Mỹ sắp đạt được thỏa thuận hạt nhân với Iran?

Hôm 4/5, hãng tin AP cũng tiếp tục phát đi thông điệp này. Tờ báo viết: "Một loạt các cuộc tiếp xúc ngoại giao và báo cáo về những tiến triển lớn", cho thấy các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Iran và Mỹ "có thể sắp đạt được một thỏa thuận".

Cuộc họp của JCPOA tiếp tục diễn ra tại Grand Hotel Wien, Vienna, Áo hôm 6/4/2021. Ảnh: Reuters

Các thông tin này đã được liên tục nhắc đến. Tuần trước, các hãng truyền thông ở Iran tuyên bố, Tehran và Washington đã đạt được một thỏa thuận dựa trên nguyên tắc về việc dỡ bỏ phần lớn các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Cộng hòa Hồi giáo.

Các cuộc đàm phán này được cho là một phần của các cuộc đàm phán tại Vienna nhằm đưa Washington và Tehran trở lại tuân thủ thỏa thuận hạt nhân Iran 2015, còn được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA).

Cuối tuần trước, tờ Fars News của Iran đưa tin rằng Tehran và Washington đã nhất trí về việc loại bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với các cá nhân và tổ chức của Iran, cũng như lĩnh vực dầu mỏ và ngân hàng của Cộng hòa Hồi giáo.

Các tin tức từ truyền thông Iran đưa ra cũng dựa một phần từ các nền tảng truyền thông Mỹ, cho rằng, Washington có kế hoạch thu lại gần như toàn bộ các lệnh trừng phạt Iran thời Tổng thống Donald Trump nhằm phá vỡ thế bế tắc đàm phán hiện nay.

Sau đó, tin tức tích cực hơn cũng được thông báo bởi một nhà ngoại giao Nga có liên quan đến các cuộc đàm phán về thỏa thuận hạt nhân này. Ông Mikhail Ulyanov, đại diện của Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna, đã tweet vào tuần trước rằng, ghi nhận "những tiến bộ không thể chối cãi" đạt được trong các cuộc đàm phán, cho thấy rằng Ủy ban hỗn hợp về JCPOA sẽ triệu tập lại vào cuối tuần tới.

Nhưng trong các tuyên bố công khai cho đến thời điểm hiện tại, phía Mỹ không lạc quan như vậy. Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định: “Chúng ta chưa đạt đến đỉnh cao của bất kỳ bước đột phá nào”.

Còn Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Joe Biden, Jake Sullivan chỉ cho thấy trạng thái tích cực hơn chút ít. Ông mô tả các cuộc đàm phán tại Vienna là một "cuộc đàm phán thực sự".

"Tôi đoán rằng thiện chí luôn ở trong mắt người đối diện và chúng tôi tin rằng người Iran đã nghiêm túc thực hiện các cuộc thảo luận" - ông Sullivan nói.

Hôm 1/5, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Arakchi cho biết rằng các bên tham gia đàm phán về thỏa thuận hạt nhân ở Vienna đã đồng ý loại trừ nhiều tên gọi và tổ chức khỏi danh sách trừng phạt Iran, nhưng không loại trừ tất cả, cuộc thảo luận về đề tài này vẫn đang tiếp diễn.

Thỏa thuận về dỡ bỏ lệnh trừng phạt chống Iran liên quan đến những hạn chế chống lại các cá nhân và tổ chức trong các lĩnh vực như năng lượng, tài chính, chế tạo ô tô, hoạt động cảng biển và hàng loạt lĩnh vực khác - Thứ trưởng Arakchi cho biết thêm sau cuộc họp hôm 01/5 của Ủy ban tại Vienna.

Trong một diễn biến mới nhất, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh đã bác bỏ thông tin trên báo chí về thỏa thuận trao đổi tù nhân được cho là giữa Tehran và Washington. Theo AP, "một cuộc trao đổi như vậy có thể là một biện pháp xây dựng lòng tin để hồi sinh thỏa thuận hạt nhân".

Trước đó, hôm 2/5, kênh truyền hình Al-Mayadeen của Lebanon thông báo dẫn nguồn tin Iran tiết lộ rằng, Washington sẽ phóng thích 4 người Iran bị giam giữ. Đổi lại, Tehran sẽ trả tự do cho 4 công dân Mỹ bị Iran cáo buộc hoạt động gián điệp phục vụ lợi ích của tình báo Mỹ.

Theo dữ liệu của kênh này, những người Iran bị giam giữ tại Mỹ đã “giúp vượt qua lệnh cấm vận áp đặt đối với Iran”.

Ngoài ra, theo xác nhận của kênh này, trong khuôn khổ của thỏa thuận mới đạt được, Mỹ dự định “trả” 7 tỷ USD từ số tài sản của Iran bị đóng băng.

Nguồn tin Iran của kênh này nói rằng, Iran dường như đã yêu cầu thành công việc Mỹ phải nới lỏng một phần tài sản bị đóng băng trong quá trình đàm phán. Như vậy, có lẽ Mỹ không hề vui vẻ gì khi nhắc đến việc họ phải trả một số tiền cho Iran dù đó là tiền của Tehran. Do đó, mức độ sự thật về nội dung của nguồn tin rất khó để kiểm chứng.

Hải Lâm