Mùa trăng tím

Những vết sẹo còn in hằn trên trán, ngay cạnh thái dương, thậm chí phía sau gáy, nếu không có những lọn tóc xơ như rễ mía, hoặc là chiếc nón mê che đi, người ngoài liếc qua cũng dễ dàng nhận thấy.

Những lần như thế, Liệu chỉ biết ngậm ngùi, cúi gằm mặt xuống mà chịu trận chứ mặc nhiên không oán trách gì. Mặc dù lỗi lầm ấy không phải do Liệu gây nên, nhưng phận đàn bà yếu họng, có nói gì đi chăng nữa chắc gì ai tin, họ vẫn cứ đổ hết trách nhiệm lên đầu. Mà cái tiếng đàn bà lăng loàn ở làng này đâu phải chỉ có mình Liệu vấp phải, nhưng Liệu không trốn chạy mà cứ thui thủi ở lại nghe tiếng người ta đèo xíu mỗi lần thấy dáng Liệu rệu rã vác cuốc ra đồng.

***

Liệu không nhớ rõ ngày sinh của con Thiết. Chỉ nhớ đó là một đêm tháng 4, trời rưng rức bởi những sợi gió mùa đông khô quặt. Gió đông tháng 4 âm thầm vồ vập vào những căn buồng được che chắn bởi những tấm phên tre đan mỏng ơ hờ. Căn buồng mà ngày Liệu về, cha Mão nằm tê dại, nghe tiếng Mão ngày đêm mắng nhiếc, bới móc những quá khứ của ông mà giày vò dằn vặt. Liệu về làm dâu, ngay cả chiếc giường vợ chồng nằm cũng bấp bênh, khập khiễng, chỉ có manh chiếu mỏng là có vẻ lành lặn.

Mùa đông về, căn buồng được che kín bằng phiến lá dừa bện chặt vào nhau nên không đủ ngăn được tiếng ho trối của ông cụ.

Có những đêm, vợ chồng Liệu đang nằm, bàn tay thô kệch quê mùa của Mão vừa chạm nhẹ vào hông, còn tay kia vụng về đưa lên bầu ngực thì tiếng ông lão lại vọng lên từng cơn sùng sục, như muốn văng chút sức lực cuối cùng ra khỏi người theo cuống họng. Mão huỳnh huỵch ngoi dậy, chui khỏi ra chiếc màn đơn, xộc thẳng vào trong căn buồng nơi ông cụ đang nằm, tiếng chửi rủa oàm oạp vang lên theo tiếng của những cái vỗ lưng rôm rốp. Những đêm như thế Liệu cũng không tài nào nhắm mắt, cứ nằm xoay người về một phía, có khi nằm úp mặt vào gối mà nghe từng giọt trăng đêm len theo kẽ hở vào trong nhà.

Minh họa: Anh Khoa.

Đứa con đầu lòng chưa kịp chào đời thì cha Mão mất. Những tiếng ho sù sụ bắt đầu từ chập tối cho đến tận nửa đêm về sáng tưởng chừng không nguy hiểm lại chính là lý do duy nhất mang ông cụ đi xa. Cái chết của ông cụ chỉ có mình Liệu đau, vì với Mão, đó là sự trả giá nhẹ nhàng nhất mà ông trời dành cho cha của mình. Vì theo như những gì Mão kể, thì cái chết chẳng đáng gì so với tất cả mọi chuyện mà ông cụ đối xử với mẹ con anh. Nếu không vì lời cay độc của ông, nếu không vì những nghi ngờ của cha, có lẽ mẹ Mão sẽ không phải bỏ xứ mà đi, để rồi Mão không thể nhìn thấy bà suốt mấy chục năm qua. Hình ảnh mẹ với Mão chỉ hiện về khi ngoài vườn tím bung biêng những chùm hoa xoan mơn man nở, dưới cơn mưa phùn còn sót lại trước khi cái rét bị cuốn phăng bởi tiết trời mùa hạ như đốt như thiêu.

