Mùa thu sinh sôi

“Ngày trước, ta chỉ có đêm và rừng. Ngày nay, ta có ngày, có trời, có biển. Bờ biển của ta dài, tươi đẹp, ta phải biết giữ gìn lấy nó”. Lời của Bác nói với Bộ đội Hải quân năm xưa đã truyền qua các thế hệ về ý chí tự chủ, tự cường để làm giàu đẹp thêm, vững mạnh thêm mỗi miền quê từ đất liền đến biển, đảo xa xôi.

Những đêm sao sa trên biển gọi nhau, những đêm sao sa trên các bến cảng, những cánh đồng thủy sản và những đêm sao sa trên những công trường, khu đô thị, khu công nghiệp gọi nhau. Một đêm xuyên Việt của tôi chợt bắt gặp một quầng sáng sao sa trên những cánh đồng thanh long Bình Thuận. Những đêm hải đảo, những đêm miền Trung và biển Tây Nam là miên man những vầng sáng từ các làng chài, các ngôi làng du lịch. Và những chiều lộng gió lâng lâng trên những cánh đồng điện gió Ninh Thuận, Bạc Liêu,…

***

Cánh đồng 50 triệu đồng/ha, mục tiêu ấy có từ bao giờ nhỉ? Mới khoảng hai mươi năm trước thôi, từ năng suất 5 tấn thóc/ha trên “quê hương 5 tấn” Thái Bình trong chiến tranh đã lan rộng ra cả nước. Sau này, nhiều nơi nâng lên 7 tấn, 8 tấn, 10 tấn. Và vào thời kỳ đổi mới, dân ta không chỉ đủ nuôi nhau mà còn đủ gạo để xuất khẩu. Đó cũng là lúc tư duy kinh tế mới chú trọng hiệu quả hơn sản lượng. Để rồi mấy năm gần đây, những cánh đồng lớn, khu vườn lớn chuyên canh lúa màu, rau, hoa, quả, những trang trại chăn nuôi lớn đã tạo ra giá trị kinh tế vượt xa con số 50 triệu đồng/ha. Nhiều mô hình trồng rau trong nhà áp dụng công nghệ thông minh đạt từ 2,5 tỷ đồng đến 9 tỷ đồng/ha/năm, trồng hoa đạt cao nhất đến xấp xỉ 10 tỷ đồng, trang trại nuôi tôm năng suất 40 tấn/ha gấp 4 lần nuôi đại trà kiểu cũ…

Những cánh đồng, những ngôi làng từ ngàn đời đã làm nên Tổ quốc. Và giờ đây, từ những cánh đồng, những ngôi làng lại làm Tổ quốc sinh sôi.

Đã từng có thời gian tôi lo lắng rằng làng quê gốc của mình sẽ không còn nữa. Những khu công nghiệp mọc lên, rồi đô thị hóa, phố hóa tràn ra, người tứ xứ đổ về, nhà nhà lấn hết vườn tược, ruộng đồng. Nhưng dần dà thành quen, dân quê tôi giàu lên, người cũ, người mới có ồn ào, đông đúc lên gấp bội nhưng ăn ở hòa thuận, đầm ấm, vừa cưu mang vừa nhường nhịn lẫn nhau. Làng quê Kinh Bắc thuần nông giờ biến thành những nhà máy, công xưởng khổng lồ và đủ thứ cơ sở dịch vụ lớn bé. “Làng công nhân”, “làng công nghiệp”-dân quê tôi gọi tên làng mình, làng bạn như thế, chẳng rõ ràng, chuẩn xác mấy nhưng bởi cái chất làng vẫn đậm đà hơn chất đô thị, phố phường, bởi nếp sống xưa cùng mọi tục lệ vẫn giữ, bởi hát canh, hát đám quan họ vẫn còn. Ký ức vẫn lưu giữ trong những làn gió mới đổi thay nên người xa quê không những vơi nhẹ đi cái cảm giác mất mát, nhạt phai mà còn thấy yêu làng hào hứng. Cứ có dịp, chúng tôi lại rủ nhau về dù chỉ nửa ngày trời.

Thế đấy, công nghiệp và nông nghiệp, đô thị và nông thôn cùng giục gọi, tiếp ứng cho nhau làm đổi thay những miền quê đất nước. Những chuyện hàng giả, nạn buôn bán đa cấp lừa đảo, tín dụng đen… vẫn còn. Lối canh tác phụ thuộc quá mức vào phân vô cơ, thuốc trừ sâu hóa học vẫn còn phổ biến. Những ý thức làm ăn, sản xuất an toàn, vệ sinh, bảo vệ môi trường, làm nông nghiệp hữu cơ, sản xuất kinh doanh theo chuỗi đã và đang dấy lên trên nhiều làng xã từ Bắc chí Nam. Công nghệ cao và công nghệ của Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như cùng lúc bắt rễ vào cả các dây chuyền công nghiệp, các hoạt động đô thị lẫn các trang trại nông nghiệp.

