Mỹ chặn F-35 cho UAE: Sợ xói mòn QME của Israel?

Ông Biden cấm bán F-35 cho UAE

Chính quyền của tân Tổng thống Mỹ Joe Biden – người vừa lên nhậm chức vào ngày 20/01 vừa qua – đang áp đặt lệnh cấm tạm thời đối với việc bán vũ khí và khí tài cho Saudi Arabia và UAE, tờ Wall Street Journal dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết.

Theo các nguồn tin chính thức, chính quyền ông Biden đã quyết định xem xét lại việc bán vũ khí đã được phê duyệt dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, đặc biệt là việc bán vũ khí có độ chính xác cao cho Riyadh và máy bay chiến đấu F-35 Lightning II cho UAE.

"Bộ Ngoại giao đang tạm thời đình chỉ một số hợp đồng cung cấp đơn hàng chưa hoàn tất và việc bán hàng trong khuôn khổ bán khí tài quân sự ra nước ngoài và bán hàng thương mại trực tiếp, để tạo cơ hội cho ban lãnh đạo mới xem xét lại việc bán hàng - tuyên bố của đại diện Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết.

Đại diện Bộ Ngoại giao không nói rõ những thỏa thuận cụ thể nào đã bị đình chỉ.

Trước đó, UAE đã ký thỏa thuận với Mỹ để mua 50 máy bay chiến đấu F-35 Lightning II và 18 máy bay chiến đấu không người lái MQ-9B Reaper và các hệ thống vũ khí tiên tiến khác với tổng trị giá 23,37 tỷ USD. Thỏa thuận này được ký vào ngày 20/1, khoảng một giờ trước khi ông Joe Biden nhậm chức Tổng thống Mỹ.

UAE cũng đang muốn mua số lượng lớn các máy bay chuyên dụng Boeing EA-18G Growlers, phiên bản tác chiến điện tử của máy bay F/A-18F Super Hornet hai chỗ ngồi, có khả năng gây nhiễu radar và các khả năng tiên tiến khác. EA-18G hiện được sử dụng trong quân đội Hoa Kỳ và Australia.

Hồi tháng 6/2020, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan cho rằng, Washington không thể không cung cấp vũ khí cho Abu Dhabi và Saudi Arabia, bởi vì nếu không, các nước này có thể chuyển sang mua các loại vũ khí cần thiết từ Nga hay Trung Quốc.

Còn Ngoại trưởng Pompeo cam kết rằng, Washington mặc dù vẫn bán vũ khí cho UAE, nhưng vẫn duy trì lợi thế quân sự của Israel trong khu vực.

Tân Tổng thống Mỹ Joe Biden đã quyết định chặn hợp đồng bán F-35 cho UAE

Sợ Israel mất lợi thế quân sự?

Trước khi ông Biden quyết định đình chỉ các hợp đồng bán vũ khí cho UAE, đảng Dân chủ cũng đã cố gắng ngăn chặn thỏa thuận của Trump nhưng không thành công.

Vào cuối tháng 11/2020, ông Robert Menendez, một thành viên kỳ cựu thuộc đảng Dân chủ trong Ủy ban đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ, cùng với các thượng nghị sĩ Chris Murphy và Rand Paul, đã đưa ra bốn sáng kiến để cấm bán lô vũ khí này cho UAE.

Tuyên bố chỉ ra rằng, lượng vũ khí đáng kể mà UAE nhận được có thể làm thay đổi cán cân quyền lực ở Trung Đông, cũng như vi phạm các thỏa thuận với đồng minh lớn nhất Trung Đông là Israel.

Được biết, việc Mỹ bán vũ khí cho UAE đã gây ra nhiều cuộc tranh luận, chủ yếu ở Israel, xoay quanh cam kết của Mỹ trong việc duy trì “Lợi thế cạnh tranh quân sự” (Qualitative Military Edge-QME) của Tel Avip được Quốc hội Mỹ ủy nhiệm vào năm 2008.

Cam kết đó đảm bảo với Israel rằng, họ sẽ tiếp tục sở hữu công nghệ đỉnh cao và các lợi thế khác có thể để ngăn chặn các đối thủ của mình.

Những người ở Israel phản đối việc bán F-35 cho UAE cho rằng, sự bất ổn của trật tự chính trị ở Trung Đông là lý do đủ để lo sợ về kết quả cuối cùng của việc mua bán.

Ngoài ra, nếu UAE có được các máy bay chiến đấu tàng hình tiên tiến, Mỹ cũng sẽ rất khó tránh khỏi phải bán chúng cho một đồng minh Ả rập khác là Saudi Arabia, điều này sẽ làm xói mòn thêm QME của Israel trong khu vực.

Huy Bình