Mỹ dùng vũ khí tối thượng F-35A hạ gục S-400 Nga

Mỹ cấm bán F-35A vì giam giữ mục sư Brunson?

Sự hợp tác chặt chẽ về chính trị, ngoại giao, quân sự và kinh tế giữa Ankara với Moscow, cũng như quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 Triump của Nga, đã làm phức tạp mối quan hệ giữa chính quyền Erdogan với chính quyền Donald Trump.

Một nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng của Hoa Kỳ đang vạch kế hoạch muốn ngăn chặn việc chuyển giao các máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm F-35A của Mỹ cho Thổ Nhĩ Kỳ, liên quan tới việc Ankara giam giữ mục sư người Mỹ Andrew Brunson và kế hoạch mua sắm hệ thống phòng không S-400 Triump của Nga.

Biểu hiện rõ nét nhất của kế hoạch này đã được đưa ra vào ngày 27/4, bởi Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa James Lankford và Thom Hill, cùng với Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Jeanne Shaheen. Theo đó, Mỹ sẽ không bán F-35A, không cho Thổ Nhĩ Kỳ tiếp cận công nghệ chế tạo và trở thành một cơ sở bảo trì cho máy bay.

Thượng nghị sĩ Lankford nhấn mạnh rằng "những quyết định chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ đáng tiếc là rơi nhiều hơn vào những sai lầm và nhiều hơn thế, đôi khi nó còn trái ngược với lợi ích của Mỹ".

Thượng nghị sĩ Mỹ đang đề xuất chặn thương vụ F-35A Thổ Nhĩ Kỳ

Hơn nữa, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục tiến gần hơn và gần hơn với Nga, trong khi họ đang giam giữ trong tù “một người Mỹ vô tội” là mục sư Andrew Brunson, để sử dụng anh ta như một món đồ mặc cả trong các cuộc đàm phán chính trị - Lankford nói.

Sau cuộc đảo chính thất bại ở Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 7/2016, mà chính quyền Ankara cáo buộc là có bàn tay của phương Tây dàn dựng; ước tính có khoảng 140.000 công nhân nhà nước bị mất việc làm; 50.000 người bị bắt, trong đó có hàng chục ngàn quan chức quân đội và cảnh sát.

Mục sư Tin Lành Andrew Brunson bị bỏ tù tại Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 10 năm 2016, do bị chính quyền của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan cáo buộc giúp đỡ các nhân vật liên quan đến vụ đảo chính thất bại hồi tháng 7/2016.

Brunson, người đã trải qua 25 năm sống ở Thổ Nhĩ Kỳ, đã phủ nhận những lời cáo buộc. Trong phiên tòa, anh nói rằng anh yêu Thổ Nhĩ Kỳ và “cầu nguyện những điều tốt đẹp nhất cho đất nước này”. Tuy nhiên, điều đó không làm “lay động trái tim” ông Erdogan.

Khi gặp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan vào tháng 5 năm 2017, Tổng thống Donald Trump đã yêu cầu chính quyền Ankara thả ông Brunson.

Vào tháng 9 năm 2017, Erdogan nói rằng nếu Mỹ muốn Brunson được tự do thì họ phải dẫn độ Fethullah Gulen, vị giáo sĩ lưu vong mà Ankara cáo buộc chịu trách nhiệm tổ chức cuộc đảo chính, mặc dù Gulen phủ nhận bất kỳ vai trò nào trong cuộc binh biến thất bại này.

Mỹ cấm bán F-35A nếu Thổ vẫn quyết mua S-400 Nga

Thượng nghị sĩ Tillis nói rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đang phá hoại quan hệ song phương giữa hai nước; do đó, quốc hội nước này sẽ phải xét lại các hợp đồng mua sắm công nghệ tiên tiến của nước này, trong đó dĩ nhiên là dự án F-35A sẽ được xem xét đầu tiên.

Trước đây, chính quyền Ankara đã cam kết mua 116 máy bay chiến đấu F-35A theo chương trình “Máy bay chiến đấu liên hợp” (Joint Strike Fighter - JSF).

Đây là chương trình đa quốc gia do Mỹ đứng đầu, nhằm phát triển một dòng máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ 5, nhưng bị các chuyên gia vạch trần thực chất là một kế hoạch mà các nước đồng minh góp tiền cho Mỹ phát triển công nghệ, rồi bán lại cho họ với giá cắt cổ.