Mỹ nóng mặt với vũ khí Nga

Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov ngày 2-3 bất ngờ thông báo hủy đàm phán chiến lược với Mỹ trong tháng 3-2018.

Khẩu chiến quân sự

Theo lời nhà ngoại giao này, quyết định vào phút chót của Washington rút khỏi đàm phán về an ninh mạng tại TP Geneva - Thụy Sĩ hồi cuối tháng 2 khiến Moscow cảm thấy không thể tiếp tục cuộc gặp tổ chức vào ngày 6 và 7-3 ở thủ đô Vienna - Áo, bàn về ổn định chiến lược và các vấn đề trong quan hệ song phương với Mỹ.

Động thái trên diễn ra sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ cùng ngày lên tiếng cáo buộc Moscow công khai vi phạm các hiệp ước dưới thời chiến tranh lạnh bằng việc phát triển một thế hệ vũ khí siêu thanh "vô địch" mới, theo thông điệp liên bang của Tổng thống Nga Vladimir Putin một ngày trước đó. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert cho rằng Nga đã vi phạm Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung 1987 khi phát triển tên lửa hành trình phóng từ mặt đất.

Tổng thống Nga Vladimir Putin nói về sức mạnh quân sự Nga trong thông điệp liên bang hôm 1-3 Ảnh: EPA

Trong thông điệp liên bang được đánh giá là khác biệt hẳn so với những lần trước, ông chủ Điện Kremlin đe dọa phương Tây với một thế hệ vũ khí hạt nhân mới, trong đó có tên lửa hành trình xuyên lục địa được ông mô tả là "bất khả chiến bại" và ngư lôi hạt nhân có thể vượt mặt mọi hệ thống phòng thủ của Mỹ. Trong đó, đáng chú ý là những video mô phỏng hình ảnh các đầu đạn hạt nhân nhằm vào bang Florida.

Đài CNN cho rằng thông điệp của ông Putin rõ ràng muốn nhắm đến Mỹ và cả cá nhân Tổng thống Donald Trump - vốn vẫn thường lui tới nghỉ ngơi tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của mình tại bang Florida. Theo đánh giá của tờ The New York Times, thông điệp gây nhiều chú ý này đã đột ngột đẩy cao cuộc khẩu chiến quân sự trong quan hệ căng thẳng giữa Mỹ và Nga, dẫn tới những suy đoán về một cuộc chạy đua hạt nhân tốn kém mới.

Chưa rõ thực hư về sức mạnh những vũ khí mới của Nga nhưng ông Putin được cho là đã xoáy sâu một cách khôn ngoan vào điểm yếu phòng thủ của Mỹ. Đó là Washington dựa vào giả định rằng tên lửa hạt nhân của kẻ thù bay cao và có thể bị phá hủy trước khi vươn tới mục tiêu. Ông Putin lại khẳng định những vũ khí lớp mới của Nga bay thấp, êm, xa và nhanh tới mức đối phương trở tay không kịp.

Quyết không thua kém

Theo nhận định của cựu Phó Giám đốc Cơ quan Tình báo trung ương (CIA) Michael Morell, những diễn biến trên phản ánh Mỹ và Nga đang trong một cuộc xung đột. "Chúng ta lại ở trong một cuộc chiến tranh lạnh" - ông Morell, hiện là chuyên gia về an ninh quốc gia cộng tác với đài CBS News, nói trong chương trình buổi tối của đài này sau thông điệp quốc gia của ông Putin.

Tuy nhiên, trả lời phỏng vấn đài NBC sau bài phát biểu, nhà lãnh đạo Nga nói những ai cho rằng một cuộc chiến tranh lạnh mới lại bắt đầu là không đáng mặt chuyên gia, mà chỉ là luận điệu tuyên truyền. Khi được hỏi về viễn cảnh về một cuộc chạy đua vũ trang mới, ông Putin không cho rằng đang tồn tại một cuộc chạy đua nào như vậy nhưng nếu có thì nó đã bắt đầu từ năm 2002, khi Mỹ rút khỏi Hiệp định Chống tên lửa đạn đạo 1972.

Hiện còn quá sớm để nói về một cuộc chạy đua vũ trang mới song phía Nhà Trắng đã đưa ra những tuyên bố cho thấy Mỹ không có ý định thua kém trên mặt trận vũ khí. "Khả năng quốc phòng của Mỹ đang và sẽ không có đối thủ. Nhờ ngân sách quốc phòng 700 tỉ USD mới, quân đội của chúng tôi sẽ mạnh mẽ hơn bao giờ hết" - người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders tuyên bố ngày 2-3.

Trong khi đó, giới chức Mỹ cùng một số chuyên gia không giấu giếm sự hoài nghi về hệ thống vũ khí mới của Nga. Một quan chức Mỹ nắm những thông tin quân sự về Nga nói với CNN rằng Washington đã quan sát một số vụ thử mới nhất các tên lửa hành trình năng lượng hạt nhân của Moscow và thấy rằng tất cả đều không thành công.

Tuy nhiên, chuyên gia nghiên cứu về Nga Edward Geist tại Tổ chức Nghiên cứu chính sách toàn cầu Rand Corp (Mỹ) nhận định Moscow không ba hoa về những vũ khí khó tin này. Về phần mình, Lầu Năm Góc phản ứng có vẻ bình tĩnh hơn khi khẳng định quân đội Mỹ hoàn toàn sẵn sàng trước "bất cứ thứ gì lao về phía chúng ta".

THU HẰNG