Một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự gây tranh luận

Về tội danh và mức hình phạt, đa số mọi người nhất trí việc áp dụng điểm o, khoản 1, Điều 51 Bộ luật Hình sự. Điểm này trong Bộ luật Hình sự quy định như sau: 1. Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: ... o) Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên.

Tuy nhiên, việc bản án áp dụng điểm o, khoản 1, Điều 51 Bộ luật Hình sự cho bị cáo lại có ý kiến tranh luận cần nghiên cứu kỹ. Bởi lẽ, “người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên” được coi là một trong những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, nó thể hiện tính nhân văn và được áp dụng đối với bất cứ bị cáo nào, phạm tội gì miễn là bản thân họ thỏa mãn điều kiện “là người đủ 70 tuổi trở lên”. Còn nếu với người đã 75 tuổi, theo khoản 2, khoản 3, Điều 40 Bộ luật Hình sự thì họ không bị áp dụng hình phạt tử hình và thi hành án tử hình. Nhưng trong thực tế, đối với người từ 70 tuổi trở lên phạm các tội khác thì có thể nhận được sự cảm thông của dư luận cũng như những người tiến hành tố tụng. Ngược lại, nếu họ phạm vào các tội như: Hiếp dâm, cưỡng dâm, dâm ô… thì người phạm tội thường lại bị dư luận lên án gay gắt hơn. Về phía bị hại cũng như thân nhân các bị hại, họ đều thể hiện sự phẫn nộ khi con em mình bị xâm hại tình dục.

Chính vì vậy, nhiều ý kiến của các luật sư cho rằng, Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao nên ban hành hướng dẫn tiếp khái niệm, phạm vi áp dụng các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nói chung. Riêng với điểm o, khoản 1, Điều 51, Bộ luật Hình sự nên giới hạn không áp dụng đối với những người phạm tội quy định tại các Điều 141, 142, 143, 144, 145 và 146 Bộ luật Hình sự.

Luật gia NGUYỄN THÀNH MINH

(số 253, đường Trần Phú, phường Phan Thiết, TP Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang)