Mỹ công bố chiến lược phòng thủ tên lửa mới

Bản báo cáo “Đánh giá phòng thủ tên lửa” mới của Mỹ được công bố ngày 17-1 (giờ Mỹ, tức rạng sáng 18-1 giờ Việt Nam) tại trụ sở Bộ Quốc phòng ở Washington, nêu chi tiết về năng lực phát triển tên lửa nhanh chóng của một số đối thủ của Mỹ như Trung Quốc và Nga, đồng thời kêu gọi đầu tư phát triển các cảm biến trên không gian để phát hiện và theo dõi tốt hơn các tên lửa của đối phương, khám phá các loại vũ khí từ không gian để bắn hạ các tên lửa và đối đầu lại được công nghệ siêu thanh mà Trung Quốc đang phát triển mạnh và Nga cũng nỗ lực nghiên cứu.

Chiến lược này gợi nhớ tới sáng kiến “Chiến tranh giữa các vì sao” của cựu Tổng thống Ronald Reagan những năm 1980. “Mỹ sẽ điều chỉnh tình hình của mình để tự vệ chống lại bất kỳ cuộc tấn công bằng tên lửa nào, kể cả tên lửa hành trình và tên lửa siêu thanh”, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại buổi công bố.

“Mục tiêu của chúng ta rất đơn giản: Đảm bảo rằng chúng ta có thể phát hiện và phá hủy bất kỳ tên lửa nào được phóng lên nhằm tấn công vào Mỹ - mọi lúc, mọi nơi, mọi địa điểm”, ông Trump phát biểu tại Lầu Năm Góc. Tài liệu này cũng đề cập đến các dự án được tiến hành bởi những tập đoàn quân sự khổng lồ của Mỹ như Raytheon, Lockheed Martin hay Boeing.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Lầu Năm Góc ngày 17-1 (giờ Mỹ). Ảnh Reuters

“Chúng tôi cam kết thiết lập một chương trình phòng thủ tên lửa có thể che chắn cho mọi thành phố của Mỹ”, ông Trump nhấn mạnh. Tuy vậy, tờ Global Times của Trung Quốc lại đăng bài cho biết, hệ thống phòng thủ tên lửa mới của Mỹ chỉ đơn thuần là một “dự án giữ thể diện” và không dọa nổi Nga và Trung Quốc.

Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban An ninh và Quốc phòng Hạ viện Nga, ông Viktor Bondarev cho biết, ngay sau khi chiến lược mới của Mỹ được đưa ra nó sẽ làm gia tăng căng thẳng toàn cầu, theo trang tin Interfax.

Trong bài phát biểu của mình, ông Trump cũng đặc biệt đề cập đến năng lực của Iran trong lĩnh vực này. Báo cáo cũng nhận định rằng, Iran sở hữu lực lượng tên lửa đạn đạo lớn mạnh nhất Trung Đông. Việc công khai đề cập đến ứng phó với những tiến bộ trong khoa học kỹ thuật của Nga và Trung Quốc cũng sẽ là báo động đối với những nước này, động thái cũng đánh dấu sự đảo ngược cách tiếp cận của Tổng thống tiền nhiệm Barack Obama là giảm bớt lo ngại của các cường quốc hạt nhân về việc mở rộng hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ.

Dù khi công bố tài liệu, ông Trump không trực tiếp đề cập đến mối đe dọa tên lửa của Triều Tiên, song trong báo cáo trên nêu rõ: “Dù đã có lộ trình hướng tới hòa bình với Triều Tiên, nhưng nước này vẫn hiện hữu là mối đe dọa đặc biệt và Mỹ cần phải hết sức cảnh giác”.

Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan cũng nhận định, tên lửa của Triều Tiên là một “mối quan ngại đáng kể”. Đối với Tổng thống Trump, người đang tìm cách làm mới lại nỗ lực nhằm thuyết phục Triều Tiên từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân thì báo cáo rất được trông đợi vì trải qua nhiều lần trì hoãn này xuất hiện vào thời điểm rất nhạy cảm, khi mà nó được công bố đúng ngày Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên, ông Kim Yong-chol đến Washington để thảo luận các kế hoạch cho cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ hai.

Đây là chuyến thăm đến Mỹ thứ hai của ông Kim Yong-chol kể từ lần đầu tiên vào tháng 6 năm ngoái, ngay trước thềm cuộc gặp mang tính bước ngoặt giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un tại Singapore. Dự kiến, ông Kim Yong-chol sẽ có cuộc gặp Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong ngày 18-1 (giờ Mỹ) và có thể gặp cả Tổng thống Donald Trump.

Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo từng lên kế hoạch cuộc gặp với ông Kim Yong-chol để thảo luận về một cuộc gặp thượng đỉnh vào tháng 11-2018, tuy nhiên, cuộc gặp bị hoãn vào phút chót. Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un trong bài phát biểu chào mừng năm mới cũng đã cho biết, ông sẵn sàng gặp ông Trump “bất kỳ lúc nào”.

Tại cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên ngày 12-6-2018 tại Singapore, Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã nhất trí hướng tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn, đổi lại các đảm bảo an ninh từ phía Mỹ. Sau cuộc gặp này, ông Trump tuyên bố “không còn mối đe dọa hạt nhân Triều Tiên”.

Tuy nhiên, kể từ đó tới nay, các cuộc đàm phán hạt nhân giữa hai bên vẫn chưa có tiến triển gì đáng kể, thậm chí là bế tắc. Triều Tiên mong muốn Mỹ dỡ bỏ trừng phạt và ký hiệp định hòa bình kết thúc Chiến tranh Triều Tiên đồng thời với các bước phi hạt nhân hóa.

Tuy nhiên, Washington nhấn mạnh duy trì các trừng phạt cho tới khi đạt phi hạt nhân hóa hoàn toàn. Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Kang Kyung-wha ngày 16-1 tuyên bố, nếu Triều Tiên có những bước đi cụ thể hơn trong việc từ bỏ các chương trình vũ khí của mình, Washington có thể đưa ra một cái kết chính thức cho Chiến tranh Triều Tiên 1950-1953, đề nghị viện trợ nhân đạo hoặc một kênh đối thoại song phương.

Duy Tiến