'Mộc Lan' và cú đấm vào các ông chủ rạp chiếu phim

Hôm 4/8, Disney thông báo Mulan - dự án điện ảnh 200 triệu USD có Lưu Diệc Phi đóng chính - sẽ được phát hành trên Disney+ từ 4/9 với mức giá thuê 29,99 USD (tương đương gần 700.000 đồng). Trước đó, 60,5 triệu thuê bao của nền tảng phải trả phí 6,99 USD (tương đương 140.000 đồng) mỗi tháng.

Tại những nơi Disney+ chưa xuất hiện, điển hình như Trung Quốc, Mulan dự kiến ra rạp như bình thường.

Quyết định của Disney đến giữa bối cảnh dịch Covid-19 vẫn đang có những diễn biến phức tạp tại phía bên kia bờ Thái Bình Dương. Các chủ rạp chiếu phim Bắc Mỹ hiện thấp thỏm chờ ngày được đón khách trở lại. Nhưng Mulan sẽ không nằm trong nhóm tác phẩm có thể giúp họ phần nào nguôi ngoai.

Bước dịch chuyển mới trong ngành phát hành phim

Trở lại đầu tháng 3, Mulan đã tổ chức sự kiện thảm đỏ dành cho thị trường Bắc Mỹ. Song, dịch Covid-19 khiến kế hoạch phát hành bộ phim từ 27/3 đổ bể. Bộ phim sau đó có thêm vài lần được đặt lịch, nhưng việc các rạp chiếu phim Bắc Mỹ chưa thể hoạt động trở lại khiến Disney rốt cuộc đưa ra quyết định lúc này.

Đầu tháng 4, Universal tung ra Trolls World Tour trên mạng Internet với mức giá thuê khoảng 15 USD và ngoài rạp chiếu phim tại những nơi ít ỏi còn hoạt động cùng lúc. Kế hoạch vấp phải sự phản đối dữ dội từ AMC - chuỗi cụm rạp lớn nhất nước Mỹ đang lao đao vì dịch bệnh.

Mulan là bộ phim có kinh phí lớn nhất chọn lên mạng và ra rạp cùng lúc kể từ đầu dịch Covid-19. Ảnh: Disney.

Khi ấy, AMC thậm chí tuyên bố “từ mặt” các bom tấn trong thời gian tới của Universal, trong đó có Fast & Furious 9 hay Jurassic World: Dominion. Họ cho rằng cách thực hiện của Universal có thể tạo ra tiền lệ cho các nhà phát hành khác.

Nhưng khi dịch bệnh chưa có diễn biến tích cực tại Bắc Mỹ, càng có thêm nhiều bộ phim chọn lối đi tương tự, như Scoob! của Warner Bros., hay Hamilton cũng được Disney đưa thẳng lên Disney+ thay vì ra rạp như kế hoạch ban đầu.

Hôm 3/8, Universal và AMC rốt cuộc đi tới thống nhất. Phía chuỗi cụm rạp đã phải lùi bước khi một số bộ phim từ nay sẽ được đưa lên mạng Internet chỉ sau thời điểm khởi chiếu ngoài rạp 17 ngày. Đó là khoảng thời gian (window) thấp hiếm thấy giữa hai phương thức phát hành mà cách đây một năm có lẽ không ai nghĩ tới.

Cú đấm dành cho các chủ rạp giữa dịch Covid-19

Trang Deadline đã sớm tiếp cận một số chủ rạp chiếu phim tại Bắc Mỹ sau khi Disney đưa ra kế hoạch mới dành cho Mulan. Chủ một cụm rạp kèm dịch vụ ăn uống than vãn: “Họ không cần đối tác chiếu rạp nữa. Giờ họ cũng không phải chia lợi nhuận cho chúng tôi nữa”.

Người này làm một bài toán đơn giản như sau. Disney+ hiện có khoảng 60,5 triệu thuê bao. Nếu 10% số thuê bao quyết định thuê Mulan, doanh thu đạt được là 181 triệu USD. Nếu con số lên tới 50%, doanh thu là 906 triệu USD. Quan trọng hơn, “nhà chuột” sẽ kiểm soát toàn bộ số tiền, chứ không phải chia 50% cho nhà rạp như lối phát hành truyền thống.

Hồi tháng 3, khi bóng ma Covid-19 còn chưa thực sự bao trùm thị trường Bắc Mỹ, doanh thu ra mắt dự kiến tại thị trường điện ảnh lớn nhất thế giới của bộ phim là hơn 80 triệu USD.

Disney sẽ không phải chia doanh thu của Mulan trên Disney+ cho bất cứ ai. Ảnh: Disney.

Người chủ rạp tiếp tục bi quan nhận xét: “Đây là cú đấm hạ gục các rạp chiếu phim. Chiến lược của họ khiến toàn bộ chủ rạp phải tính toán lại khoản thu chi dự kiến nếu được mở cửa trở lại từ tháng 9. Nếu các nhà phát hành khác học hỏi theo, chúng tôi sẽ phải đưa ra nhiều thay đổi, kể cả cách sắp xếp suất chiếu. Ai mà sở hữu hơn 20 cụm rạp chiếu phim giờ này hẳn rất lo lắng”.

