Mỹ thả muỗi biến đổi gen vào môi trường

Muỗi Aedes aegypti có thể mang theo các bệnh như Zika, sốt xuất huyết, chikungunya và sốt vàng da. Theo tuyên bố của công ty, quần thể Aedes aegypti địa phương đã giảm ít nhất 90% ở những địa điểm đó sau một thời gian. Việc thả muỗi biến đổi gen là một cách kiểm soát quần thể hiệu quả mà không cần sử dụng đến thuốc diệt côn trùng.

Tất cả muỗi biến đổi của Oxitec đều là muỗi đực, đã được thiết kế để mang gen hại; khi muỗi đực biến đổi giao phối với muỗi cái hoang dã, gen hại sẽ được truyền sang cho các thế hệ sau. Mặc dù gen này không ảnh hưởng đến sự tồn tại của con đực, nhưng nó ngăn cản con cái phát triển một loại protein thiết yếu và do đó khiến chúng chết trước khi trưởng thành.

Chỉ có muỗi cái mới đốt người (muỗi đực chỉ uống mật hoa), vì vậy muỗi biến đổi và những đứa con còn sống của chúng không thể truyền bệnh cho người.

Muỗi Aedes aegypti chiếm khoảng 4% số muỗi ở Florida Keys nhưng lại gây ra phần lớn các bệnh do muỗi truyền sang người trong khu vực, Nature đưa tin. Theo Gizmodo, Ủy ban Kiểm soát Muỗi Florida Keys (FKMCD) thường chi 1 triệu đô la mỗi năm để kiểm soát dịch hại, sử dụng các biện pháp tốn kém như phun thuốc diệt côn trùng trên không.

Ủy ban kết luận rằng, việc thả hàng trăm triệu con muỗi biến đổi gen có thể là một lựa chọn ít tốn kém và hiệu quả hơn, đặc biệt là khi quần thể muỗi càng ngày càng trở nên kháng thuốc theo thời gian.

FKMCD lần đầu tiên tiếp cận Oxitec vào năm 2010 và sau một thập kỷ đánh giá quy định và phản hồi của địa phương, cả ủy ban và Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) cuối cùng đã chấp thuận kế hoạch thả muỗi biến đổi gen ở Keys, theo Nature.

Vào cuối tháng 4, công ty đã đặt các hộp trứng muỗi tại 6 địa điểm ở Cudjoe Key, Ramrod Key và Vaca Key, theo Nature. Trong 12 tuần tiếp theo, khoảng 12.000 con muỗi đực mới nở sẽ chui ra khỏi hộp.

Lần thả muỗi này sẽ là một thử nghiệm ban đầu để Oxitec có thể thu thập dữ liệu trước khi tiến hành thử nghiệm thứ hai với gần 20 triệu con muỗi vào cuối năm nay, Nature đưa tin.

Công ty sẽ bắt muỗi trong suốt cuộc thử nghiệm để quan sát xem côn trùng di chuyển bao xa từ hộp của chúng, chúng sống được bao lâu và liệu muỗi cái có thực sự tiếp nhận gen hại và chết hay không.

Cuộc thử nghiệm vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ một bộ phận nhỏ cư dân Florida Keys, cũng như Trung tâm An toàn Thực phẩm và Liên minh Môi trường Florida Keys. Trước lo ngại rằng các hộp trứng có thể bị phá hoại, Oxitec đã đặt chúng ở tài sản tư nhân và không tiết lộ vị trí chính xác của chúng cho công chúng, Nature đưa tin.

Các câu hỏi vẫn chưa được trả lời là liệu muỗi biến đổi gen có gây ra những tác động không mong muốn đối với muỗi, động vật địa phương hay hệ sinh thái nói chung hay không.

Sau khi Oxitec phát hành muỗi biến đổi gen ở Jacobina, Brazil, gen từ chúng đã bị cắt xén trong các quần thể muỗi địa phương, gợi ý rằng gen hại thất bại trong việc giết chết một số con cái trước khi chúng có thể giao phối.

Nhà sinh vật học phân tử Natalie Kofler, người sáng lập Editing Nature, một tổ chức ủng hộ việc sử dụng chỉnh sửa gen có trách nhiệm, nói với Nature rằng cô ấy hy vọng thử nghiệm Oxitec sẽ được tiến hành “theo cách minh bạch và khiến một số thành viên cộng đồng cảm thấy tốt hơn về toàn bộ tình hình”.

Dữ liệu sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách các loài gây hại có thể ảnh hưởng đến các loài địa phương và hệ sinh thái.