Mỹ bị sức mạnh Nga ám ảnh

Mỹ tìm cớ gây chiến?

Trang The National Interest của Mỹ cho rằng việc nước này có những độngt hái muốn phá bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran có thể dẫn tới một cuộc chiến tranh mới ở Trung Đông.

Theo trang này, có rất nhiều tín hiệu cho thấy Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang nóng lòng muốn gây chiến với Iran với cái cớ Tehran không tuân thủ thỏa thuận hạt nhân.

Thực tế, khi trả lời phỏng vấn tờ Tạp chí Phố Wall ngày 25/7, ông Trump nói rằng ông hoàn toàn mong muốn sẽ được tuyên bố Iran không tuân thủ thỏa thuận này.

Việc phá vỡ thỏa thuận hạt nhân để thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump có thể đẩy Washington tiến tới thế đối đầu quân sự với Iran. Sự phá vỡ thỏa thuận này có thể khiến Tehran nhìn nhận như một thông điệp rằng Washington đang chuẩn bị có hành động quân sự và do đó Iran sẽ phải chuẩn bị cho một kịch bản xấu nhất.

Tổng thống Mỹ Donald Trump coi thỏa thuận hạt nhân Iran là một "thảm họa"

The National Interest cho rằng con đường đi tới đối đầu sẽ tàn phá khu vực Trung Đông vốn đã đầy bất ổn, ảnh hưởng tới các lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ và có khả năng gây rủi ro cho công dân Mỹ.

Có nhiều lý do khiến Washington cảnh giác với cách hành xử của Tehran. Iran đã gia tăng ảnh hưởng ngày càng sâu rộng trong thế giới Arab khi sử dụng lực lượng viễn chinh al-Quds của mình và hậu thuẫn cho các phiến quân như Hezbollah ở Lebanon, Houthi ở Yemen và hơn 100.000 tay súng ở Syria.

Cuộc cạnh tranh gay gắt của Iran với Mỹ ở Iraq có xu hướng đẩy Baghdad hoàn toàn rơi vào quỹ đạo chính trị của Tehran và xa rời Washington. Iran cũng bị cáo buộc đã khiêu khích bằng các cuộc thử tên lửa và bắt những du khách Mỹ.

Binh sĩ Iran tham gia duyệt binh

Tuy nhiên, tờ báo Mỹ cũng nhấn mạnh cần phải phân biệt sự thực với những điều bịa đặt về Iran, nhất là trong bối cảnh đang có những tranh cãi giữa Nhà Trắng và Quốc hội.

Đúng là ảnh hưởng của Iran ở khu vực đã gia tăng một cách vững chắc, nhất là từ khi Nga tham gia cuộc chiến ở Syria năm 2015 để hỗ trợ cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad, cùng chung một mục tiêu với Iran. Nhưng sẽ là sai lầm nếu cho rằng thỏa thuận hạt nhân là lý do cho sự thành công của Iran ở đấu trường khu vực, và việc thay đổi thỏa thuận sẽ tước đi khả năng đó của Iran.

Điều đã đem lại cho Iran khả năng can thiệp không phải là thỏa thuận hạt nhân mà là khoảng trống chính trị to lớn vẫn đang tồn tại ngay giữa trung tâm thế giới Arab. Cụ thể là các cuộc chiến tranh ở Syria và Iraq cũng như cuộc xung đột ở Yemen đã khoét một lỗ hổng, tạo ra một khoảng trống an ninh thu hút Iran cũng như Saudi Arabia và Thổ Nhĩ Kỳ rơi vào một cái bẫy xung đột rất khó thoát ra.

Iran đã kích động các mâu thuẫn này và những nỗ lực của Washington nhằm làm đối trọng với sức mạnh khu vực của Tehran là có thể hiểu được. Nhưng quan trọng là phải hiểu rằng mối đe dọa thực sự cho lợi ích an ninh quốc gia Mỹ không phải tự bản thân Iran mà là khoảng trống do các cuộc nội chiến tạo ra cho phép Tehran và các cường quốc khu vực khác nhảy vào.

Iran tuyên bố phóng thành công vệ tinh lên quỹ đạo bằng tên lửa đẩy tự chế tạo Simorghe hay Phoenix

Chính sự sụp đổ trật tự khu vực, cùng với những nguy cơ an ninh kèm theo, mới là mối đe dọa thực sự cho lợi ích của Mỹ. Ví dụ như cuộc nội chiến ở Syria đã sinh ra một nhánh al-Qaeda mới, nhóm Hay’at Tahrir al-Sham, mà nhóm này sau đó đã bắt rễ được ở khu vực.

Các cuộc xung đột ở Syria, Iraq, Yemen và Libya khiến lời cam kết của ông Trump trong chiến dịch tranh cử rằng sẽ xóa sổ vĩnh viễn tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) không thực hiện được. Các cuộc chiến này càng tiếp tục thì nguy cơ các nước đã bị suy yếu như Jordan và Liban rơi vào nội chiến cũng như nguy cơ Saudi Arabia bị bất ổn sẽ càng lớn.

Thêm vào đó, những cuộc chiến đang diễn ra đem lại cho Nga cơ hội củng cố vị thế của mình là một nhân tố không thể thiếu ở Trung Đông - một viễn cảnh mà tờ báo Mỹ cho là bất lợi cho cả khu vực lẫn Mỹ.