kết trước đây là không quân sự hóa tại khu vực này. Về vấn đề Triều Tiên, Ngoại trưởng Pompeo đã kêu gọi Trung Quốc hợp tác thực thi các lệnh trừng phạt nhằm giúp đạt được phi hạt nhân hóa Triều Tiên. Theo ông, sự hợp tác của Trung Quốc “sẽ góp phần đạt được những bước đột phá có ý nghĩa đối với vấn đề phi hạt nhân hóa Triều Tiên”.

Đáp lại, Ủy viên Bộ Chính trị - Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì nói rằng Trung Quốc cam kết phối hợp với Mỹ bằng phương thức phi đối đầu. Phía Trung Quốc đã tái khẳng định lập trường và cam kết phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, đảm bảo hòa bình và an ninh tại khu vực này, cũng như hướng đến một giải pháp thông qua đối thoại và đàm phán. Ông khẳng định Trung Quốc sẽ tiếp tục thực thi nghiêm túc các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Về đối thoại ngoại giao Mỹ-Triều, Trung Quốc bày tỏ hy vọng hai bên có thể gặp gỡ, giải quyết những quan ngại của mỗi bên, xây dựng lòng tin, thúc đẩy tiến trình phi hạt nhân hóa, song song với việc thiết lập cơ chế hòa bình.

Tuy nhiên, về vấn đề Biển Đông, ông Dương ngang ngược tuyên bố rằng Trung Quốc có quyền xây dựng “các cơ sở quốc phòng cần thiết” tại đây và kêu gọi Mỹ chấm dứt việc đưa tàu chiến, máy bay quân sự tới khu vực này. Về cuộc chiến thương mại, ông Dương Khiết Trì nhấn mạnh quan hệ kinh tế và thương mại giữa hai nước “có vai trò quyết định đối với nền kinh tế thế giới”. Vì thế, theo ông Dương, hai nước cần giải quyết các khác biệt thông qua đối thoại và tham vấn.

Trong khi đó, phát biểu sau hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mattis khẳng định Washington không cố ý bao vây, kiềm chế Trung Quốc và phát triển quan hệ mang tính xây dựng giữa quân đội hai nước luôn là mục tiêu của Mỹ. Ông Mattis mong muốn quân đội hai nước tận dụng hết mức cơ chế đối thoại hiện có để trao đổi, phối hợp, tăng cường kiểm soát nguy cơ, tránh hiểu nhầm, phán đoán sai, thúc đẩy hai bên triển khai hợp tác thiết thực trên nhiều lĩnh vực.

Về phần mình, Bộ trưởng Ngụy Phượng Hòa khẳng định gần đây Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump đã đạt được một loạt đồng thuận quan trọng, là định hướng chiến lược đối với sự phát triển quan hệ Trung-Mỹ. Hai bên cần thực hiện nghiêm túc nhận thức chung mà nguyên thủ hai nước đạt được, nỗ lực thực hiện không xung đột, không đối đầu, tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng thắng, đóng góp tích cực cho hòa bình, thịnh vượng của thế giới. Theo Bộ trưởng Ngụy, hai bên cần tích cực xử lý ổn thỏa quan hệ giữa quân đội hai nước, tăng cường trao đổi, làm gia tăng sự tin cậy chiến lược, đẩy mạnh giao lưu hợp tác, kiểm soát thỏa đáng rủi ro, nghiên cứu tìm kiếm biện pháp ngăn ngừa va chạm, xung đột ngoài ý muốn, nỗ lực khiến quan hệ giữa quân đội hai nước trở thành nền tảng ổn định cho quan hệ song phương.