Mỹ ra tối hậu thư, Nga đáp trả đanh thép

Ảnh minh họa

Theo giới chức Mỹ và NATO, Nga đã thừa nhận sự tồn tại của một hệ thống tên lửa hành trình khiến Washington tức giận đến mức tuyên bố đòi hủy bỏ Hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) 1987. Cả Mỹ và NATO tin rằng, hệ thống tên lửa hành trình mới của Nga vi phạm hiệp ước INF trong khi Nga kiên quyết bác bỏ.

Hai tuần trước khi Mỹ chính thức rút khỏi hiệp ước INF như tuyên bố, Đại sứ về giải trừ vũ khí của Mỹ tại Geneva cho biết, vẫn còn thời gian để Nga phá hủy hệ thống vũ khí của nước này.

Tuy nhiên, sau Hội nghị về Giải trừ Vũ khí được Liên Hợp Quốc chủ trì, nhà ngoại giao Nga Alexander Deyneko đã tuyên bố thẳng thừng rằng: "Chúng tôi sẽ không khuất phục trước bất kỳ tối hậu thư nào kiểu như phải hủy bỏ hay xóa sổ một loại tên lửa mà vốn không thuộc vào phạm vi bị cấm của hiệp ước INF”.

Nga bác bỏ việc nước này phát triển loại tên lửa mà tình báo Mỹ gọi là SSC-8/9M729.

Tuy nhiên, các nhà ngoại giao NATO cho biết, Moscow giờ đây đã thừa nhận sự tồn tại của loại tên lửa nói trên nhưng lập luận rằng, tầm bắn của tên lửa này nằm trong phạm vi 500km và vì thế nó không phải là tên lửa bị cấm theo hiệp ước INF.

Đại sứ Mỹ Robert Wood cho rằng, hệ thống tên lửa mới của Nga là “một mối đe dọa trực tiếp và tiềm tàng tối với Châu Âu và Châu Á” bởi nó có tầm bắn từ 500 đến 1.500km, đi ngược lại với một hiệp ước đã được ký kết nhằm ngăn chặn những cuộc tấn công bằng vũ khí loại này.

"Nga phải hủy bỏ một cách có kiểm chứng mọi tên lửa SSC-8, các bệ phóng cùng với những thiết bị có liên quan nhằm quay trở lại thực hiện nghiêm túc hiệp ước INF”, ông Wood cho biết.

"Không may là, Mỹ đang ngày càng nhận thấy rằng, Nga không đáng tin tưởng trong việc thực hiện theo các nghĩa vụ kiểm soát vũ khí và rằng những hành động xấu cũng như dọa dẫm trên khắp toàn cầu đang làm leo thang căng thẳng”, Đại sứ Mỹ đã nói như vậy.

Nga đã nhanh chóng phản pháo, tuyên bố sẽ không hủy bỏ tên lửa của mình, coi đòi hỏi của Mỹ là điều không thể chấp nhận.

INF được ký kết là để giải quyết một cuộc khủng hoảng tên lửa hạt nhân thời Xô-viết nhằm vào các thủ đô phương Tây. Hiệp ước INF được ông Mikhail Gorbachev và ông Ronald Reagan ký năm 1987 cấm Nga và Mỹ phát triển, triển khai và thử nghiệm các tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo được phóng đi từ mặt đất với tầm bắn từ khoảng 300 đến 3.400 dặm (tương đương từ 482km đến 5470km). Hiệp ước này được coi là một thành tựu lớn đạt được trong nỗ lực nhằm “tháo ngòi” căng thẳng trong Chiến tranh Lạnh và giúp hóa giải nỗi lo sợ về vũ khí hạt nhân ở Châu Âu.

Nga và Mỹ liên tục cáo buộc lẫn nhau về những vụ vi phạm hiệp ước. Mỹ tố cáo Nga chế tạo các tên lửa bị cấm trong hiệp ước. Trong khi đó, Nga tố ngược lại rằng Mỹ không tuân thủ INF khi thiết lập các căn cứ quân sự ở Đông Âu có khả năng không chỉ phòng thủ mà còn tấn công được và có thể nhằm vào Nga. Bất chấp những lời cáo buộc trên, chính quyền của cựu Tổng thống Barack Obama trước đó đã quyết định không từ bỏ thỏa thuận này.

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tháng 10 năm ngoái đã bất ngờ tuyên bố sẽ rút nước này ra khỏi Hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) để trả đũa cho việc Nga không tuân thủ INF.

Giới chức Nga liên tục đưa ra những cảnh báo về hậu quả đáng sợ gây ra từ hành động của ông Trump nếu ông này thực hiện đúng như lời tuyên bố. Theo dự định, ông Trump sẽ rút Mỹ ra khỏi hiệp ước INF vào ngày 2/2 để mở đường cho Mỹ lao vào công cuộc phát triển các tên lửa tầm trung, chạy đua với Nga và Trung Quốc. Mỹ sẽ có 6 tháng để chính thức hoàn tất quá trình rút khỏi hiệp ước.

Kiệt Linh (tổng hợp)