MỚI: Sau thời gian tạm ngưng, xuất khẩu gạo sang Mỹ tăng đột biến
Sau một thời gian phải tạm ngưng vì bị phát hiện nhiều lô hàng nhiễm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), 6 tháng đầu năm nay, xuất khẩu gạo Việt Nam sang Mỹ đã tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ năm trước.
Mỹ lại “ăn hàng” gạo Việt Nam
Bộ NNPTNT cho biết, xuất khẩu gạo của Việt Nam trong tháng 6.2018 ước đạt 604.000 tấn, giá trị đạt 317 triệu USD, đưa khối lượng xuất khẩu gạo 6 tháng đầu năm 2018 ước đạt 3,56 triệu tấn, giá trị đạt 1,81 tỷ USD, tăng 25% về khối lượng và tăng 42% về giá trị so với cùng kỳ năm 2017.
Số liệu cập nhật trong 5 tháng đầu năm 2018 cho thấy Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam với 30% thị phần, đạt 844.100 tấn và đạt giá trị 499,4 triệu USD, đứng thứ 2 là Indonesia với 18,7% thị phần, đạt 596.000 tấn và 280 triệu USD.
Đặc biệt, lượng gạo Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ sau một thời gian tạm ngưng do phát hiện nhiều lô hàng nhiễm dư lượng thuốc BVTV vượt mức cho phép, nay đã đạt 26.200 tấn. Khối lượng này đã tăng gần 2,4 lần so với cùng kỳ 2017.
Tuy nhiên, xuất khẩu gạo Việt Nam những tháng đầu năm sang thị trường lớn là Trung Quốc lại giảm mạnh đến 21,3%. Điều này được lý giải là do phía Trung Quốc thay đổi các chính sách nhập khẩu gạo từ các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam khiến hoạt động xuất khẩu gạo vào thị trường này bị ngưng trệ.
Xuất khẩu gạo Việt Nam sang Mỹ đã tăng trở lại, sau một thời gian phải tạm ngưng vì phát hiện dư lượng thuốc BVTV vượt mức cho phép.
Đặc biệt, sản phẩm gạo nếp của Việt Nam xưa nay hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, Trung Quốc giảm mua đã khiến xuất khẩu nếp trong nước tụt giảm mạnh. Giá thu mua lúa nếp do đó cũng giảm theo.
Tại Việt Nam, các tỉnh vùng ĐBSCL giá trung bình lúa tươi loại thường (IR50404) chỉ đạt 5.200 đồng/kg, loại thơm, Jasmine còn 5.800 đồng/kg, giảm 100 - 200 đồng/kg so với tháng trước. Giá lúa khô loại thường đạt 6.100 đồng/kg, loại thơm, Jasmine đạt 6.400 đồng/kg, giảm 300 - 500 đồng/kg so với tháng trước.
Cũng theo Bộ NNPTNT, trong tháng 6.2018, giá gạo xuất khẩu của các nước lớn đều giảm. Tuy nhiên, giá gạo trắng 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam đạt 450 USD/tấn, vẫn cao hơn so với sản phẩm cùng loại của Ấn Độ và Thái Lan. Giá gạo xuất khẩu cùng loại của Ấn Độ đạt 410 USD/tấn và của Thái Lan đạt 435 USD/tấn.
Giá gạo xuất khẩu các nước xuất khẩu lớn đều giảm so với tháng trước do nhu cầu nhập khẩu từ các thị trường chính như Indonesia, Philippines, châu Phi, Bangladesh đều giảm. Ngoài ra, do nguồn cung trong nước tại các quốc gia này đang tăng nhanh khiến cho giá xuất khẩu giảm kéo theo giá lúa nguyên liệu trong nước giảm.
Nhu cầu yếu, xuất khẩu sẽ nhiều khó khăn
Tính đến thời điểm hiện tại, nhu cầu nhập khẩu gạo trên thị trường vẫn còn khá yếu, nhiều nước lớn vẫn chờ tín hiệu giá giảm tiếp. Trong khi đó, thu hoạch rộ ở một số nước như Việt Nam, Thái Lan, Ấn Độ... khiến nguồn cung dồi dào hơn.
Trong nửa đầu năm 2018, Bộ NNPTNT cũng ghi nhận sự chuyển biến đáng kể đối với chất lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam. Xuất khẩu tăng đối với các loại gạo thơm, gạo chất lượng cao, và giảm ở loại gạo phẩm cấp trung bình như gạo trắng 5% tấm, 25% tấm...
Cụ thể, trong tháng 5.2018, xuất khẩu gạo thơm (Jasmine) đạt 129,2 triệu USD, chiếm tỷ lệ cao nhất với 33% tổng giá trị xuất khẩu, tăng 53,8% so với tháng trước và tăng 103% so với tháng đầu năm. Trong khi đó, gạo trắng 15% tấm và 25% tấm đạt 128,2 triệu tấn nhờ các doanh nghiệp tập trung thực hiện các hợp đồng xuất khẩu sang Philippines và Indonesia.
Nhiều nước cùng vào vụ thu hoạch khiến cung tăng trong khi nhu cầu mua yếu, dự báo xuất khẩu gạo 6 tháng cuối năm sẽ còn khó khăn.
Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) nhận định, các nguồn cung gạo lớn như Ấn Độ, Pakistan đều đã giảm giá gạo để thu hút người mua. Tuần qua, giá gạo trắng 5% tấm của Ấn Độ ở mức 390 – 400USD/tấn và giá gạo trắng 25% tấm ở mức khoảng 340 – 345USD/tấn.
Trong khi đó, trong tuần này, thu hoạch vụ lúa mới tại Việt Nam, Thái Lan... sẽ vào chính vụ giúp nguồn cung tăng lên. Tuy nhiên, nhu cầu mua gạo hiện vẫn không rõ ràng. Hiện chỉ có một số thông tin liên quan đến việc các nước Châu Phi muốn mua gạo Thái Lan, trong khi Ấn Độ cũng sẵn sàng bán gạo giá thấp nếu có khách hàng.
“Trong tuần qua chỉ có thông tin Ai Cập mong muốn nhập khẩu 500.000 - 700.000 tấn gạo, cùng với thông tin Philippines muốn nhập 1 triệu tấn, gồm 500.000 tấn trong năm nay và 500.000 tấn vào đầu năm 2019. Tuy nhiên, các mong muốn này vẫn khó đi đến thỏa thuận, xuất khẩu gạo sẽ còn nhiều khó khăn”, đại diện VFA nhận định.
Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, nguồn cung gạo toàn cầu niên vụ 2018/2019 dự báo sẽ tăng 1,3%, lên mức kỷ lục đạt 633 triệu tấn, trong đó lượng tồn trữ từ niên vụ 2017/2018 tăng 5% so với một năm trước đó.
Trong khi, tồn trữ gạo thế giới cuối vụ dự kiến đạt 144,7 triệu tấn, tăng 900.000 tấn so với vụ 2017/2018, đây là năm thứ 11 liên tiếp tồn trữ gạo cuối vụ tăng cao, kể từ năm 2000/2001 (khi đạt 146,7 triệu tấn). Nhiều nước cũng dự báo tăng sản lượng lúa gạo trong năm nay như Bangladesh, Miến Điện, Cambodia, Indonesia, Madagascar, Sri Lanka, Tanzania, Thái Lan, Mỹ, Việt Nam và Philippines.
Như vậy, xuất khẩu gạo trong nửa cuối năm có thể sẽ gặp khó khăn do giá được dự báo sẽ giảm tiếp do nguồn cung được bổ sung từ các nước.
