Mỹ liên tiếp thất bại trong các vụ thử vũ khí siêu thanh: 'Dục tốc bất đạt', càng vội vã càng đi sau?

Mỹ đang đẩy mạnh việc nghiên cứu và phát triển vũ khí siêu thanh. (Nguồn: Sputnik)

Thiết kế phức tạp không cần thiết

Theo truyền thông Mỹ, chuyến bay thử nghiệm hệ thống tên lửa siêu thanh ngày 29/6 đã thất bại do các vấn đề trong quá trình đánh lửa. Đây là đòn giáng mới nhất vào chương trình phát triển vũ khí siêu thanh của Mỹ.

Tờ Defense Post đưa tin: Cuộc thử nghiệm “Thiết bị lượn siêu vượt âm” (C-HGB) đã được tiến hành tại Bãi thử tên lửa Thái Bình Dương ở Hawaii, trong đó vũ khí này được cho là phóng bằng một tên lửa đẩy cỡ lớn.

Chính phủ Mỹ mô tả C-HGB giống như việc sử dụng tên lửa đẩy để đạt tốc độ gấp 5 lần âm thanh (Mach 5 hay 6.125km/h). Loại vũ khí này có tính cơ động cao, khó bị đánh chặn và tiêu diệt mục tiêu bằng lực tác động nhờ vận tốc tuyệt đối của nó.

Các báo cáo cho thấy Mỹ dự định triển khai loại vũ khí này trên các tàu khu trục lớp Zumwalt và tàu ngầm lớp Virginia.

Tuy nhiên, trong một email được trích dẫn trên Bloomberg, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ Tim Gorman tuyên bố rằng “một sự cố bất thường đã xảy ra với hệ thống đánh lửa”.

Ông Gorman cho biết các quan chức quốc phòng phụ trách chương trình đã bắt đầu xem xét nguyên nhân thất bại để rút kinh nghiệm cho các cuộc thử nghiệm vũ khí siêu thanh trong tương lai.

Bộ trưởng Gorman còn nhấn mạnh rằng: “Bộ Quốc phòng vẫn tự tin đang trên đà triển khai vũ khí siêu thanh để tấn công và phòng thủ từ những ngày bắt đầu mục tiêu này vào đầu những năm 2020”.

Thất bại này đánh dấu chuyến bay thử nghiệm không thành công thứ hai của nguyên mẫu vũ khí siêu thanh trong chương trình “Đột kích nhanh thông thường” (CPS).

Trước đó, trong cuộc thử nghiệm thất bại đầu tiên hồi tháng 10/2021, tên lửa đẩy dùng để tăng tốc độ đầu đạn lên tốc độ siêu thanh đã bị lỗi, khiến tên lửa không thể bay lên.

Một số nhà phân tích cho rằng, thiết kế rất phức tạp của các thiết bị siêu thanh do Mỹ sản xuất có thể là nguyên nhân gây ra các vụ thử nghiệm thất bại.

Nhà phân tích quốc phòng Nga Alexey Ramm nhấn mạnh trên tờ Izvestia rằng, thiết kế 2 giai đoạn của vũ khí siêu thanh trong chương trình CPS của Mỹ cho thấy một thiết kế phức tạp không cần thiết, đòi hỏi phải tích hợp nhiều hệ thống phụ và do đó phải thử nghiệm nhiều lần.

Ngược lại, tên lửa siêu thanh Zircon của Nga không cần giai đoạn hai để hoạt động thành công.

Tờ Defense Post trích báo cáo đầu tiên của Welch Panel, ban giám sát được thành lập để xem xét nguyên nhân các vụ thử nghiệm thất bại của các hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo của Mỹ, đã chỉ ra rằng:

Thứ nhất, các chương trình này đang theo đuổi các lịch trình rất gấp rút, nhưng các lịch trình này không được hỗ trợ bởi trạng thái lập kế hoạch và thử nghiệm tốt nhất... nhu cầu cấp thiết đối với các hệ thống này đã dẫn đến mức độ rủi ro cao, kết quả là việc triển khai bị chậm trễ.

Thứ hai, thất bại là do thiếu sót trong thiết kế, lập kế hoạch thử nghiệm và công tác chuẩn bị thử nghiệm; chế tạo kém; quản lý kém và thiếu sự giám sát chặt chẽ của chính phủ. Chính phủ và các nhà quản lý chương trình có xu hướng coi thường nguyên nhân của những thất bại tốn kém, kết hợp với lịch trình dày đặc đã dẫn đến “nhanh chóng thất bại”.

Nỗi lo tụt hậu

Các vụ thử nghiệm thất bại liên tiếp đã dẫn đến lo ngại rằng Mỹ không thể theo kịp các chương trình vũ khí siêu thanh của Trung Quốc và Nga, khiến giới lãnh đạo Mỹ phải cấp tốc thúc đẩy.

Tháng 3 năm nay, Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí (ACA) báo cáo rằng Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã gặp hơn chục giám đốc điều hành tên lửa siêu thanh từ các công ty quốc phòng như Raytheon Technologies, Lockheed Martin, Northrop Grumman, Boeing, L3Harris và BAE Systems hồi tháng 2 để thúc đẩy và cải thiện sự phát triển của vũ khí siêu thanh.

ACA, một tổ chức thành viên phi đảng phái ở Mỹ, tuyên bố cuộc họp được triệu tập do Bộ trưởng Austin tin rằng các đề xuất ngân sách năm 2023 là không đủ để Mỹ theo kịp với Trung Quốc và Nga.

Theo ACA, sự cấp bách phải đẩy nhanh phát triển vũ khí siêu thanh bất chấp những vấn đề chưa được giải đáp về chi phí tổng thể, sứ mệnh và số lượng vũ khí siêu thanh cần thiết, dẫn đến cách tiếp cận “thường xuyên thử nghiệm, thất bại nhanh chóng và rút kinh nghiệm”.

Trái ngược với những thất bại liên tiếp của Mỹ, Trung Quốc và Nga vẫn đều đặn nâng cao các chương trình vũ khí siêu thanh của họ.

Tháng 10/2021, hãng tin Reuters đưa tin rằng Trung Quốc đã thử nghiệm một vũ khí siêu thanh có vẻ như là một hệ thống bay vòng quanh quỹ đạo Trái đất được thiết kế đặc biệt để né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ.

Nhà phân tích quốc phòng Jeffrey Lewis cho rằng vũ khí tấn công từ quỹ đạo này của Trung Quốc giống như tàu con thoi mang vũ khí hạt nhân trong khoang chở hàng của nó.

Trong khi đó, Nga có thể đã trở thành quốc gia đầu tiên sử dụng vũ khí siêu thanh trong các hoạt động quân sự.

Hồi tháng 3, tờ Drive đưa tin Nga đã sử dụng vũ khí siêu thanh phóng từ trên không Kinzhal của họ ở Ukraine.

Một đoạn video của Bộ Quốc phòng Nga cho thấy Kinzhal đã bắn trúng một kho tên lửa của Ukraine. Tuy nhiên, Kinzhal có thể không cùng chủng loại với vũ khí siêu thanh của Mỹ và Trung Quốc vì nó là một biến thể của tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander-M được cải tiến để phóng từ trên không.

(theo Asia Times)

Hà Minh