'Mối tình' Nga - Mỹ và cuộc hẹn ở Paris

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John R. Bolton

Bà nói không, ông bảo có

Sau một cuộc gặp với Tổng thống Vladimir V. Putin và các quan chức Nga khác, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John R. Bolton cho rằng, đã có rất ít tiến bộ trong việc giải quyết khiếu nại của Tổng thống Trump rằng Nga đã không giữ lời về Hiệp ước Hạt nhân tầm trung, hay còn gọi là Hiệp ước INF.

Ông Trump nói đã có kế hoạch rút khỏi Hiệp ước này vì Nga đang vi phạm và Trung Quốc không phải là người ký kết. Tổng thống Ronald Reagan và lãnh đạo Liên Xô Mikhail S. Gorbachev đã ký Hiệp ước này vào năm 1987, loại bỏ hàng trăm tên lửa hạt nhân ở châu Âu.

“Mỹ cho rằng, Nga đang vi phạm, còn Nga thì nói rằng không” - ông Bolton phát biểu tại một cuộc họp báo về Hiệp ước -“Làm thế nào để có thể thuyết phục người Nga trở lại tuân thủ các nghĩa vụ mà họ cho rằng họ không vi phạm?”.

Ông Bolton cho biết Mỹ sẽ tham vấn với các đồng minh ở châu Âu và châu Á. Mặc dù có thể quyết định của chính quyền Mỹ không phải là quyết định cuối cùng, tuy nhiên, sau các cuộc họp ở Moscow thứ Ba vừa qua, ông Bolton cho biết một thông báo chính thức rút lui sẽ được đưa ra. Việc rút lui sẽ không làm tổn hại đến an ninh, ông nói, và trích dẫn kinh nghiệm của mình với tư cách là một nhà đàm phán khi chính quyền Bush vào năm 2001 rút ra một thỏa thuận giải trừ khác – Hiệp ước Chống tên lửa đạn đạo, hay còn gọi là Hiệp ước A.B.M. Nhưng việc loại bỏ hiệp ước đó, theo ông Bolton, đã không làm sáng tỏ kiến trúc giải trừ hạt nhân giữa Mỹ và Nga.

Ông Bolton cũng chỉ ra những điểm mà ông cho là đã lỗi thời trong Hiệp ước I.N.F. “Có một thực tế chiến lược mới” - ông nói. “Đây là một hiệp ước tên lửa đạn đạo song phương chiến tranh lạnh, trong một thế giới tên lửa đạn đạo đa cực”.

Hẹn hò

Trước đó, ông Putin nói với ông Bolton rằng, ông đã sẵn sàng cho một cuộc họp khác với Tổng thống Trump. “Tất nhiên, sẽ rất hữu ích khi tiếp tục đối thoại trực tiếp với Tổng thống Mỹ”, ông Putin nói và đề xuất cuộc họp tại một hội nghị quốc tế được lên kế hoạch tại Paris vào ngày 11/11 để kỷ niệm 100 năm ngày kết thúc Thế chiến thứ nhất. Ông Bolton trả lời rằng ông Trump “rất mong được gặp ông ở Paris”.

Tại Washington, Nhà Trắng đã cố gắng giữ thông điệp của mình sau khi ông Bolton đưa ra những bình luận tại Moscow. “Ông Putin đã mời Tổng thống gặp gỡ ông tại Paris”, Nhà Trắng cho biết trong một tuyên bố để đáp ứng với một cuộc điều tra về các điều khoản của chuyến thăm. “Thay mặt tổng thống, ông Bolton đã chấp nhận lời mời”.

Tổng thống Trump cho biết ông “có thể” gặp ông Putin khi ông đến Paris, và các cố vấn của ông vẫn đang phân loại các chi tiết cụ thể. Cuộc họp cuối cùng của hai nhà lãnh đạo, được tổ chức tại Helsinki (Phần Lan), vào tháng 7 vừa qua. Ông Bolton cho biết ông đã đồng ý gia hạn cho một số liên lạc ngoại giao và kinh doanh bị Mỹ đưa vào danh sách đen để phản đối sự can thiệp quân sự của Nga tại Ukraine vào năm 2014. Ông Bolton cho biết Mỹ sẽ tiếp tục các cuộc họp thường xuyên về chống khủng bố ở cấp thứ trưởng ngoại giao.

Trong chiến dịch của mình, ông Trump đã đề xuất rằng Mỹ nên sửa đổi quan hệ với Nga để chống lại chủ nghĩa khủng bố Hồi giáo. Ông Bolton cho biết các nước cũng sẽ sắp xếp một hội nghị cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp vào đầu năm tới.

Song Kiều (TH)