Mỹ tăng sức ép buộc Iran thay đổi hành vi

Mỹ quyết tăng sức ép đối với Iran - Ảnh: AFP

Hôm qua, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo thành lập đơn vị mới mang tên “Nhóm hành động về Iran” có nhiệm vụ hỗ trợ thực thi chính sách đối với quốc gia Trung Đông, theo Reuters. Ông Pompeo cho biết nhóm chuyên trách này sẽ chịu trách nhiệm chỉ đạo, đánh giá và điều phối mọi khía cạnh trong hoạt động của Bộ Ngoại giao Mỹ liên quan đến Iran và báo cáo trực tiếp lên ngoại trưởng. Lãnh đạo nhóm là Giám đốc hoạch định chính sách của Bộ Ngoại giao Brian Hook, người có quan điểm cứng rắn về Iran, từng dẫn đầu các cuộc đối thoại với các đồng minh châu Âu và châu Á nhằm kêu gọi ủng hộ lệnh cấm vận của Washington đối với Tehran.

Phát biểu sau khi nhận nhiệm vụ mới là Đại diện đặc biệt của Bộ Ngoại giao về Iran, ông Hook nhắc lại 12 yêu cầu của Washington đối với Tehran, bao gồm chấm dứt chương trình phát triển hạt nhân, rút quân khỏi Syria, ngừng ủng hộ lực lượng Hezbollah ở Li Băng... Ông Hook cũng để ngỏ khả năng Tổng thống Donald Trump đối thoại trực tiếp cùng giới lãnh đạo Iran với điều kiện Tehran cam kết thay đổi hành vi, theo AP. Bên cạnh đó, quan chức Mỹ nói đơn vị mới sẽ hợp tác chặt chẽ với các đồng minh và đối tác trong việc gia tăng sức ép, đồng thời cảnh báo nước nào vẫn tiếp tục giao thương với Iran trong các lĩnh vực bị cấm sẽ phải hứng chịu lệnh trừng phạt. Hôm 7.8, Tổng thống Trump cũng tuyên bố “bất kỳ ai làm ăn với Iran sẽ không được làm ăn với Mỹ”.

[VIDEO] Lãnh tụ tối cao Iran bác đề nghị đàm phán của Tổng thống Trump

Dự kiến vào ngày 4.11 tới, Washington sẽ tung gói trừng phạt thứ hai nhắm vào lĩnh vực năng lượng, tài chính và vận tải biển của Tehran. Tờ The Wall Street Journal hôm qua đưa tin Ấn Độ và Hàn Quốc có thể là 2 nước được miễn trừ khỏi lệnh trừng phạt sắp tới do đã giảm dần lượng dầu thô nhập từ Iran. Trong khi đó, giới chuyên gia nhận định Nga và Trung Quốc sẽ tiếp tục nhập khẩu dầu từ Iran để vô hiệu hóa nỗ lực của Mỹ nhằm cô lập quốc gia Trung Đông. Phía Iran hiện chưa có phản ứng, nhưng Tổng thống Hassan Rouhani trước đó tuyên bố tự tin có thể đứng vững trước sức ép từ Mỹ.

Nghi vấn mục đích

Nhóm chuyên trách được lập ra nhằm gia tăng sức ép về ngoại giao và kinh tế lên Iran để nước này từ bỏ những hoạt động mà Tổng thống Donald Trump mô tả là “xấu xa”. Tuy nhiên, thời điểm thành lập đơn vị này làm dấy lên nghi vấn về mục đích thực sự của Mỹ, khi giới quan sát phát hiện đúng vào ngày này cách đây 65 năm, chính quyền Iran dưới thời Thủ tướng Mohammad Mosaddegh bị lật đổ sau cuộc đảo chính do Mỹ và Anh hậu thuẫn, theo AFP. Dù vậy, ông Pompeo và ông Hook hôm qua đều cho rằng đó chỉ là sự trùng hợp.

Bảo Vinh