Mỹ - Mexico đạt thỏa thuận về NAFTA

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Các cuộc thương lượng giữa đoàn đàm phán của Mexico, do Bộ trưởng Kinh tế Ildefonso Guajardo làm Trưởng đoàn, và đoàn đàm phán của Mỹ, do Đại diện thương mại Robert Lighthizer làm Trưởng đoàn, tập trung xây dựng những quy định mới của NAFTA liên quan đến ngành công nghiệp ô tô.

Đây là lý do chính khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump đòi đàm phán lại NAFTA. Trước đó, ông Trump chỉ trích, các quy định liên quan đến ngành công nghiệp ô tô của NAFTA đặc biệt tồi tệ đối với người lao động Mỹ.

Thỏa thuận giữa Mỹ - Mexico sẽ yêu cầu 75% linh kiện ô tô được sản xuất trong khu vực NAFTA, tăng từ mức 62,5% hiện tại. Một quan chức giấu tên của Nhà Trắng cho biết, quy định này có thể làm chuyển hướng hoạt động sản xuất một số linh kiện ô tô từ Trung Quốc sang Mexico.

Mặt khác, quy định mới cũng có thể đưa một số hoạt động sản xuất từ Mexico về Mỹ, cũng như giúp nâng thu nhập cho người lao động Mexico. Chính quyền Mỹ cho rằng, thỏa thuận mới sẽ cải thiện các quy định về lao động trong NAFTA, một phần thông qua yêu cầu 40 - 45% bộ phận ô tô do công nhân thực hiện, giúp người lao động có thể kiếm được ít nhất 16 USD/giờ.

Bên cạnh đó, Mỹ và Mexico cũng nhất trí, thỏa thuận sẽ có thời hạn 16 năm và được rà soát 6 năm/lần. Mexico còn đồng ý giải tán các ban giải quyết tranh chấp trong một số trường hợp chống bán phá giá nhất định. Động thái này được dự đoán sẽ làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán với Canada, nước vẫn khăng khăng đòi duy trì những cơ quan này.

Thông báo về thỏa thuận vừa đạt được với người đồng cấp Mexico Enrique Pena Nieto qua cuộc điện đàm ngày 27/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, thỏa thuận giữa hai nước liên quan đến NAFTA có thể được xem như Thỏa thuận thương mại song phương Mỹ - Mexico, nhằm thay thế NAFTA được ký kết giữa ba nước Bắc Mỹ năm 1994.

Việc Mỹ - Mexico đạt được thỏa thuận mới gia tăng sức ép lên Canada trong quá trình tái đàm phán hiệp định thương mại tự do giữa ba nước, Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Nieto cho biết, các cuộc đàm phán với Canada sẽ sớm bắt đầu, mặc dù ông Trump cảnh báo, Mỹ có thể sẽ áp thuế đối với ô tô sản xuất ở Canada nếu không đạt được thỏa thuận 3 bên.

Dự kiến trong tuần này, Bộ trưởng Ngoại giao Canada Chrystia Freeland có mặt tại Washington nhằm thảo luận về các cuộc đàm phán thương mại. Tuy nhiên, phát ngôn viên của bà Freeland cho hay, Canada sẽ chỉ ký kết thỏa thuận thay thế NAFTA nếu có lợi cho quốc gia.

Nếu Canada không đồng ý với các điều khoản đang được đàm phán với hạn chót vào cuối tuần này, Tổng thống Trump sẽ thông báo với Quốc hội Mỹ về thỏa thuận với Mexico và nhà lãnh đạo này sẽ ký thỏa thuận trong vòng 90 ngày. Thỏa thuận này sẽ phải được Quốc hội Mỹ thông qua, trước khi được Tổng thống Donald Trump ký.

Quá trình đàm phán lại NAFTA giữa Mỹ - Mexico - Canada đang bước vào giai đoạn nước rút, trong bối cảnh chính quyền ông Trump thể hiện lập trường cứng rắn với tuyên bố sẵn sàng hủy bỏ NAFTA nếu không đạt được thỏa thuận tốt hơn cho Mỹ.

Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa chuẩn bị bước vào cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ quan trọng tháng 11 tới. Vì vậy, chính quyền của ông Trump muốn bảo đảm với nông dân và những đối tượng cử tri khác ở Mỹ có công ăn việc làm phụ thuộc vào các thỏa thuận thương mại giữa Mỹ với Canada và Mexico, rằng thỏa thuận mới sẽ được hoàn tất.

Trong khi đó, Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto cũng muốn ký thỏa thuận mới trước khi nhà lãnh đạo này rời nhiệm sở vào tháng 11 tới. Về phần mình, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đang đối mặt với nhiều sức ép lớn, trong bối cảnh đảng Tự do của ông chuẩn bị bước vào cuộc tổng tuyển cử, tháng 10/2019.