Mỹ-Mexico tăng cường giải quyết vấn đề di cư ở biên giới

Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador (trái) thảo luận với Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Nhà Trắng, Mỹ. Ảnh: AP

Trong chuyến thăm, Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador đã có các cuộc hội đàm với người đồng cấp Mỹ Joe Biden, Phó Tổng thống Kamala Harris và gặp mặt doanh nghiệp hai nước để thảo luận về các cơ hội hợp tác, đầu tư. Các vấn đề khác được hai bên đề cập bao gồm cấp thị thực lao động cho người di cư Mexico, hợp tác kinh tế và cùng đưa ra các biện pháp chung chống lạm phát. Bên cạnh đó, hai bên đã thảo luận về hợp tác an ninh song phương, cam kết tăng cường nỗ lực đối phó với các băng nhóm tội phạm, đẩy nhanh nỗ lực ngăn chặn nạn buôn bán ma túy.

Trọng tâm trong cuộc hội đàm giữa hai bên là vấn đề quản lý di cư trong khu vực, đặc biệt là sau thảm kịch khiến 53 người tử vong trong thùng xe đầu kéo ở đường Qintana, thành phố San Antonio, bang Texas (Mỹ) ngày 27/6 vừa qua, trong đó có 26 công dân Mexico. Trước đó, vào tháng 12/2021, một xe đầu kéo chở người di cư bị lật ở Chiapas, Mexico khiến 54 người Trung Mỹ thiệt mạng và hơn 100 người bị thương.

Trong tuyên bố chung sau hội đàm, hai bên cam kết tiến hành ngay các biện pháp phối hợp nhằm quản lý dòng người di cư cũng như đối phó với tình trạng lạm phát tăng vọt thông qua thúc đẩy thương mại song phương và giảm chi phí thương mại. Mexico sẽ chi 1,5 tỷ USD để nâng cấp cơ sở hạ tầng biên giới trong khoảng thời gian từ năm 2022-2024.

Trong hội đàm, Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc hiện đại hóa các điểm nhập cảnh ở biên giới giữa Mỹ và Mexico nhằm đẩy nhanh việc đi lại, trong khi cần tăng cường cơ sở hạ tầng ở biên giới phía Nam với Guatemala nhằm ngăn chặn dòng người di cư. Đồng thời, ông Andres Manuel Lopez Obrador đã đề nghị người đồng cấp Biden hợp pháp hóa tình trạng pháp lý đối với những người di cư đã làm việc tại Mỹ trong nhiều năm và cấp thị thực làm việc tạm thời cho người di cư.

Về phần mình, Tổng thống Biden đánh giá vấn đề di cư là một thách thức của châu lục mà Mỹ và Mexico cùng chia sẻ, đồng thời cho biết, Washington sẽ tạo cơ hội hợp pháp hóa tình trạng pháp lý cho người di cư.

Vấn đề di cư là một bài toán khó đối với cả Mexico và Mỹ. Chuyến thăm của ông Andres Manuel Lopez Obrador lần này đã đạt được một số kết quả nhất định khi Chính phủ Mỹ nhất trí tăng cường hợp tác với Mexico trong lĩnh vực di cư. Tuy nhiên, trong năm 2021, Mỹ đã cấp 300.000 thị thực lao động cho người di cư và dự kiến sẽ tăng gấp 2 lần con số này. Chỉ trong 5 tháng đầu năm nay, lực lượng chức năng Mỹ đã bắt giữ hơn 1,5 triệu người di cư tìm cách vượt biên giới chung. Dự kiến, số người di cư bị bắt giữ khi tìm cách vào Mỹ trong năm nay sẽ vượt xa con số kỷ lục 1,734 triệu người trong năm 2021.

Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) đánh giá, năm 2021, Mexico đã trở thành một quốc gia điểm đến, cũng như một quốc gia trung chuyển người di cư tìm đường đến Mỹ, với kỷ lục trên 100.000 đơn xin tị nạn. Nguyên nhân số lượng người di cư tăng cao là do nhiều người muốn thoát khỏi tình trạng nghèo đói và bạo lực. Mỗi năm có hàng trăm nghìn người di cư từ các nước Trung Mỹ (nhiều nhất là từ Honduras, El Salvador và Guatemala) vượt biên giới Mexico để tìm đường vào lãnh thổ Mỹ.

Các thảm kịch liên quan đến người di cư giữa hai nước cho thấy, chưa có phương án cụ thể nào để đảm bảo di cư an toàn và hợp pháp giữa Mỹ và Mexico. Một mối nguy cơ tiềm tàng khác có thể làm dẫn đến khủng hoảng biên giới giữa hai nước là vấn nạn các băng đảng vận chuyển ma túy trái phép vào Mỹ từ Mexico.

Chuyến thăm của Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador mặc dù chưa đạt được nhiều kết quả trong việc giải quyết hoàn toàn vấn đề di cư giữa Mỹ và Mexico, nhưng các cam kết trong hội đàm cũng đã bước đầu cho thấy thiện chí của Mỹ nhằm thúc đẩy giải quyết mối quan tâm chung của hai nước, thiết lập lại an ninh khu vực biên giới Mỹ-Mexico.

Thu Minh