Một DN cấp C/O giả cho 30 DN xuất khẩu hàng hóa với giá trị trên 600 tỷ đồng

Ông Trần Mạnh Cường, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan ( Tổng cục Hải quan) cho biết, kết quả kiểm tra của cơ quan Hải quan cho thấy nổi lên một số phương thức gian lận phổ biến như: doanh nghiệp (DN) đầu tư dây chuyền sản xuất sơ sài, thực hiện các công đoạn lắp ráp, chế biến giản đơn thuộc các công đoạn sản xuất giản đơn quy định tại Điều 9, Nghị định 31/2018/NĐ-CP. Hay, DN giai đoạn đầu chưa hoàn thành đầu tư lắp ráp dây chuyền máy móc nhưng đã có sản phẩm xuất khẩu.

6 tháng đầu năm 2020, toàn ngành Hải quan đã thực hiện kiểm tra, điều tra xác minh 76 vụ việc, phát hiện 24 vụ việc vi phạm về xuất xứ hàng xuất khẩu;

Thực chất, DN đã thực hiện nhập khẩu dưới dạng bán thành phẩm và chỉ đưa về thực hiện lắp ráp giản đơn hoặc nhập khẩu dưới dạng sản phẩm hoàn chỉnh về chỉ thay đổi bao bì, nhãn mác. Trường hợp khác, DN đã có dây chuyền máy móc nhưng sản phẩm xuất khẩu không đủ điều kiện đáp ứng tiêu chuẩn xuất xứ Việt Nam theo quy định của pháp luật.

“6 tháng đầu năm 2020, toàn ngành Hải quan đã thực hiện kiểm tra, điều tra xác minh 76 vụ việc, phát hiện 24 vụ việc vi phạm về xuất xứ hàng xuất khẩu; phối hợp với Bộ Công an điều tra 1 vụ việc có dấu hiệu làm giả giấy chứng nhận xuất xứ. Trên cơ sở đó, ngành Hải quan đã tịch thu 3.590 xe đạp nguyên chiếc, hơn 4.000 bộ linh kiện xe đạp và hơn 12 nghìn bộ linh phụ kiện lắp ráp tủ bếp là tang vật vi phạm. Số tiền thu qua xử phạt hơn 33 tỷ đồng (bao gồm số tiền thu lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm; xử phạt vi phạm hành chính và trị giá tang vật vi phạm bị tịch thu)”, ông Cường cho biết thêm.

Ông Nguyễn Hùng Anh, Cục trường Cục Điều tra chống buôn lậu ( ĐTCBL- Tổng cục Hải quan) cho biết, trong thời gian quan, Cục ĐTCBL đã tiến hành xác minh 30 DN thuộc các nhóm hàng giầy dép, ắc quy, linh kiện điện tử, gỗ, gỗ ván sàn.

Tại cuộc họp báo, ông Nguyễn Hùng Anh, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu ( ĐTCBL- Tổng cục Hải quan) cho biết, trong thời gian qua, Cục ĐTCBL đã tiến hành xác minh 30 DN thuộc các nhóm hàng giầy dép, ắc quy, linh kiện điện tử, gỗ, gỗ ván sàn. Các mặt hàng này được sản xuất từ nguyên liệu nhập khẩu đã đáp ứng điều kiện chuyển đổi mã số nên không đủ cơ sở xác định có gian lận xuất xứ.

Đối với mặt hàng thủy sản: phát hiện 2 DN thủy sản có hành vi khai sai xuất xứ hàng hóa xuất khẩu. Các công ty này chỉ sản xuất, gia công công đoạn chế biến đơn giản mang tính giết mổ. Căn cứ Điều 9, Nghị định số 31/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018 đây thuộc công đoạn gia công, chế biến đơn giản và không được xét đến khi xác định xuất xứ hàng hóa tại Việt Nam.