Có áp vào việc mới thấy những cản trở trì níu của tập quán-thứ sức mạnh đáng sợ nhất. Bao năm mở lối, kêu gọi cho sự liên kết “bốn nhà” nhưng sự bắt tay thực sự đầu tư vào nông nghiệp vẫn chỉ là ngập ngừng, nhỏ giọt. Đồng ruộng manh mún, lề lối cá thể nhỏ lẻ, làm đến đâu hay đến đấy, ăn xổi ở thì đã chặn tầm mắt và bước chân sản xuất lớn. Nhưng thực tế hối thúc, cuộc sống sinh sôi và sự kiên trì gợi mở, tháo gỡ đã làm cho những doanh nghiệp, nhà quản lý, nhà khoa học cùng những người nông dân mạnh bước. Những nông hộ tự áp dụng công nghệ mới, tìm giống mới, tự nguyện vào chuỗi, những làng, xã cùng hợp tác mua thức ăn chăn nuôi, phân bón hữu cơ chất lượng, cùng chia sẻ kinh nghiệm nuôi trồng theo quy trình. Những nhà giáo, kỹ sư rời nhà trường, nhiệm sở sớm khuya bám ruộng. Tất cả cứ nhiều lên theo năm tháng. Những doanh nghiệp lớn, những hệ thống bán lẻ quy mô, uy tín đầu tư vào nông nghiệp đã sớm cho sản phẩm tin cậy, chất lượng. Mới nhất là những cuộc hợp tác khá bất ngờ giữa doanh nghiệp công nghệ Thaco với Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai để khai thác quỹ đất nông nghiệp nhiều nghìn héc-ta tại Tây Nguyên. Ở Cần Thơ là sự cam kết giữa Vinamilk với địa phương để đưa những cánh đồng của Nông trường sông Hậu nổi tiếng năm nào vào công cuộc làm ăn, phát triển mới… Những đột phá đáng chờ đợi này hứa hẹn tạo nên hiệu quả mới, thế đứng mới có sức lan tỏa mạnh mẽ làm tươi mới bức tranh nông nghiệp đất nước.

***

Mùa thu tháng Tám dồn dập những tin vui. Những khó khăn nhiều bề cả bên trong, bên ngoài đã được từng bước vượt qua. Kinh tế tháng 8 tốt hơn tháng 7 và trên đà đi lên, cùng với niềm tin kinh doanh, niềm tin đầu tư của cả doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Cùng đó là chỉ số giá tiêu dùng tiếp tục được kiểm soát. Về tổng thể, cả 12/12 chỉ tiêu kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại năm 2018 có khả năng sẽ đạt và vượt, tăng trưởng GDP cả năm có thể vượt mục tiêu, ước đạt hơn 6,7%.

Vậy là từ mùa thu đã nhìn thấy mùa xuân. Những biện pháp quyết liệt, những nỗ lực đồng bộ không ngừng đã đưa nền kinh tế đi lên bằng sức sáng tạo mới không còn phụ thuộc vào khai thác thiên nhiên như dầu mỏ. Những ngôi làng, những cánh đồng, những đô thị và khu công nghiệp, những hoạt động thương mại, dịch vụ… đã tạo ra khối lượng giá trị mới vượt hẳn về chất so với giai đoạn phát triển trước đây.

Tổ quốc sinh sôi là thế nhưng Tổ quốc an bình, êm ấm, vững bền còn được kiến tạo, vun đắp bằng một sự nghiệp xây và chống không ngừng nghỉ. Cùng với việc phát hiện, xử lý vừa nghiêm minh, vừa nhân văn, nhân đạo các vụ án tham nhũng là hàng loạt quyết sách gia cố nền móng kỷ cương nước nhà đồng thời, đồng bộ với hàng loạt chính sách, biện pháp tăng cường hiệu lực, hiệu quả của bộ máy, khơi mở sức sáng tạo của doanh nghiệp và toàn xã hội. Công cuộc cải cách hành chính, cải cách thể chế, tinh giản biên chế được tiến hành kiên quyết, mạnh mẽ chưa từng thấy. Cũng đã cảm nhận rõ từng ngày những bước khởi phát của xã hội hướng tới cuộc sống xanh, áp dụng công nghệ cao, công nghệ thông minh, tự động hóa, robot hóa, trí tuệ nhân tạo của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Từ những ngôi làng, những cánh đồng, một đất nước công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã hiển hiện tạo nên vị thế mới, tầm vóc và sức mạnh cố kết mới đủ sức đương đầu, vượt lên mọi khó khăn, thách thức. Mỗi mùa thu lại được thấy trời cao, đất rộng. Mùa thu sinh thành, mùa thu sinh sôi để Tổ quốc bốn mùa xanh.

Tùy bút của MẠNH HÙNG