Liệu bị sảy thai trong một lần trượt chân khi bê thau ra bến sông giặt quần áo. Hôm đó Mão lên thị trấn đi bốc vác thuê cho chủ lò gạch. Người làng bắt gặp nên đưa Liệu về, máu chảy loang cả chỗ Liệu ngồi không cách nào cầm cự. Tối đó Mão về, trên chiếc ghi-đông là cặp chân giò, kèm theo đó là trái đu đủ xanh, nghe đâu cho bà chửa ăn mấy món này thường xuyên thì sau này nuôi con khỏi lo thiếu sữa. Nào hay khi vừa về đến ngõ, nghe tiếng Liệu rên xiết đau đớn trong buồng mà Mão tưởng như có hàng trăm viên gạch đổ xô vào người. Mão chạy vội vào trong nhà với vợ, đôi mắt đỏ hoe. Đó là lần đầu tiên khi nên vợ nên chồng Liệu thấy Mão khóc.

***

Những lời dụ dỗ về một cuộc sống khá giả như một giấc mơ khiến Mão bị cuồng chân không dứt được ra. Những thân gỗ cổ thụ cường tráng hàng trăm năm trong khu rừng nguyên sinh bỗng chốc bị đốn hạ chỉ bằng vài chục nhát cưa của mấy gã đàn ông cao to vạm vỡ.

Vài ba lần về, Mão mang chút tiền bảo Liệu cất đi phòng thân lúc ốm đau, bệnh tật, cùng lời hứa về chiếc giường thật đẹp và chắc chắn, để giấc ngủ của vợ chồng không có tiếp ọp ẹp mỗi lúc xoay người, để đón chào những đứa con chào đời cho nhà cửa thêm vui.

Những lần về của Mão ít dần, để những khát khao của đàn bà có khi trỗi dậy khiến Liệu thấy mình quạnh quẽ và cô đơn. Rồi chính những lúc như thế, Liệu thấy mình cần lắm một bàn tay, để có thể dìu Liệu đi qua những tháng năm hao mòn vì chờ đợi.

***

Gấm bước qua cuộc đời Liệu như một áng mây giữa trưa mùa hè oi bức. Ấy là khi Liệu thấy chán chường và mỏi mệt. Vì cũng cả hai năm qua Mão đi nhưng chẳng thấy chút tin tức gì. Có người cũng trong tốp trai làng đi vào rừng chung với Mão trở về trong hốt hoảng. Họ nói về tiếng loài thú dữ gầm gừ suốt đêm, thậm chí cả những trận đánh đập thập tử nhất sinh từ những tên chủ khát tiền khiến họ không thể nào trốn chạy.

Gấm mới về làng Vấn không lâu, nhưng ở Gấm có điều gì đó khiến Liệu cảm giác như mình đã thân thuộc từ lâu lắm. Một chàng kỹ sư thành phố mới ra trường, được cử về miền quê để hỗ trợ bà con thoát nghèo bằng những kỹ thuật tiên tiến, rửa đất mặn, lọc phèn chua. Gấm thường đến nhà từng người trong làng mà trò chuyện, động viên. Nào ngờ đâu những lần gặp gũi, tiếp xúc ngắn ngủi trở thành duyên nợ, khiến Liệu bị cuốn vào vòng xoáy tình cảm của chàng kỹ sư nông nghiệp từ lúc nào chẳng hay. Để rồi khi cái thai ngày một lớn hơn, lấp ló sau lớp áo vải mỏng tanh của Liệu thì chàng kỹ sư lại trở về phố thị, đàn bà con gái trong làng còn chẳng kịp biết được chính xác nơi chàng kỹ sư ấy xuất hiện để mà bắt đền. Chuyện bại lộ, có không ít người phải biệt xứ mà đi, duy nhất chỉ có mình Liệu ở lại chấp nhận đối mặt với dư luận.

