Mỹ bảo vệ 'tia chớp' F-35 tận răng trước S-400 Nga

Đạo luật của Thượng viện Mỹ

Các nghị sĩ Mỹ thuộc đảng Dân chủ đang lo ngại việc chính quyền Donald Trump và các chính quyền kế nhiệm sẽ đẩy công nghệ quân sự tuyệt mật về chiến đấu cơ tàng hình thế hệ 5 F-35 Lightning II của Hoa Kỳ vào vòng nguy hiểm trước các đối thủ tiềm năng như Nga.

Tạp chí kỹ thuật số về chiến lược, chính trị và công nghệ quốc phòng “Breaking Defense” của Mỹ cho biết, các nghị sĩ đảng Dân chủ ở cả Hạ viện lẫn Thượng viện Hoa Kỳ đang chuẩn bị đệ trình các dự luật quy định chặt chẽ việc xuất khẩu F-35 ra nước ngoài.

Trước hết, Thượng viện Hoa Kỳ đang nghiên cứu đưa ra một dự luật liên quan đến việc bán các hệ thống vũ khí tiên tiến cho các đối tác nước ngoài, đặc biệt là máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm F-35 Lightning II. Văn bản này mang tên “Đạo luật An toàn Xuất khẩu F-35 Năm 2020” (The Secure F-35 Exports Act of 2020).

Đạo luật được bảo trợ bởi Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein và Thượng nghị sĩ Bob Menendez, đảng viên Đảng Dân chủ và là một thành viên trong Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ.

Theo giới thiệu sơ bộ, đạo luật sẽ yêu cầu Nhà Trắng phải đệ trình một báo cáo nêu ra những rủi ro khi bán F-35 cho bất kỳ quốc gia nào nằm trong khối NATO, cũng như các đồng minh thân cận ngoài khối như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, New Zealand và kể cả là Israel.

Dự luật của Thượng viện sẽ xem xét áp dụng những quy định hạn chế, yêu cầu Nhà Trắng phải xác nhận rằng, khách hàng không mua bất kỳ công nghệ tối tân nào của nước ngoài có thể đe dọa F-35 - cụ thể là các thiết bị của Nga hoặc Trung Quốc như hệ thống phòng không S-400 Triumph của Nga, mà một đồng minh của Mỹ trong NATO là Thổ Nhĩ Kỳ đã mua.

Như vậy, bất cứ đồng minh hay đối tác nào của Hoa Kỳ đã mua các vũ khí công nghệ cao của Nga như hệ thống phòng không S-400 Triumph hay chiến đấu cơ Su-35, Su-57 cũng sẽ lọt vào phạm vi chế tài của đạo luật này, nhằm bảo vệ an toàn cho chiến đấu cơ tàng hình của Mỹ.

Thổ Nhĩ Kỳ đang bị Mỹ cấm tiếp nhận F-35 vì mua S-400 Nga

Đạo luật của Hạ viện Mỹ

Trong số các phiên bản dự luật khác đang được xem xét, Breaking Defense nêu bật sáng kiến của Hạ nghị sĩ Đảng Dân chủ Eliot Engel, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, với “Đạo luật Bảo vệ Công nghệ Tiên tiến Trung Đông” (Middle East Advanced Technology Protection Act).

Theo dự luật này, các quốc gia Trung Đông nếu muốn mua chiến đấu cơ F-35 Lightning II và các vũ khí tiên tiến khác của Mỹ, chẳng hạn như máy bay không người lái, phải thông báo cho Washington về mục tiêu và kế hoạch sử dụng vũ khí định mua.

Vào tháng 10, Breaking Defense dẫn các nguồn tin cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông báo với Quốc hội ý kiến ủng hộ đề xuất bán 50 máy bay chiến đấu F-35 cho Các tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE).

Để xoa dịu Israel, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper nói rằng lợi thế quân sự về mặt chất lượng của Nhà nước Do thái ở Trung Đông, được quy định theo Qualitative Military Edge (QME), vẫn sẽ được duy trì ngay cả trong trường hợp Mỹ bán máy bay chiến đấu F-35 Lightning II cho UAE.

Theo đó, Washington sẽ “đền bù thiệt hại” cho Tel Avip về việc bán máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm F-35 Lightning II cho UAE bằng cách cấp cho Israel quyền truy cập trực tiếp vào các vệ tinh bí mật của hệ thống trinh sát hồng ngoại cảnh báo sớm về các vụ phóng tên lửa đạn đạo (Space-Based Infrared System - SBIRS); cùng với đó là cấp thêm quyền truy cập vào các hệ thống tuyệt mật trên F-35 mà hiện nay Israel vẫn chưa được tiếp cận.

Breaking Defense nhấn mạnh, không chỉ các nước thành viên NATO mà những những đồng minh ngoài khối như Phần Lan và Thụy Sĩ cũng đang xem xét mua máy bay F-35, họ cũng sẽ phải tuân thủ các quy định mới nếu bất kỳ phiên bản nào của hai dự luật được thông qua.

Huy Bình