Ngoài ra, còn phát hiện 1 DN không được Bộ Công thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cấp ủy quyền để thực hiện việc thẩm định, cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa nhưng vẫn tự phát hành C/O cho nhiều DN thuộc nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.

Thống kê sơ bộ cho thấy, DN này ở TP. Hồ Chí Minh đã nhận thông tin và xuất C/O cho hơn 30 DN khác trên cả nước để xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài. Tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu của 30 DN này trên 600 tỷ đồng.

Hiện Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu khẩn trương chủ động tiến hành làm rõ, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an thực hiện các hoạt động điều tra, làm rõ sai phạm của đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Cùng với đó, rà soát, mở rộng điều tra để xử lý đối với các trường hợp tương tự.

Thông tin về vụ việc Công ty TNHH Nhôm Toàn cầu Việt Nam ( Bà Rịa- Vũng Tàu) bị hải quan Mỹ cho rằng gian lận xuất xứ C/O Việt Nam đối với hàng hóa là thép nhập từ từ Trung Quốc để xuất sang Mỹ, ông Nguyễn Tiến Lộc, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan cho biết, vụ việc ban đầu Thông qua đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ, Tập đoàn thép của Mỹ đã đề nghị Nhà nước Việt Nam phối hợp với công an Bà Rịa - Vũng Tàu để điều tra suốt từ năm 2017.

Tổng cục Hải quan đã thành lập lực lượng hỗn hợp của Cục ĐTCBL và Cục Điều tra sau thông quan, điều tra, xác minh lại vụ việc một lần nữa. “Có thể nói đến giờ phút này, chúng tôi đã kết thúc quá trình điều tra, vấn đề vi phạm về xuất xứ của DN này chưa đủ căn cứ kết luận DN vi phạm”, ông Lộc khẳng định.

Theo ông Lộc, Công ty TNHH Nhôm Toàn Cầu nhập khẩu nhôm, thậm chí nhôm thành phẩm (nhôm định hình) vào Việt Nam để sản xuất ra hàng xuất khẩu nhưng các nhôm này do điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn chưa thích hợp để xuất sang Mỹ. Do đó DN thực hiện sản xuất lại. Thành phẩm của công đoạn sản xuất này là nguyên liệu của công đoạn sản xuất khác và vì thế trong quá trình chuyển đổi đó, họ đáp ứng được chuyển đổi mã số. Với nội dụng này, với tinh thần thận trọng, khẩn trương, đoàn kiểm tra kết luận không đủ căn cứ kết luận DN vi phạm (vi phạm gian lận xuất xứ Việt Nam).

“Sắp tới sẽ có báo cáo lên Tổng cục Hải quan để Tổng cục Hải quan thông tin với Hải quan Mỹ về vụ việc.” ông Lộc nói.

Ông Lộc cho biết thêm, về một số vấn đề vi phạm khác của DN, ví dụ như DN có bán một số thành phẩm theo chỉ định của khách hàng nước ngoài cho DN Việt Nam. “Cơ quan hải quan vất vả để điều tra nội dung này, theo quy định, hàng hóa của DN xuất bán trên thị trường nội địa DN phải mở tờ khai đối ứng và phải thu thuế. Tuy nhiên, họ không bán trong nội địa, nếu bán cơ quan hải quan sẽ vào cuộc", ông Lộc nói.

Trước đây có thông tin DN tồn nhôm ước tính 4,3 tỷ USD, tuy nhiên theo ước tính của cơ quan hải quan, tổng số nhôm ước tính phải 5 tỷ USD. Đây là nhôm dự trữ để DN sản xuất, theo báo cáo tài chính của DN, do khó khăn của DN xuất khẩu đi bắc Mỹ. Khi tìm hiểu, cơ quan hải quan thấy công ty Toàn Cầu vi phạm Luật Cạnh tranh của phía Mỹ nên họ áp đặt mức thuế cao đối với cả công ty này chứ không chỉ nhắm vào mặt hàng thép.

Lưu Hiệp