Mỹ ra 'hạn chót cứng' cho Trung Quốc

Đó là cảnh báo được Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer đưa ra hôm 9-12 khi ông đề cập về thỏa thuận đình chiến thương mại mới đạt được với Trung Quốc.

"Theo những gì tôi được biết, đó là 'hạn chót cứng'. Khi tôi nói chuyện với Tổng thống Mỹ, ông không đề cập đến việc trì hoãn (đánh thuế mới) qua tháng 3" - ông Lighthizer trả lời phỏng vấn đài CBS.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (bìa phải) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (bìa trái) tại cuộc gặp ở Argentina hôm 1-12. Ảnh: Reuters

Phát biểu trên của ông Lighthizer, người được chọn đứng đầu phái đoàn Mỹ tham gia đàm phán, dường như nhằm làm giảm bớt kỳ vọng rằng thời gian thương thảo với Trung Quốc có thể được kéo dài.

Trước đó, tại cuộc gặp ở Argentina hôm 1-12, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhất trí về thỏa thuận đình chiến thương mại trong vòng 90 ngày.

Theo kế hoạch ban đầu, Mỹ tăng thuế đánh lên 200 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc (từ 10% lên 25%) vào ngày 1-1-2019 nhưng bước đi này giờ đây tạm hoãn trong lúc hai bên tìm kiếm thỏa thuận giúp chấm dứt cuộc chiến thương mại đang khiến các thị trường toàn cầu lo lắng.

Dù vậy, vụ giám đốc tài chính Tập đoàn thiết bị viễn thông Huawei Technologies (Trung Quốc) bị bắt giữ ở Canada theo yêu cầu của Mỹ đang dọa cản trở khả năng hai nền kinh tế hàng đầu thế giới này tìm được tiếng nói chung và khiến tranh cãi thương mại thêm nghiêm trọng.

Hai ông Donald Trump (trái) và Tập Cận Bình đạt thỏa thuận đình chiến thương mại Mỹ - Trung trong 90 ngày. Ảnh: Reuters

Đối mặt sức ép đòi thả người của Trung Quốc, ông Lighthizer, cùng với một số cố vấn kinh tế, thương mại của ông Trump, nhấn mạnh rằng vụ bắt giữ trên đơn thuần là vấn đề thực thi pháp luật và sẽ không làm chệch hướng quá trình đàm phán thương mại.

Tuy nhiên, những lời lẽ này không đủ trấn an các nhà đầu tư khi các thị trường chứng khoán ở châu Á và châu Âu đồng loạt sụt giảm hôm 10-12, xuất phát phần nào từ nỗi lo căng thẳng Mỹ - Trung có nguy cơ tiếp tục leo thang.

Nỗi lo này càng có cơ sở khi ông Lighthizer tuyên bố Bắc Kinh cần phải nhượng bộ trong một loạt lĩnh vực nếu không muốn đối mặt các mức thuế cao hơn từ Washington. Chẳng hạn như Trung Quốc cần tăng cường mua hàng hóa Mỹ, mở cửa thêm thị trường và tiến hành "những thay đổi cấu trúc" đối với hệ thống bị cáo buộc đang ép công ty Mỹ chuyển giao công nghệ cho các đối tác Trung Quốc nếu muốn làm ăn ở thị trường đông dân nhất thế giới này.

Những đòi hỏi trên từng được các tổng thống Mỹ tiền nhiệm đưa ra nhưng không thuyết phục được Trung Quốc thay đổi. Dù vậy, ông Lighthizer tin rằng việc ông Trump sẵn sàng đánh thuế trừng phạt sẽ mang lại điều khác biệt.

P.Võ (Theo Reuters, Bloomberg)