Mão về, khi hai khuỷu chân đã bị tháo khớp, mọi di chuyển của Mão phải phụ thuộc vào đôi nạng gỗ. Từ một người đàn ông thân thể vạm vỡ nay chỉ còn lại một hình hài rúm ró, với những miếng da nhăn nheo bọc lấy bộ khung xương trơ trọi. Liệu còn không thể nhận ra đó là chồng của mình nếu như không nghe tiếng Mão cất lời, hệt như lúc Mão tỏ tình với Liệu vào đêm trăng mù mịt bên góc ao phía trước đình.

Vợ chồng Liệu quấn quýt vào nhau, nước mắt ồ ạt tuôn bỗng ngưng bặt khi tiếng con Thiết từ ngoài sân gọi vọng vào.

Chuỗi ngày tủi hổ, như sống trong địa ngục của Liệu bắt đầu từ giây phút ấy. Vậy là Liệu đã đúng, những lời đèo xíu, bóng gió từ miệng lưỡi những con người ngoài kia dù đau, nhưng không thể nào hạ gục được ý chí cô, chỉ cần người thân yêu của mình, có thể chấp nhận thứ tha thì có hàng trăm, hàng nghìn những lời bàn tán ngoài kia cũng không làm Liệu đau đớn. Nhưng Liệu sai quá, khi nghĩ rằng khi tự mình nói ra, sẽ nhận về những cảm thông thay cho hơn 6 năm qua Liệu mỏi mòn chờ đợi.

Vậy rồi sau những tiếng chửi rủa trút lên đầu Liệu cũng nguôi ngoai, có thể là vì Mão chưa thể nào thôi hốt hoảng khi tai nạn ấy bất ngờ xảy đến với anh, Mão lại thấy thương Liệu biết nhường nào.

Mão hồi tưởng lại lúc những thân cây cường tráng đồng loạt lăn xuống, đè vào chân trong một ngày mưa trơn trượt. Cộng với hàng loạt đòn roi từ những tên tay sai trút vào người Mão khiến thần kinh anh thi thoảng lại có vấn đề. Hoảng loạn, mê man. Để rồi có khi Mão trong trạng thái nửa tỉnh nửa mê, nửa yêu thương nửa thù hận, như những lúc ngồi cạnh cha, lúc ông ho trối chết, trong đầu Mão luôn nghĩ về những trận đòn roi cha trút lên người mẹ, nghĩ về những cuốc những cày, những gầu múc nước, đôi dép cao su… tiện tay cha đều ném phăng về phía mẹ. Lúc ấy, miệng Mão như bị chi phối bởi lý trí, để thốt ra những lời chua cay, độc ác nhưng đôi bàn tay xoa cao mà nắn bóp, những chiếc vỗ người bôm bốp, nhịp nhàng dường như lại được chi phối bởi con tim, khi trong những cơn ho sù sụ kia, lúc nào cha cũng nhắc đến mẹ, rồi lại tự đấm ngực mình thùm thụp hối hận khiến Mão không khỏi bùi ngùi.

***

Mười mấy năm qua Liệu vẫn luôn chọn về cho cô những thiệt thòi, dù không thiếu những cơ hội để Liệu đi tìm Gấm. Tìm câu trả lời mà cô nợ Thiết suốt mười mấy năm qua. Bởi sau những mắng chửi, sau những đòn roi, Liệu vẫn thấy Mão nắm chặt bàn tay đấm ngực mình mà chất vấn. Liệu không biết Mão đang tự chất vấn bản thân anh điều gì, về cái chết của cha, hay vì những đòn roi Mão không thương tiếc, ném phăng về phía người phụ nữ đã dành cả thanh xuân để chờ đợi một người què quặt như anh trở về.

Để rồi đêm đêm khi trong những giấc ngủ mê man, chập chờn, hốt hoảng, Liệu rón rén đứng nhìn Mão từ xa, trong ánh trăng đêm đang hòa tan sắc tím bung biêng, từ những chùm hoa xoan tim tím, lan tỏa mùi hương hăng hắc, dìu dịu vào trong căn buồng, Liệu vẫn nghe thấy tiếng Mão gọi tên mình, gọi tên cha và gọi cả tên Thiết. Rồi khóc.

Truyện ngắn của SONG NINH