Mở đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn

Chuyển đổi hình thức đầu tư

Theo quy hoạch, đường cao tốc Hà Nội - Lạng Sơn nối từ Thủ đô Hà Nội tới cửa khẩu Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn), kết nối với tuyến cao tốc quốc tế Hữu Nghị - Nam Ninh (Trung Quốc) của hành lang kinh tế giao thương Việt Nam - Trung Quốc. Tuyến cao tốc này hình thành, góp phần quan trọng giảm ách tắc giao thông, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cho các địa phương trong khu vực. Hiện nay, đoạn Hà Nội - Bắc Giang đã được hoàn thành mở rộng, nâng cấp, đạt chuẩn cao tốc, quy mô 4 - 6 làn xe, đoạn Bắc Giang - Lạng Sơn (theo hình thức BOT) đang được triển khai. Trước đó, giữa tháng 6-2016, hơn 40 km đoạn cao tốc Chi Lăng - Hữu Nghị đã được Bộ Giao thông vận tải (GTVT) phê duyệt quyết định đầu tư, tổng mức gần 8.750 tỷ đồng, sử dụng vốn vay của ADB, do Tổng công ty Ðầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư, dự kiến hoàn thành năm 2019. Tuy nhiên, do gặp vướng mắc về thủ tục pháp lý, nhất là phương án tài chính, khiến dự án bị ngừng trệ trong một thời gian dài, đứng trước nguy cơ “vỡ trận”. Nhằm kết nối và hoàn thành đồng bộ toàn tuyến cao tốc Bắc Giang - Hữu Nghị trước năm 2020, mới đây, Bộ GTVT đã thống nhất đề xuất của UBND tỉnh Lạng Sơn, giao nhà đầu tư BOT Bắc Giang - Lạng Sơn nghiên cứu, tính toán phương án chuyển đổi hình thức đầu tư đoạn tuyến cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng từ nguồn vay Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) sang đầu tư bằng nguồn vốn BOT. Ngày 18-11-2017, trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ tư Quốc hội khóa 14, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, ngay sau kỳ họp Quốc hội, sẽ triển khai đoạn tuyến cao tốc Chi Lăng - Hữu Nghị theo hình thức BOT và hoàn thành vào năm 2020 để phát huy hiệu quả đầu tư của toàn tuyến cao tốc từ Hà Nội đến cửa khẩu.

Tổng Giám đốc Công ty Ðầu tư xây dựng cầu đường Sài Gòn (SBRC - nhà đầu tư dự án BOT Bắc Giang - Lạng Sơn) Trần Văn Thế lý giải: Khi tiếp nhận dự án, theo kế hoạch, đoạn cao tốc Chi Lăng - Hữu Nghị sẽ được gấp rút triển khai để hoàn thành đồng bộ với dự án Bắc Giang - Lạng Sơn vào năm 2019. Công ty cổ phần BOT Bắc Giang - Lạng Sơn đã đề xuất Bộ GTVT bổ sung đoạn Hữu Nghị - Chi Lăng vào dự án BOT Bắc Giang - Lạng Sơn. Theo các thông số tính toán, nếu được bổ sung, phương án tài chính của dự án sẽ khả thi và đạt được nhiều lợi ích, đoạn cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn sẽ không bị phá vỡ phương án tài chính, còn đoạn cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng giảm được hơn hai năm thu phí. Hơn nữa, dự án sử dụng nguồn vốn trong nước sẽ không làm tăng nợ công của Chính phủ và lộ trình tăng phí đoạn cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng thấp hơn phương án lãi suất vay vốn của ADB.

