Mỹ lo căn cứ quân sự Trung Quốc mọc lên ở 'sân sau'

Bà Jean Manes, đại sứ Mỹ tại El Salvador, ngày 21/8 bày tỏ lo ngại về hệ quả của việc quốc gia Trung Mỹ cắt đứt quan hệ với Đài Loan và thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Trung Quốc, theo South China Morning Post.

"Mỹ sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng quyết định của El Salvador. Một trong nhiều mối lo ngại của Mỹ là việc (El Salvador) cắt đứt quan hệ kéo dài hơn 80 năm qua với Đài Loan. Chắc chắn điều này sẽ tác động đến quan hệ giữa hai bên. Chúng tôi vẫn tiếp tục ủng hộ người dân El Salvador", bà viết trên Twitter.

Đại sứ Mỹ tháng trước từng cảnh báo Trung Quốc muốn biến cảng thương mại La Union ở bờ Đông El Salvador trở thành một căn cứ quân sự, theo MintPress. "Đây là một vấn đề mang tính chiến lược. Chúng tôi đang theo dõi sát sao những diễn biến sắp tới", bà Manes khi đó cho biết.

Cảng La Union được khánh thành vào năm 2008 nhưng hoạt động không hiệu quả, phần lớn diện tích không được sử dụng. Ảnh: La Union.

Được hoàn thành vào năm 2008, cảng La Union của El Salvador trải qua một giai đoạn dài hoạt động thiếu hiệu quả và không thu hút nhiều nhà đầu tư quốc tế.

Đến tháng 7 vừa qua, ông Nelson Vanegas, chủ tịch Ủy ban Độc lập Điều hành Cảng tại El Salvador, bất ngờ tiết lộ có ít nhất 3 công ty từ châu Á, châu Âu và châu Mỹ quan tâm đến La Union. Quá trình đấu thầu quản lý cảng dự kiến sẽ bắt đầu vào tháng tới.

Trong thông báo ngày 21/8 về quyết định cắt quan hệ ngoại giao của El Salvador, lãnh đạo cơ quan đối ngoại Đài Loan Joshep Wu cho biết Đài Loan đã từ chối đề nghị của quốc gia Trung Mỹ hỗ trợ vốn phát triển cảng biển. Ông Joshep Wu không đề cập cụ thể đến cảng La Union, chỉ cho rằng địa điểm cảng biển cần rót vốn có rủi ro phát triển không bền vững.

Vị trí El Salvador trên bản đồ châu Mỹ. Đồ họa: GraphicMaps

Trong khi đó, hồi tháng 7, bà Luz Estrella, Bộ trưởng Kinh tế El Salvador, từng tiết lộ Trung Quốc có mong muốn hồi sinh cảng La Union và đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng tại nhiều khu vực khác. Tập đoàn quốc doanh Citic Group và một số công ty khác của Trung Quốc đã nhiều lần gặp các đại diện chính phủ El Salvador để thảo luận về cơ hội đầu tư.

"Trung Quốc đương nhiên nhìn thấy lợi ích trong việc quản lý một cảng biển tại El Salvador. Cảng nằm ngay tại trung tâm của khu vực Trung Mỹ, là cầu nối thương mại và vận tải giữa Bắc Mỹ và Nam Mỹ", Xu Shicheng, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Mỹ Latin thuộc Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nhận định.

Theo chuyên gia hải quân Collin Koh, thuộc Trường S. Rajaratnam về Nghiên cứu Quốc tế (Singapore), Trung Quốc sẽ không xây dựng La Union thành căn cứ quân sự vì không muốn khiêu khích Mỹ. Tuy nhiên, ông cũng nhắc rằng Trung Quốc đang tìm cách nắm quyền kiểm soát và phát triển nhiều cảng ở các khu vực chiến lược cao nhằm phục vụ lợi ích dài hạn.

Bà Thái Anh Văn quá cảnh tại Mỹ trong vòng 2 ngày trước khi tiếp tục chuyến thăm các nước Paraguay và Belize. Ảnh: Reuters.

Một số chuyên gia cho rằng El Salvador chủ yếu mang ý nghĩa ngoại giao trong vấn đề Đài Loan. Với quyết định của quốc gia Trung Mỹ, chỉ còn 17 nước trên thế giới duy trì quan hệ ngoại giao với Đài Loan.

Trung Quốc luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ và đang đẩy mạnh chiến dịch chống lại tuyên bố độc lập của hòn đảo này.

Nước này liên tục nỗ lực giảm số nước công nhận Đài Loan là một quốc gia độc lập. Bắc Kinh cũng yêu cầu nhiều công ty nước ngoài chú thích Đài Loan thuộc Trung Quốc trên trang điện tử chính thức, đồng thời ngăn chặn Đài Loan tham gia nhiều diễn đàn quốc tế.

Máy bay, tàu chiến Đài Loan phô diễn sức mạnh đáp trả Trung Quốc Đài Loan ngày 13-15/4 tổ chức tập trận bắn đạn thật lớn với sự tham gia của hàng chục máy bay, tàu chiến, động thái đáp trả những thông điệp cứng rắn của Trung Quốc thời gian qua.

Thanh Danh