Mỹ giải mật 'Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba lần thứ 2'

Cổng thông tin The Drive cho biết, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã công bố một tài liệu mật về cuộc khủng hoảng năm 1983. Do các hành động khiêu khích của NATO gần biên giới Đông Đức, Liên Xô đã đưa gần 100 máy bay trang bị vũ khí hạt nhân vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu.

Chất xúc tác là cuộc tập trận Able Archer, bắt đầu vào ngày 2/11 tại châu Âu. Thực tế là theo kịch bản của họ, Liên minh quân sự NATO đang thực hành một cuộc tấn công hạt nhân vào các nước thuộc Khối Warszawa.

Sự tham gia của Thủ tướng Anh Margaret Thatcher và Thủ tướng Tây Đức Helmut Kohl đã bổ sung tính hiện thực cho "trò chơi chiến tranh" này. Tình hình quốc tế vào thời điểm đó vốn đã căng thẳng, do đó giới lãnh đạo Liên Xô cho rằng, dưới chiêu bài tập trận, NATO đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công thực sự.

Để đáp trả, các sở chỉ huy trên khắp Đông Đức đã được biên chế với những nhóm tăng cường, theo tình báo phương Tây. Vào tối 2/11, khi có tín hiệu báo động, Tập đoàn quân không quân Xô Viết số 16 đã được đặt trong tình trạng báo động cao.

Biên chế của đơn vị bao gồm các sư đoàn máy bay tiêm kích - ném bom, chủ yếu là MiG-27, Su-17 và Su-24. Họ được giao nhiệm vụ thực hiện cuộc tấn công hạt nhân nhằm vào các sân bay, căn cứ tên lửa và mục tiêu quan trọng khác của NATO.

Không chỉ có Tập đoàn Không quân số 16 đang chuẩn bị chiến tranh. Theo lệnh của Tư lệnh Không quân Liên Xô - Nguyên soái Pavel Kutakhov, Tập đoàn Không quân số 4 tại Ba Lan cũng được đặt trong tình trạng báo động.

Thông thường mỗi trung đoàn có ba phi đội, một trong số đó chuyên tấn công hạt nhân. Các tài liệu được phân loại chỉ ra rằng những máy bay phản lực trang bị vũ khí hạt nhân đã được đặt trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu trong 30 phút, và phi hành đoàn của chúng được hướng dẫn "tiêu diệt các mục tiêu của đối phương trên tuyến đầu."

Theo tình báo Mỹ, có tổng cộng 8 phi đội được trang bị bom hạt nhân. Con số vào khoảng 96 máy bay.

Tiêm kích - bom cánh cụp cánh xòe Su-17 của Không quân Liên Xô

Một thực tế ít được biết đến, tác giả lưu ý, trong bộ phận hàng không chiến thuật của Không quân Liên Xô, hầu như tất cả các máy bay chiến đấu đều có tùy chọn thiết kế để mang bom hạt nhân rơi tự do.

Tuy nhiên cho tới ngày nay vẫn có rất ít thông tin về loại vũ khí này. Tính đến năm 1983, MiG-23, MiG-27, MiG-29, Su-17 và Su-24 có thể mang bom hạt nhân chiến thuật tiêu chuẩn RN-40 và RN-41. Trong đó RN-40 có đương lượng nổ xấp xỉ 30 kT - gấp đôi so với quả bom Little Boy mà Mỹ ném xuống Hiroshima.

Tài liệu được công bố gần đây cũng bao gồm lời của Trung tướng Không quân Leonard H. Perruts, người khi đó là Trợ lý Tham mưu trưởng Tình báo của Lực lượng Không quân Hoa Kỳ châu Âu (USAFE), có trụ sở chính tại Căn cứ Không quân Ramstein thuộc Tây Đức.

Tướng Perruts nhớ lại đã liên lạc với cấp trên của mình trong lúc "hoảng loạn", bao gồm cả Tổng tư lệnh USAFE - Tướng Billy Minter. Chỉ huy đã hỏi Tướng Perruts rằng ông đánh giá tình hình ở Đông Đức như thế nào thì nhận được câu trả lời: “Không có đủ bằng chứng để biện minh cho việc tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu thực sự”.

Nhưng Tướng Perruts sau đó thừa nhận rằng khi có nhiều thông tin về tình trạng của Quân đội Liên Xô, ông ngày càng lo lắng. "Nếu biết những gì tôi học được sau này, tôi không chắc mình sẽ đưa ra lời khuyên gì".

Tướng Perruts tin rằng mình đã đưa ra lời kêu gọi đúng đắn và không khuyến nghị NATO leo thang. Tuy nhiên chỉ sau cuộc tập trận, ông ta mới bắt đầu hiểu tình hình nghiêm trọng như thế nào.

Do đó, các sự kiện của năm 1983 tiếp tục đóng vai trò như một lời nhắc nhở tỉnh táo về những nguy cơ của việc cân bằng bên bờ vực chiến tranh hạt nhân.

Tùng Dương