'Mùa nào thức nấy' và những nét đặc trưng trong nền ẩm thực của người miền Nam

Miền Nam là vùng đất phì nhiêu, màu mỡ được bồi đắp bởi hệ thống các sông, kênh, rạch chằng chịt. Nơi đây luôn được thiên nhiên ban tặng rất nhiều sản vật đa dạng, phong phú, bởi vậy ẩm thực Nam Bộ cũng mang nét phóng khoáng và hoang dã.

Phong cách ẩm thực "mùa nào thức nấy"

Khi nhắc đến miền Nam người ta thường nghĩ đến câu “dưới sông có cá, trên bờ có rau”. Nhờ được thiên nhiên ưu đãi nên mỗi mùa ở nơi đây đều có những loại đặc sản riêng.

Cá linh đầu mùa còn non, thịt mềm ngọt, hầu như không có xương. Bông điên điển cũng vào mùa trổ bông, vàng ươm, giòn bùi. Kết hợp vị ngọt từ cá linh và vị chua thanh của bông điên điển tạo nên món canh, lẩu cá linh bông điên điển thơm ngon khó cưỡng mà không nơi nào có được.

Chuột đồng ngon nhất là vào mùa gặt. Khi lúa trên đồng chín rộ, nguồn thức ăn dồi dào thì những con chuột đồng cũng trở nên béo múp hơn. Món này được nướng chín vàng, lớp da giòn dai còn thịt mềm thơm. Khi ăn, người ta thường nhâm nhi với rượu gạo và nghe vài câu vọng cổ, vậy là trở thành cái thú thưởng thức của người miền Tây và Đông Nam Bộ.

Ẩm thực thể hiện sự dân dã, mộc mạc

Những món ăn miền Nam còn mang dấu ấn từ tổ tiên xa xưa, thuở khai thiên lập địa. Họ bắt được con gì thì sẽ chế biến món ăn ngay tại chỗ. Đây chính là nét mộc mạc, dân dã trong văn hóa ẩm thực miền Nam. Có thể đến các món đặc trưng như: Vịt nướng đất, mắm sống, gà nướng đất sét, cá nướng trui, rắn nướng lèo,… kết hợp cùng các loại rau dại có sẵn, dễ kiếm như đọt sen, bông súng, điên điển,…

Người miền Nam tính tình xởi lởi, tự nhiên trong cách thưởng thức các món ăn. Họ có thể dọn và ăn cơm ngay trên sàn nhà. Nhưng khi có khách đến chơi, họ vẫn bày biện trang trọng để thể hiện sự hiếu khách của mình.

Kết hợp đa dạng vùng miền

Bên cạnh những món ăn dân dã hút hồn thực khách, ẩm thực Nam Bộ còn khiến người ta thích thú bởi sự hòa trộn của nhiều nền ẩm thực khác nhau. Ẩm thực miền Nam là sự tổng hòa của văn hóa ẩm thực miền Bắc, miền Trung và sự ảnh hưởng của văn hóa Khmer.

Phở miền Nam được ăn kèm với tương ngọt (tương đen), tương ớt đỏ, chanh, ớt tươi, ngò gai, húng quế, giá, hành tây cắt lát mỏng. Nước phở thường không trong như phở miền Bắc mà có màu hơi đục, vị ngọt hơn, béo hơn.

Món chè của người miền Nam cũng rất phong phú. Ngoài tiếp nhận các loại chè của các miền, chè của người dân Nam Bộ còn có những món được sáng tạo thêm như chè khoai, chè chuối, chè bà ba... ăn kèm với nước cốt dừa. Đối với người miền Nam nói chung hay Sài Gòn nói riêng, nước cốt dừa tuy chỉ là nguyên liệu phụ kèm nhưng đã tạo nên sức hấp dẫn cho nhiều món ăn.

Vị ngọt đặc trưng trong các món ăn

Ẩm thực miền Bắc có sự đậm đà, miền Trung là hương vị cay nồng từ ớt. Còn vị ngọt là gia vị đặc trưng được nêm nếm trong rất nhiều món ăn của người Nam Bộ.

Nhờ được kế thừa, phát huy và liên tiếp khám phá, sáng tạo mà ẩm thực miền Nam ngày càng phong phú, đa dạng, góp phần làm giàu thêm nền văn hóa dân tộc.

Rachel Phạm (Tổng hợp)