Miệt mài 5 năm xây 'nhà' cho hàng trăm hài cốt vô chủ

Giữa cái tiết trời nắng chói chang như mùa hè của tháng 3 xứ Nghệ, hình ảnh một người đàn ông tuổi ngoại lục tuần, người dong dỏng đang quét dọn nghĩa trang khiến chúng tôi không khỏi xúc động. Ông là Trần Xuân Nghiêm, người đã bỏ ra hơn 5 năm trời tìm kiếm và chôn cất những hài cốt vô chủ.

Ông Trần Xuân Nghiêm (áo sáng màu) là người đã góp công lớn trong việc xây dựng 500 ngôi mộ cho những hài cốt vô chủ. Ảnh: Quỳnh Nguyễn

Vào mấy chục năm trước, nơi xóm ông đang sinh sống là một cánh đồng hoang. Mặc dù không phải nghĩa địa nhưng mỗi khi có người mất, người dân quanh vùng (các xóm 8,9,10 xã Nghi Vạn) lại mang thi thể người chết đến đây chôn lấp. Đến năm 1978, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, ông xuất ngũ về quê lấy vợ và được xã cấp đất ở khu vực này làm nơi trú ngụ cùng nhiều hộ dân khác.

Là một người lính, chứng kiến nhiều đồng đội hy sinh chỉ kịp vùi tạm thân xác nơi những cánh rừng, dốc núi…, ông Nghiêm mãi ám ảnh, xót thương. Đến lúc chứng kiến những hàng xóm quanh mình đào móng xây dựng nhà cửa, thường gặp những bộ hài cốt nằm phơi sương, hay xung quanh có nhiều những ngôi mộ không người thân chăm sóc, bỏ hoang bên bờ ruộng ngập ngụa bùn, trâu bò giày xéo mỗi ngày, ông lại không an lòng.

Từ đó, ông luôn ấp ủ sẽ xây dựng một nghĩa trang cho những hài cốt không tên này. “Thế nhưng, bất chợt nghĩ đến căn nhà đã xuống cấp chưa có tiền sửa sang nên tôi chỉ nghĩ chưa dám làm” - ông Nghiêm kể - “Đến năm 2013, người con trai đi xuất khẩu nước ngoài, chắt chiu những tháng lương đầu tiên của mình gửi về cho vợ chồng tôi sửa lại căn nhà cấp 4 đã hư hỏng. Cầm 50 triệu trong tay tôi liền nghĩ đến dự định ấp ủ xây dựng khu nghĩa trang bấy lâu nay. Đem chuyện này bàn với vợ, may sao vợ mình cùng đồng ý, không chần chừ tôi bắt tay vào việc xây dựng khu nghĩa trang vào ngay ngày hôm sau".

Sau đó ông Nghiêm đi vận động và được sự giúp đỡ của gần 50 người dân giáo xứ Thượng Lộc. Thế là hằng ngày, ông cùng bà con ngày vác xẻng, cuốc đất tìm những ngôi mộ vô chủ để cất bốc. Những ngôi mộ đầu tiên được xây lên trong sự phấn khởi của mọi người.

Đã có gần 500 triệu đồng người dân đóng góp xây dựng nghĩa trang cho những hài cốt vô chủ. Ảnh: Quỳnh Nguyễn

Hằng ngày bà Phạm Thị Dương, vợ ông Nghiêm, cùng những phụ nữ trong xóm nấu nướng, sửa soạn bữa trưa và bữa tối cho những người đi cất bốc mộ. “Ngày đầu tiên bốc được hơn 30 ngôi mộ vô chủ, tôi mừng lắm. Cùng với sự giúp sức của người dân, và thuê thợ xây mộ, ốp lát gạch men hoàn chỉnh, mỗi mộ tính ra chi phí cũng gần 1 triệu, theo đó số tiền 50 triệu của con gửi về cũng vơi dần” - Ông Nghiêm kể tiếp.

Thấy được sự nhân văn, cần thiết của việc xây dựng nghĩa trang, nhiều người dân ở đây như gia đình ông Trần Xuân Tiềm, Trần Xuân Liêm... cùng nhau tích cực tham gia vào việc tìm kiếm các ngôi mộ vô chủ. Người góp công, người góp của làm việc nghĩa. Nhiều gia đình có con em lao động kiếm sống ở nước ngoài đã vận động gửi tiền về để góp vào xây dựng nghĩa trang. Theo thống kê đã có gần 500 triệu đồng được gửi về từ nước ngoài đóng góp kinh phí để xây dựng nghĩa trang.

Hàng ngày mỗi khi rảnh rỗi, ông Nghiêm lại ra nghĩa trang quét dọn cho sạch sẽ. Những dãy mộ không xác định được tên tuổi nên không gắn bia, được xây cất gọn gàng, ngăn nắp, ngay hàng thẳng lối. Trên nền bê tông rộng chừng 500 m2, cao cách mặt đất khoảng 25 cm là các dãy mộ được ghép bằng gạch hoa sáng bóng. Mỗi hàng có 22 ngôi mộ, tính ra đến thời điểm hiện tại cũng gần 500 mộ. Ông Nghiêm nói, cứ đến ngày rằm, lễ tết việc hương hoa cũng do ông đảm nhiệm. “Mình làm việc thiện thì đầu óc cũng thấy vui và thoải mái hơn hẳn”.

Ông Nghiêm bên căn nhà cấp 4 xuống cấp trước đây của mình. Ảnh: Quỳnh Nguyễn

“Đến năm 2014, khi căn nhà cấp 4 đã chuẩn bị sập, xét thấy việc xây dựng nghĩa trang cho những hài cốt không tên căn bản đã hoàn chỉnh, tôi mới tính đến xây nhà cho bản thân mình”. Ông Nghiêm chia sẻ.

Nhìn dáng người mảnh khảnh, làn da nâu sạm của ông Nghiêm len lỏi đi bên những dãy mộ, miệng nở nụ cười mãn nguyện, không khỏi len lên sự trân trọng./.

Quỳnh Nguyễn (SVTT)