Mosin Nagant: 'Hỏa thương' vệ quốc suốt hai thế kỷ của nước Nga

Sự xuất hiện của súng trường Mosin Nagant được xem là một sản phẩm của thời đại. Những năm cuối thế kỷ 19, hỏa lực mạnh, tốc độ bắn nhanh, độ chính xác cao ngày càng trở nên quan trọng trên chiến trường. Các loại súng sử dụng bột thuốc màu đen để bắn các viên đạn chì nặng đã trở nên lỗi thời bởi tầm bắn hạn chế và nạp đạn rất khó khăn. Nguồn ảnh: AFP.

Mosin Nagant được sử dụng bởi quân đội Đế quốc Nga từ năm 1891, Hồng Quân Liên Xô và sau đó là quân đội các nước Đông Âu cho đến tận những năm 1960. Súng có độ tin cậy và chính xác cao, sức công phá mạnh nên vẫn được nhiều nước tiếp tục sử dụng cho tới giữa thế kỷ 21. Nguồn ảnh: topwar.ru.

Lịch sử phát triển của Mosin Nagant được khởi đầu sau những tổn thất nặng nề của người Nga trong Chiến tranh Nga-Thổ Nhĩ Kỳ 1877, dù chiến thắng nhưng quân đội Đế quốc Nga lại chịu thương vong quá lớn khi kẻ thù của họ được trang bị những khẩu súng trường kiểu mới Winchester có tốc độ bắn nhanh hơn mẫu súng trường Berdan của Nga khi đó. Nguồn ảnh: macleans.ca.

Trước tình hình đó các tướng lĩnh của Nga đã đề xuất Nga Hoàng hiện đại hóa quân đội với một mẫu súng trường mới, tuy nhiên phải mất tới hơn 10 năm quân đội Đế quốc Nga mới có được mẫu súng mới và đó chính là Mosin Nagant. Nguồn ảnh: militaryarms.ru.

Bản thân thiết kế của mẫu súng này là sự hợp nhất giữa hai thiết kế súng trường do Đại úy Sergei Ivanovich Mosin và thiết kế sư người Bỉ Léon Nagant phát thảo. Trong ảnh là các thiết kế tiêu biểu nhất của Mosin Nagant trong suốt hai thế kỷ từ năm 1891 cho tới tận 1959. Nguồn ảnh: Wikipedia.

Và kể từ khi được đưa vào trang bị trong năm 1891, Mosin Nagant nhanh chóng trở thành vũ khí yêu thích của mọi lính Nga. Cũng từ đó, Mosin Nagant gắn liền với mọi cuộc chiến có sự tham gia của nước Nga từ Chiến tranh Nga-Nhật, Chiến tranh Thế giới thứ 2, Nội chiến Nga và cuối cùng là Chiến tranh Thế giới thứ 2. Nguồn ảnh: tuning-gun.ru.

Cũng có thể nói Mosin Nagant chính là một trong những “nhân chứng” đặc biệt cho lịch sử nước Nga trong thời kỳ cận đại, và Cách mạng Tháng Mười Nga là ví dụ tiêu biểu nhất khi mẫu súng trường này được cả quân đội Đế quốc Nga lẫn lực lượng cách mạng Bolshevik sử dụng. Nguồn ảnh: akronartmuseum.org.

Sau Cách mạng Tháng Mười Nga, Mosin Nagant tiếp tục trở thành mẫu vũ khí không thể thiếu trong quân đội Liên Xô và hình ảnh của nó còn gắn liền với những người chiến sĩ Hồng quân trong những cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại sau đó. Nguồn ảnh: topwar.ru.

Về nguyên lý hoạt động Mosin Nagant là mẫu súng trường hoạt động theo cơ chế “bolt action” (lên đạn, đóng mở khóa nòng bằng tay) được cải tiến liên tục từ năm 1891 cho đến tận 1959, và với mỗi giai đoạn Mosin Nagant đều có sự thay đổi nhất định. Nguồn ảnh: Pikabu.

Trong số đó nổi bật nhất là biến thể Mosin Nagant M38, súng có chiều dài 1,23m, nòng súng dài 0,73m, nặng dưới 4kg và sử dụng cỡ đạn tiêu chuẩn 7,62x54mm. Giữa các phiên bản Mosin Nagant không có nhiều lắm sự khác biệt về mặt thiết kế mà đơn giản chỉ là được làm gọn lại. Nguồn ảnh: Pikabu.

Mosin Nagant không sử dụng hộp tiếp đạn mà thay vào đó là kẹp đạn tiêu chuẩn 5 viên cố định như nhiều mẫu súng trường kiểu mới cùng thời, với tốc độ bắn khoảng 10 viên/phút. Súng có sơ tốc đầu nòng 855 m/s, tầm bắn hiệu quả tối đa khoảng 800m, tầm bắn tối đa lên đến 2.000m. Nguồn ảnh: Pikabu.

Bên cạnh sức mạnh hỏa lực, Mosin Nagant còn được biết tới như một vũ khí giáp lá cà tuyệt vời của lính Nga trên chiến trường khi bản thân súng được trang bị lưỡi lê dài tới hơn 300mm với nhiều biến thể khác nhau. Trong cả hai cuộc chiến tranh thế giới, những khẩu Mosin Nagant với lưỡi lê luôn là nổi ám ảnh của quân Đức trên chiến trường. Nguồn ảnh: russian7.ru.

Tốc độ bắn chậm nhưng rất chính xác và có tầm bắn xa nên Mosin Nagant cũng được Liên Xô lựa chọn làm mẫu súng bắn tỉa tiêu chuẩn với ống ngắm quang học (PU, PE) bên sườn trái sử dụng để ngắm bắn rất hiệu quả. Trong Chiến tranh Thế giới thứ 2, các đơn vị bắn tỉa của Hồng Quân được phiên chế tới cấp sư đoàn, đều sử dụng Mosin Nagant làm súng bắn tỉa. Nguồn ảnh: Wikipedia

Có thể nói súng trường Mosin Nagant là mẫu vũ khí tiêu biểu nhất trong lịch sử phát triển của nước Nga từ cuối thế kỷ 19 cho tới giữa thế kỷ 20, trước khi AK-47 xuất hiện. Và tên tuổi của Mosin Nagant không chỉ dừng lại bên trong lãnh thổ nước Nga mà còn cả những nơi mà nó “từng đặt chân” đến. Nguồn ảnh: theparisreview.org.

Trà Khánh