Mường Nhé: Ổn định dân cư để phát triển

Huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên có gần 70% dân số là người Mông, trong đó, phần lớn là dân di cư tự do từ nơi khác đến vào đầu những năm 2000. Ngày đó, dân di cư tự do ồ ạt vào địa bàn, lấy đất làm nương rẫy, trực tiếp tác động đến các khu rừng già, rừng đầu nguồn, kể cả khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sinh thái; đồng thời cũng gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới an ninh, trật tự xã hội cũng như một số vấn đề khác trên địa bàn… Việc di dân tự do, đồng nghĩa với việc, người dân không được tiếp cận và hưởng lợi từ các chính sách của Nhà nước về các dịch vụ xã hội như giáo dục, y tế…; đồng thời, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân sở tại, phá vỡ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, tiềm ẩn nguy cơ làm mất ổn định chính trị xã hội, an ninh quốc phòng…

Bản Nậm Kè 2, xã Nậm Kè nay đã là nơi định cư ổn định của đồng bào Mông.

Để giải quyết những vấn đề phức tạp do quá trình di cư tự do, ngày 12/01/2012, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án sắp xếp, ổn định dân cư, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh huyện Mường Nhé đến năm 2015 (Đề án). Một trong những mục tiêu của Đề án là xây dựng huyện Mường Nhé ổn định về định canh, định cư, không còn hộ du canh, du cư, bảo đảm người dân có đủ đất sản xuất, có nhà ở, có đủ nước sinh hoạt và sản xuất; không còn hộ đói, giảm nghèo nhanh và bền vững.

Năm 2017, trên cơ sở nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao, UBND tỉnh Điện Biên đã ban hành Quyết định số 38 phê duyệt điều chỉnh bổ sung Đề án giai đoạn 2016 - 2020. Theo đó, Đề án được kéo dài thời gian thực hiện đến hết năm 2020 nhằm hoàn thành những mục tiêu tổng quát đã được phê duyệt. Theo đồng chí Thào A Dế, Quyền Chủ tịch UBND huyện Mường Nhé, đến hết năm 2020, huyện đã bố trí, sắp xếp, ổn định đời sống cho gần 12 nghìn hộ, đạt 97,83%; số nhân khẩu được sắp xếp là gần 67 nghìn hộ, đạt 97,7% mục tiêu Đề án. Trong đó, đã bố trí, sắp xếp ổn định tại chỗ 172 điểm bản và nhóm dân cư. Tại 47 điểm bản được thành lập mới cũng đã sắp xếp, bố trí ổn định dân cư gần 1.800 hộ, bằng 92,7% mục tiêu; với tổng số nhân khẩu được sắp xếp là gần 11 nghìn khẩu, đạt 94,4% mục tiêu.

Cùng với việc di chuyển, sắp xếp dân cư tại các điểm bản, UBND huyện Mường Nhé cũng đã triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, ổn định đời sống cho các hộ (với tổng kinh phí hỗ trợ gần 205 tỷ đồng) toàn diện trên các lĩnh vực như: hỗ trợ di chuyển 488 hộ; hỗ trợ làm nhà ở cho 805 hộ; 196 hộ chưa tự túc được lương thực được hỗ trợ gạo; 577 hộ được hỗ trợ dụng cụ sinh hoạt, dụng cụ sản xuất, giống cây lương thực, con giống, hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề; 527 hộ được hỗ trợ xây nhà tiêu hợp vệ sinh…

Cùng với nguồn lực của Đề án, huyện Mường Nhé còn lồng ghép với nhiều chương trình khác, nhất là chương trình hỗ trợ làm nhà ở do Bộ Công an, UBTWMTTQ Việt Nam chủ trì để hỗ trợ 1.764 hộ làm nhà ở, với tổng kinh phí hơn 80 tỷ đồng (triển khai từ quý III/2019). Đến nay, đã có 1.149 hộ được hỗ trợ xây, sửa nhà, trong đó có 979 hộ được làm nhà mới và 170 hộ cải tạo, sửa chữa nhà với tổng kinh phí 55 tỷ đồng.

Nhằm giúp người dân ổn định cuộc sống trong điều kiện quỹ đất vùng thực hiện Đề án hạn chế, huyện Mường Nhé đã áp dụng giải pháp tăng cường cán bộ khuyến nông đến các thôn bản tuyên truyền, hướng dẫn ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Nhiều mô hình sản xuất mới như trồng nấm rơm, cam, khoai tây, chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản được đưa vào ứng dụng đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn vùng Đề án đến năm 2020 còn 60%, giảm 15% so với năm 2015.

Tại xã Nậm Kè, phát sinh vụ việc gây rối làm mất an ninh năm 2011, theo Chủ tịch UBND xã Giàng A Ly cho biết, UBND xã đã kết hợp với các tổ liên ngành của tỉnh, huyện tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân 11/11 bản tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, không tin, không nghe theo kẻ xấu lợi dụng tuyên truyền đạo trái pháp luật; đồng thời chăm chỉ làm ăn, ổn định của cuộc sống.

Anh Vừ A Tú, 31 tuổi, dân tộc Mông, ở bản Nậm Kè 2, xã Nậm Kè cho biết, trước đây, gia đình anh ở riêng lẻ trên núi cao, đời sống khó khăn, bị kẻ xấu lợi dụng, lôi kéo gây mất an ninh trật tự. Từ năm 2017, anh Tú cùng nhiều hộ khác được huyện, xã vận động về ở tập trung tại thôn Nậm Kè 2; rồi được hỗ trợ làm nhà, được vay vốn nuôi trâu, bò và trồng ngô, lúa; được hỗ trợ học nghề, giới thiệu việc làm nên thu nhập hiện cũng đủ nuôi cả gia đình. Anh Vừ A Tú khẳng định, từ giờ trở đi, sẽ không di cư đến chỗ khác nữa và kiên quyết không nghe theo kẻ xấu.

Năm 2020, Nậm Kè đạt mức tăng ấn tượng trên 995 tấn lương thực so với năm trước. Sản lượng thóc vượt mục tiêu huyện giao gần 20%; bình quân lương thực đầu người đạt trên 447 kg/năm; các loại cây công nghiệp ngắn ngày, cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm đều cơ bản phát triển ổn định. Những kết quả đó phản ánh sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của người dân nơi đây về ổn định và phát triển sản xuất, vươn lên thoát nghèo và làm giàu chính đáng.

Theo đồng chí Nguyễn Quang Hưng, Bí thư Huyện ủy Mường Nhé cho biết, công tác định canh, định cư đã trực tiếp đảm bảo cho đồng bào an cư lạc nghiệp và để vùng dân tộc, miền núi ổn định phát triển. Công tác này đang được huyện Mường Nhé tổ chức thực hiện chặt chẽ, hiệu quả theo mục tiêu của Đề án. Năm 2020, cùng với việc cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội thì an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, chủ quyền biên giới quốc gia được giữ vững, không có vụ việc phức tạp xảy ra trên địa bàn huyện; bảo vệ an toàn tuyệt đối Đại hội đảng bộ các cấp. Hiệu quả của công tác định canh định cư đã và sẽ tiếp tục góp phần ngăn chặn, loại trừ bất ổn, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội nơi biên giới cực Tây của Tổ quốc./.

Bài, ảnh: Phương Liên