Mỹ công bố gói hỗ trợ 12 tỷ USD cho nông dân

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng, Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN

Dù hoan nghênh gói hỗ trợ tài chính khổng lồ từ chính phủ, giới chủ trang trại Mỹ cho rằng đây không phải là liều thuốc chữa trị tận gốc cho cuộc khủng hoảng của ngành nông nghiệp, vốn đang điêu đứng vì thuế quan và sự sụt giảm thị phần quốc tế.

Ngày 8/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố gói cứu trợ trị giá 12 tỷ USD, trong đó dành tới 11 tỷ USD để chi trả trực tiếp một lần cho những nông dân chịu ảnh hưởng bởi chính sách thuế quan và giá nông sản thấp. Tuy nhiên, động thái này chỉ mang lại sự an ủi nhất thời.

Ông Marty Richardson, một nông dân tại bang Missouri, ví von khoản tiền này chỉ như "chiếc băng cá nhân". Ông khẳng định ngành nông nghiệp Mỹ cần thị trường tiêu thụ bền vững hơn là tiền trợ cấp, đồng thời dự báo bức tranh kinh tế năm 2026 sẽ tiếp tục ảm đạm.

Đồng quan điểm, bà Jennie Schmidt, chủ trang trại trồng ngô và đậu tương tại Maryland, chia sẻ tâm lý chung của nhiều nông dân là không ai muốn sống nhờ vào ngân sách liên bang. Bà mô tả tình trạng hiện tại là "cú đấm kép" khi nông dân bị kẹp giữa hai gọng kìm: giá nông sản lao dốc trong khi chi phí đầu vào tăng phi mã và các đối tác thương mại truyền thống quay lưng.

Dữ liệu từ Chính phủ Mỹ cũng củng cố sự bi quan này khi số lượng các vụ phá sản nông trại đang gia tăng. Bộ Nông nghiệp Mỹ thừa nhận dù thu nhập ròng của ngành dự kiến tăng trong năm nay, nhưng động lực chính lại đến từ tiền hỗ trợ của chính phủ chứ không phải hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Vấn đề nghiêm trọng hơn cả sự sụt giảm lợi nhuận ngắn hạn là sự thay đổi mang tính cấu trúc của chuỗi cung ứng toàn cầu. Ông Ryan Loy, chuyên gia kinh tế nông nghiệp tại Đại học Arkansas, chỉ ra rằng Mỹ đang mất dần vị thế thống trị vào tay các đối thủ cạnh tranh, đặc biệt là Brazil.

Ông Loy nhấn mạnh quy luật kinh tế cơ bản: Trung Quốc – nhà nhập khẩu nông sản hàng đầu thế giới – sẽ ưu tiên mua hàng từ nơi có giá rẻ hơn, bất chấp các nỗ lực ngoại giao. Dù Trung Quốc đã nối lại một số hoạt động thu mua sau các thỏa thuận gần đây, nhưng cam kết thực tế vẫn chưa tương xứng với kỳ vọng của Mỹ.

Trong bối cảnh vụ mùa mới sắp bắt đầu, ông Barry Evans, nông dân tại Texas, bày tỏ lo ngại nông sản đang rớt giá thảm hại do phụ thuộc quá lớn vào thị trường xuất khẩu đang bị tắc nghẽn.

Sức ép tài chính lên người nông dân đã tạo ra hiệu ứng domino lan sang các ngành công nghiệp hỗ trợ. Các tập đoàn sản xuất máy móc nông nghiệp lớn như Deere & Co hay AGCO Corp đã đưa ra triển vọng kinh doanh thất vọng do nông dân thắt chặt hầu bao, hạn chế mua sắm thiết bị mới.

Trước tình hình trên, ông Trump đã gây sức ép buộc các nhà sản xuất máy móc phải giảm giá bán để chia sẻ gánh nặng chi phí. Tuy nhiên, niềm tin của người tiêu dùng vẫn chưa trở lại. Ông Richardson cho biết ngay cả thế hệ kế cận như các con trai ông cũng từ bỏ ý định mua xe bán tải hay máy kéo mới.

Nhìn về tương lai, ông Sam Taylor, chuyên gia phân tích tại ngân hàng Rabobank, dự báo Mỹ sẽ vẫn phải thảo luận về những vấn đề tương tự: biên lợi nhuận thấp và nhu cầu được hỗ trợ tài chính. Ngành nông nghiệp có thể sẽ còn nằm ở đáy của chu kỳ suy thoái lâu hơn mong đợi.

Trà My/bnews/vnanet.vn