Mỹ ra 'tối hậu thư' với Nga về việc vi phạm hiệp ước hạt nhân

Mỹ lên tiếng cảnh cáo rằng, nếu như Nga không nhanh chóng giải quyết các cáo buộc của họ, thì phía Mỹ sẽ rút khỏi hiệp ước hạt nhân trong vòng 60 ngày. Trước đó, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã chỉ trích Nga về hành vi “gian lận trong nghĩa vụ kiểm soát vũ khí”, và từ đó ban hành một “tối hậu thư” có thời hạn 2 tháng.

Có thông tin cho rằng, Nga đã vi phạm các điều khoản của Hiệp ước Vũ khí Hạt nhân Tầm trung năm 1987 – một bản hiệp ước lịch sử có vai trò giữ những tên lửa chết người kia tránh xa khỏi Châu Âu.

Ông Pompeo cũng cho biết, Nga đã gây ra “một mối đe dọa trực tiếp” tới toàn lục địa, bởi Nga bị cáo buộc đã phát triển một loạt những tên lửa hành trình có khả năng phóng từ dưới đất và mang theo đầu đạn hạt nhân – thứ có nguy cơ sẽ nhắm vào các thành phố Châu Âu chỉ trong tích tắc.

Nga đã bác bỏ những cáo buộc trên. Tuy nhiên, các đồng minh NATO lại đồng tình với lời buộc tội từ phía Mỹ, và cho rằng Nga đúng là đang vi phạm hiệp ước.

Ngoại trưởng Pompeo bắt đầu tỏ thái độ cứng rắn về việc Nga không chịu thay đổi.

Giám đốc Quốc phòng Anh Quốc, Đại tướng Nick Carter, cũng lên tiếng xác nhận việc Nga vi phạm thỏa thuận – ngài đã nói với các nghị sĩ rằng “chúng ta cần vạch mặt họ” để triển khai các hệ thống “phòng trường hợp bị phá vỡ từ 500km tới 5000km”.

Ông Pompeo cũng phát biểu thêm, Nga có quyền lựa chọn “nhắm mắt làm ngơ” hoặc “phản ứng hợp lý” – ý nói rằng Mỹ sẽ rất hoan nghênh việc Nga thay đổi quyết định, nhưng phía Washington thấy nước Nga không có vẻ gì là sẽ tuân theo.

Ông chỉ ra rằng, ông đã đề cập về vấn đề này ít nhất 30 lần với Moscow kể từ 2013, nhưng Nga liên tiếp khước từ hoặc có hành động phản kháng.

“Dựa trên tình trạng hiện nay, Mỹ tuyên bố rằng Nga đã và đang vi phạm vào hiệp ước hạt nhân. Bởi vậy, phía Mỹ cũng sẽ hoãn lại nghĩa vụ của mình – việc này có hiệu lực sau 60 ngày tới, trừ khi Nga trở về tuân theo đúng bổn phận của họ.” Ông Pompeo nhấn mạnh.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump cũng đã đe dọa sẽ rút khỏi hiệp ước song phương.

Động thái tiếp theo từ phía Nga sẽ là gì?

Bản hiệp ước mang tính chất “hòa bình” này vốn được thương lượng bởi Tổng thống Ronald Reagan và nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev, về việc loại trừ các kho tên lửa tầm trung của cả hai cường quốc, giúp hạn chế khả năng một trong hai bên ra lệnh triển khai tấn công quân sự trong giây lát.

Ông Pompeo cũng nói rằng, sau 60 ngày tới, phía Washington sẽ tăng sự hiện diện của họ tại Châu Âu nhằm khôi phục lại cân bằng quân sự, nhưng ông từ chối đi vào chi tiết. Các cuộc thử nghiệm và triển khai tên lửa mới đều đang được tạm ngừng.

Với lời cảnh báo bên trên về việc Mỹ sẽ tăng cường quân sự tại Châu Âu, các quốc gia như Đức, Hà Lan, và Bỉ đều đang rất quan ngại. Đại diện các quốc gia đều kêu gọi ông Pompeo hãy tiếp tục đàm phán bởi họ lo sợ sẽ có một cuộc chạy đua vũ trang ở Châu Âu.

Việc các quốc gia chạy đua vũ trang là điều chẳng ai mong đợi.

Thủ tướng Na Uy, ông Jens Stoltenberg, cũng nói rằng NATO sẽ nỗ lực trong việc thúc đẩy ngoại giao hai nước để cố gắng thuyết phục Nga từ bỏ những tiểu đoàn tên lửa mà ông Pompeo đã “vạch trần”.

Nga cũng mới xuất hiện trong cuộc nói chuyện tại NATO vào thứ Ba vừa rồi, thông qua việc ông Stoltenberg cáo buộc quốc gia này lợi dụng Crimea như một công cụ để kiểm soát vùng biển Ukraine.

Ông nói rằng, các đồng minh NATO sẵn sàng viện trợ cho Ukraine, dù họ không phải là thành viên của liên minh, sự hỗ trợ chính trị mạnh mẽ. Bao gồm cả lính tuần tra và cảnh sát biển.

Quỳnh Anh

Theo Sky News