Ðẩy nhanh tiến độ

Ðầu tháng 12-2017, sau nhiều lần xin ý kiến, làm việc với các bộ, địa phương, nhà đầu tư liên quan, Bộ GTVT đã trình phương án lên Thủ tướng Chính phủ, phân tích và kiến nghị cho phép điều chỉnh, bổ sung đoạn Chi Lăng - Hữu Nghị vào dự án BOT Bắc Giang - Lạng Sơn để triển khai theo hình thức BOT, bảo đảm nối thông toàn tuyến và thu phí chung toàn bộ đường cao tốc, kết hợp thu phí quốc lộ 1 sau khi Công ty cổ phần BOT Bắc Giang - Lạng Sơn hoàn thành tăng cường 110 km mặt đường.

UBND tỉnh Lạng Sơn đã đốc thúc, chỉ đạo hệ thống chính quyền cơ sở nơi đoạn tuyến đi qua, hoàn thành việc bồi thường, bàn giao mặt bằng, bàn giao toàn tuyến dự án cho nhà đầu tư, nhà thầu thi công chậm nhất vào ngày 31-12- 2017 để triển khai thi công, đồng loạt. Công tác giải phóng mặt bằng của tỉnh Bắc Giang và Lạng Sơn hiện đã cơ bản hoàn thành, chỉ còn vướng mắc tại một số ít nhà dân, đường điện và cáp thông tin, mốc bàn giao toàn bộ mặt bằng trong năm 2017 đã thực hiện được. Ði khảo sát công trường tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, chúng tôi chứng kiến các nhà thầu đang dốc toàn lực về phương tiện, máy móc và nhân lực, hoạt động hết công suất. Nền đường được đắp cao, lu lèn chặt, nhiều đoạn tuyến đã thảm đến lớp base (móng mặt). Hiện nay, tiến độ tổng thể dự án đạt khoảng 25%, mặc dù khối lượng bàn giao mặt bằng khá lớn, nhưng vẫn không đủ công địa cho các nhà thầu. Lãnh đạo các nhà thầu cho biết, tận dụng thời tiết thuận lợi, dịp Tết Dương lịch này, các đơn vị vẫn huy động nhân lực, máy móc làm việc như ngày thường, còn Tết Nguyên đán sẽ bố trí nghỉ luân phiên hoặc ra quân đầu Xuân sớm.

Là một trong những nhà thầu lớn nhất tại dự án khi thực hiện các gói thầu thi công nền đường (tổng chiều dài 17 km) và thảm nhựa 50 km mặt đường, Giám đốc Ban điều hành dự án (Công ty cổ phần Licogi 16) Ðào Văn Tuấn cho biết, đơn vị xác định đây là công trình trọng điểm tại khu vực phía bắc, cho nên đã tập trung đội ngũ cán bộ kỹ sư, công nhân dày dạn kinh nghiệm, từng thi công nhiều dự án cao tốc, với hai Ban điều hành hoạt động đồng thời để bám sát tiến độ. Ðến nay, đơn vị đã thực hiện được 35% khối lượng, vượt tiến độ khoảng 10%. Anh Ninh Thế Thương, đội thi công gói thầu nền móng XL1 cho biết, đội anh gồm 70 người, cùng hàng chục máy lu, máy đào,... hằng ngày thi công liên tục từ 7 giờ tới 22 giờ. Do điều kiện địa chất tốt, ít phải xử lý nền đất yếu, Licogi 16 đã huy động hơn 200 nhân lực và 70 đầu máy móc, thiết bị. Ðược chính quyền địa phương hỗ trợ đắc lực về mặt bằng (đã bàn giao khoảng 90%), nhà thầu phấn đấu hoàn thành vượt tiến độ, bảo đảm dự án “về đích” vào tháng 12-2019.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Lý Quang Vinh cho biết, tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo do một đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp làm Trưởng ban, cam kết giải phóng và bàn giao mặt bằng cho dự án trong thời gian ngắn nhất; tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho nhà đầu tư, nhà thầu hoàn thành dự án đúng tiến độ. Dự án đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn là tuyến huyết mạch phát triển kinh tế ở phía bắc, được Ðảng bộ và nhân dân tỉnh Lạng Sơn rất mong đợi.

Bài và ảnh: MINH TRANG