Cách phát hành của Mulan có thể giúp các bom tấn sau này giảm thiểu chi phí marketing. Nhưng với trường hợp của dự án 200 triệu USD, Disney thực tế đã chi ra rất nhiều tiền trước thời điểm tháng 3, bao gồm một suất quảng cáo trong trận Super Bowl, một sự kiện thảm đỏ Hollywood, một trailer thu hút 175,1 triệu lượt xem trong mùa World Cup nữ hồi mùa hè 2019…

Eric Handler của công ty phân tích MKM Partners nhận xét: “Mulan cho thấy dấu hiệu thay đổi của ngành công nghiệp điện ảnh. Trước đây, Disney luôn ủng hộ khoảng thời gian phát hành ngoài rạp kéo dài. Chúng ta cần thêm thời gian để đánh giá quyết định này. Nhưng nếu Mulan thành công, đây sẽ không phải là trường hợp cá biệt”.

“Mulan là một bài thử lớn, một quyết định có phần liều lĩnh, thậm chí là một cú sốc nếu so sánh với Tenet của Warner Bros.”, Handler nói thêm. Cách đây một tuần, xưởng phim của những giấc mơ mới đặt lịch Tenet tại các thị trường quốc tế từ 28/8 và Bắc Mỹ từ 3/9, chứ không hề có ý định đưa phim lên mạng Internet từ sớm.

Thời gian sẽ trả lời tất cả

Trên thực tế, nhiều chủ rạp vẫn tỏ ra bình tĩnh trước quyết định của Disney. Trong thông cáo gửi tới giới truyền thông, Bob Chapek - CEO của Walt Disney - nói rằng Mulan chỉ là một trường hợp cá biệt, chứ hãng không có ý định theo đuổi phương thức phát hành mới.

Disney gặp khó kể từ đầu năm, không chỉ ở mảng phim ảnh. Hàng loạt công viên chủ đề của họ phải đóng cửa vì dịch bệnh và tập đoàn cần sớm thu lợi nhuận từ những sản phẩm sẵn có. Ngoài ra, dựa trên nhận định của một số phóng viên đã theo dõi Mulan từ tháng 3, bộ phim không thuộc dạng xuất sắc. Điều đó có nghĩa tác phẩm chưa chắc đã gây sốt trong bối cảnh khán giả nhiều nơi chưa sẵn sàng trở lại rạp chiếu phim.

Ngay cả thỏa thuận giữa Universal với AMC cũng cần thời gian để kiểm chứng. Khoảng cách 17 ngày giữa hai cách thức phát hành hiện mới chỉ áp dụng cho các bộ phim có quy mô nhỏ, chứ không phải dạng bom tấn như Fast & Furious 9.

Phe lạc quan cho rằng quyết định dành cho Mulan chỉ là giải pháp tạm thời của Disney trước bối cảnh dịch bệnh. Ảnh: Outnow.

Một nguồn tin của Deadline cho biết: “Disney hiện gần như không có khoản lãi nào. Các công viên chủ đề của họ đang gây lỗ lớn, nhiều dự án truyền hình bị ngưng trệ. Nếu 50% thuê bao Disney+ chọn xem Mulan, số tiền thu về là 300-400 triệu USD. Nó có thể giúp giải quyết bài toán doanh thu tức thời. Nhưng về lâu dài, khi công chúng lấy lại thói quen ra rạp xem phim, mọi chuyện sẽ trở lại như cũ”.

Nhóm lạc quan chỉ ra rằng doanh thu của thị trường Hàn Quốc ngày trở lại phần nào cho thấy điều đó. Chỉ sau 10 ngày trình chiếu, bom tấn xác sống Peninsula đã thu về gần 20 triệu USD tại quê hương, bất chấp chất lượng nội dung thụt lùi so với Train to Busan (2016).

Disney là “ông trùm” trong lĩnh vực giải trí. Chỉ trong riêng 2019, doanh thu các bộ phim chiếu rạp của họ lên tới 13,2 tỷ USD. Disney+ không thể lập tức mang về con số tương tự, và “nhà chuột” không đời nào dễ dàng bỏ qua các rạp chiếu phim nhanh như vậy.

Có lẽ quyết định dành cho Mulan chỉ là biện pháp tạm thời giữa mùa dịch. Và có những chủ rạp vẫn tin vào tương lai tươi sáng, như Rick Roman ở Kentucky phát biểu: “Disney nên giao Mulan cho chúng tôi. Ngay cả khi phim được đưa lên mạng, tôi vẫn sẽ cho chiếu bộ phim cùng lúc. Trải nghiệm ngoài rạp khác hẳn xem phim tại nhà. Tôi cá là lượng khán giả mua vé sẽ bằng số thuê bao chọn xem tác phẩm trên hệ thống của họ”.

An Thanh