Mùa lạnh đề phòng bệnh cúm cho trẻ em

Các yếu tố gây lây nhiễm virus cúm

Yếu tố thời tiết khí hậu: Ở môi trường có độ ẩm thấp và nhiệt độ không cao (khí hậu lạnh, ẩm) dễ làm phát tán bệnh cúm như khí hậu lạnh thường vào mùa đông và cuối mùa xuân, làm số người nhiễm cúm gia tăng.Yếu tố môi trường sống: Không thông thoáng, mật độ dân cư đông đúc, môi trường ô nhiễm hoặc ẩm thấp dễ làm lây truyền virus cúm. Phương tiện di chuyển công cộng đông đúc, nhất là khoảng cách giữa người bệnh và người lành không còn an toàn (dưới 1m) làm người dễ hít các giọt tiết bắn ra từ người bệnh, nhất là trẻ em.Yếu tố du lịch (dịch tễ), di chuyển xuyên quốc gia: Khi đi du lịch hoặc đến sống tại khu vực có bệnh cúm lưu hành hoặc có tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân cúm. Bệnh cúm dễ nhầm lẫn với bệnh cảm lạnh thông thườngHiện nay nhiều người vẫn còn nghĩ rằng cúm và bệnh cảm lạnh chỉ là một bệnh, nhưng thực tế cảm lạnh và cúm là 2 bệnh lý hoàn toàn khác nhau, mặc dù 2 bệnh có những triệu chứng tương tự nhau, sự khác biệt thể hiện qua 3 đặc điểm sau đây:

Khác nhau về tác nhân gây bệnh: Bệnh cảm lạnh thường do một số siêu vi thông thường đường hô hấp như Adenovirus, Rhinovirus, Coronavirus… gây ra; còn bệnh cúm thì do virus cúm có tên khoa học là Influenzae.

Tư vấn, khám cho trẻ tại Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội. Ảnh: Công Hùng

Khác nhau về bệnh cảnh và triệu chứng lâm sàng: Bệnh cảm lạnh thường gây những triệu chứng ở đường hô hấp ở mức độ nhẹ hoặc trung bình như hắt hơi, sổ mũi, hoặc nghẹt mũi, một số bệnh nhân có thể bị ho khan hoặc cơ thể mệt mỏi thoáng qua. Ngược lại khi bị nhiễm cúm triệu chứng bệnh thường rầm rộ biểu hiện qua 3 hội chứng sau:Hội chứng nhiễm trùng: Trẻ thường bị sốt cao liên tục 39 - 40 độ C khi nhiễm cúm, mặt đỏ bừng, mạch nhanh, biếng ăn, tiểu ít, nước tiểu vàng sậm. Trẻ thường bị mệt lả, đuối sức vì sốt.Hội chứng đau nhức: Nhức đầu dữ dội và liên tục gia tăng khi sốt cao hoặc khi ho gắng sức, thường đau nhiều ở vùng trán và vùng trên nhãn cầu. Bệnh nhân còn đau các bắp cơ thân mình (vùng vai, lưng, ngực, chi dưới). Bệnh nhân có cảm giác nóng, đau vùng trên xương ức.Hội chứng viêm long đường hô hấp: Bao giờ cũng xảy ra và xuất hiện ngay các ngày đầu với mức độ nặng nhẹ khác nhau như hắt hơi, nghẹt mũi, sổ mũi, mắt đỏ, chảy nước mắt, sợ ánh sáng, cảm giác khô và đau rát họng. Trẻ em thường kèm theo dấu hiệu buồn nôn, nôn ói hoặc đau bụng.Khác nhau về mức độ nguy hiểm và biến chứng: Bệnh cảm lạnh thường tự khỏi và không gây bất kỳ biến chứng nguy hiểm nào cho con người, ngược lại bệnh cúm nếu không theo dõi và chăm sóc người bệnh đúng cách có thể gây những biến chứng nghiêm trọng cho con người.Chăm sóc đúng cách trẻ mắc cúm tại nhàNhững trẻ mắc cúm thể nhẹ thường được bác sĩ hướng dẫn theo dõi và chăm sóc đúng cách tại nhà, việc chăm sóc nên chú ý những nguyên tắc sau đây:Hạ sốt cho trẻ khi thân nhiệt đo được từ 38oC bằng thuốc hạ sốt an toàn là Paracetamol đơn chất với liều 10mg - 15mg/kg cân nặng cơ thể mỗi 4 - 6 giờ kết hợp với lau mát bằng nước ấm khi cần thiết; tuyệt đối không được sử dụng Aspirin để hạ sốt cho trẻ.Cho trẻ uống thêm nhiều nước, đặc biệt là những loại nước giàu vitamin C như nước cam tươi, nước chanh, nước táo… giúp trẻ tăng cường sức đề kháng để mau khỏi bệnh. Cho trẻ ăn những thức ăn lỏng, ấm, dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng như cháo, súp dinh dưỡng, sữa nóng…Cho trẻ đến ngay bệnh viện nếu thấy bệnh trầm trọng hơn, trẻ bỏ ăn bỏ uống, quấy khóc nhiều, đặc biệt là sốt cao liên tục không hạ sau khi đã uống thuốc hạ sốt và lau mát tích cực.Chủ động phòng bệnh cúm giúp trẻ an toàn trong mùa bệnh:- Nhắc nhở trẻ thường xuyên rửa sạch tay bằng xà bông và nước sạch.- Tránh tiếp xúc với người nghi ngờ nhiễm khuẩn hô hấp cấp, giữ khoảng cách an toàn (trên 1m).- Mang khẩu trang y tế khi đến chỗ đông người: Bệnh viện, siêu thị, công viên, rạp chiếu phim…- Nhắc nhở trẻ thói quen che miệng khi ho.- Giữ vệ sinh thân thể và môi trường sống thật tốt. Phòng ngừa chủ động tốt nhất và hiệu quả nhất là đưa trẻ đi tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh cúm.

Thạc sĩ - bác sĩ Đinh Thạc