Mỹ bất ngờ ra tối hậu thư cho Nga, viễn cảnh ác mộng sắp ập xuống?

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo vừa tuyên bố Washington sẽ dừng thực hiện các nghĩa vụ được quy định trong Hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) 1987 trong vòng 60 ngày nữa nếu như Nga không 'quay trở lại tuân thủ' hiệp ước này.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo vừa đưa ra tối hậu thư với Nga

Phát biểu trước ngoại trưởng các nước thành viên NATO ngày hôm qua (4/12), Ngoại trưởng Pompeo cho biết Mỹ đã sẵn sàng khởi động tiến trình rời bỏ hiệp ước INF với lý do Nga đã vi phạm hiệp ước này.

“Xét những dữ liệu thực tế hiện nay, Mỹ sẽ thông báo về việc đã phát hiện Nga vi phạm hiệp ước và chúng tôi sẽ tự rút ra khỏi hiệp ước này trong 60 ngày nữa nếu Nga không quay trở lại tuân thủ nó”, ông Pompeo cho hay.

Ngoại trưởng Pompeo cáo buộc những hành động vi phạm của Nga đã hình thành lên “một kiểu vô pháp luật lớn hơn” và rằng Moscow phải quay trở lại “thực hiện đầy đủ và được kiểm chứng” đối với hiệp ước đã ký. Ngoại trưởng Mỹ cho rằng, Mỹ “đã tuân thủ pháp quyền” và đã bị ràng buộc bởi các cam kết quốc tế.

“Khi chúng tôi đưa ra các cam kết, chúng tôi đồng ý để mình bị ràng buộc. Chúng tôi mong chờ điều tương tự từ các đối tác trong hiệp ước ở khắp nơi và chúng tôi chắc chắn sẽ bắt họ phải chịu trách nhiệm khi lời cam kết của họ được chứng minh là không đáng tin,” ông Pompeo nói.

Trước đó, hôm 3/12, ba Thượng nghị sĩ của Đảng Dân chủ - Bob Menendez, Jack Reed, và Mark Warner – đã chỉ trích ý định của Tổng thống Trump khi định rút khỏi hiệp ước, miêu tả đó là “một món quà chính trị và địa chính trị dành cho Nga”. Ba Thượng nghị sĩ đã nói rằng, đó là “một sự thiếu suy nghĩ ở cấp chiến lược” và nó thậm chí còn có thể ảnh hưởng đến các hiệp ước kiểm soát vũ khí khác như Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược (START).

INF được ký kết là để giải quyết một cuộc khủng hoảng tên lửa hạt nhân thời Xô-viết nhằm vào các thủ đô phương Tây.

Hiệp ước INF được ông Mikhail Gorbachev và ông Ronald Reagan ký năm 1987 cấm Nga và Mỹ phát triển, triển khai và thử nghiệm các tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo được phóng đi từ mặt đất với tầm bắn từ khoảng 300 đến 3.400 dặm (tương đương từ 482km đến 5470km). Hiệp này là một thành tựu lớn đạt được trong nỗ lực nhằm “tháo ngòi” căng thẳng trong Chiến tranh Lạnh và giúp hóa giải nỗi lo sợ về vũ khí hạt nhân ở Châu Âu.

Nga và Mỹ liên tục cáo buộc lẫn nhau về những vụ vi phạm hiệp ước. Mỹ tố cáo Nga chế tạo các tên lửa bị cấm trong hiệp ước. Trong khi đó, Nga tố ngược lại rằng Mỹ không tuân thủ INF khi thiết lập các căn cứ quân sự ở Đông Âu có khả năng không chỉ phòng thủ mà còn tấn công được và có thể nhằm vào Nga. Bất chấp những lời cáo buộc trên, chính quyền của cựu Tổng thống Barack Obama trước đó đã quyết định không từ bỏ thỏa thuận này.

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tháng 10 đã bất ngờ tuyên bố sẽ rút nước này ra khỏi Hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) để trả đũa cho việc Nga không tuân thủ INF.

Nếu Tổng thống Trump thực hiện lời tuyên bố rút Mỹ ra khỏi INF thì sẽ chỉ còn Hiệp ước Cắt Giảm Vũ khí Chiến lược (START mới) là bước cản trở cuối cùng đối với viễn cảnh phổ biến vũ khí hạt nhân không kiểm soát. Hiệp ước này có thời hạn đến năm 2021 và Washington chưa quyết định có làm mới nó hay không.

Chính vì thế, hành động trên của Mỹ gây ra lo ngại không chỉ với Nga và Trung Quốc – hai nước trực tiếp bị Mỹ nhắm đến, mà còn với các nước Châu Âu đồng minh của Mỹ. Các nước đang phản ứng mạnh mẽ trước ý định rút khỏi INF của Mỹ bởi họ lo sợ hành động của Mỹ sẽ châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân, đẩy toàn cầu với mối đe dọa diệt chủng vì loại vũ khí có sức hủy diệt kinh người này.

Kiệt Linh (tổng hợp)

Nguồn VnMedia: http://vnmedia.vn/quoc-te/201812/my-bat-ngo-ra-toi-hau-thu-cho-nga-vien-canh-ac-mong-sap-ap-xuong-621057/