Miễn phí chuyển khoản, rút tiền ATM, ngân hàng tính toán gì?

Ngoài tín dụng, hoạt động dịch vụ với nguồn thu từ các khoản phí giao dịch trực tuyến, chuyển, rút tiền mặt qua ATM đang là nguồn thu lớn thứ 2 của các ngân hàng.

Nhiều nhà băng đang chấp nhận hy sinh nguồn thu này để đổi lại các lợi thế đặc biệt.

Miễn phí chuyển tiền online, rút tiền ATM

Trong thông báo mới nhất, TPBank cho biết sẽ miễn toàn bộ phí cho khách hàng thực hiện giao dịch chuyển tiền online trên ứng dụng Internet banking tới tất cả ngân hàng tại Việt Nam.

Ngoài ra, khách hàng của nhà băng này khi rút tiền mặt bằng thẻ ATM tại hầu hết ATM trên cả nước cũng sẽ được miễn phí (trừ ATM của HSBC, Standard Chartered, Ngân hàng liên doanh Việt - Nga).

Chuyển tiền online và rút tiền mặt ATM là hai trong số những giao dịch phổ biến được khách hàng sử dụng nhiều nhất trong giao dịch ngân hàng. Hiện tại, TPBank cũng là ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam miễn cùng lúc hai loại phí này.

Phí dịch vụ là nguồn thu lớn thứ 2 của hầu hết ngân hàng thương mại hiện nay. Ảnh minh họa: Ngô Minh.

Thực tế, ngoài TPBank, hiện đã có 2 ngân hàng áp dụng chính sách miễn phí giao dịch chuyển tiền online gồm Techcombank và VIB. Trong đó, Techcombank là ngân hàng đầu tiên đi theo xu hướng miễn phí dịch vụ này.

“Phần thưởng” của việc miễn phí giao dịch trực tuyến tại Techcombank chính là tỷ lệ tiền gửi không kì hạn (CASA) của ngân hàng đang ở mức 30%, cao nhất hệ thống và vượt cả Vietcombank, MBBank.

Đáng chú ý, Vietcombank, MBBank là hai nhà băng có những lợi thế đặc thù để có hệ số CASA cao. Trong khi Vietcombank chiếm ưu thế về hệ thống chi trả, thanh toán lương cho đội ngũ công chức, thì MBBank lại nắm gần như toàn bộ tài khoản và hệ thống thanh toán của ngành quân đội.

Theo ước tính từ Techcombank, CASA của Vietcombank và MBBank cuối quý III năm nay vào khoảng 27,1% và 27,8%.

Hy sinh nguồn thu trăm tỷ

Nguyên nhân chính khiến các ngân hàng tham vọng gia tăng lượng tiền gửi không kỳ hạn chính là lãi suất cực thấp (dưới 1%/năm). Điều này có thể giúp ngân hàng giảm chi phí vốn đầu vào, nhờ đó có lợi thế hơn trong việc áp dụng lãi suất cho vay đầu ra và nâng cao khả năng sinh lời trên mỗi đồng cho vay.

Hệ số CASA cao kéo theo chi phí vốn thấp giúp NIM (chênh lệch giữa thu nhập lãi và chi phí lãi) của ngân hàng tăng cao.

Ở khía cạnh này, Techcombank là ví dụ điển hình cho lợi thế này khi hệ số NIM trong 9 tháng đầu năm nay của nhà băng này đạt mức 4,2%, một trong những mức NIM cao nhất hệ thống.

Việc miễn phí dịch vụ chuyển tiền online hay rút tiền mặt ATM có thể giúp ngân hàng tăng quy mô khách hàng cũng như tiền gửi không kỳ hạn, nhưng lại khiến chủ sở hữu mất đi nguồn thu từ hoạt động trong khi vẫn phải gánh các chi phí.

Tại hầu hết ngân hàng hiện nay, dịch vụ thanh toán và tiền mặt vẫn là nguồn thu lớn thứ 2 sau tín dụng, mang về hàng trăm tỷ đồng lãi thuần mỗi năm.

Năm 2018, tỷ trọng lãi thuần từ dịch vụ thanh toán trên tổng lãi thuần hoạt động dịch vụ tại nhiều ngân hàng đều ở mức cao như Eximbank 82%, MSB 78%, VietBank 66%, Vietcombank 65%, ACB 53%...

Báo cáo tài chính năm 2018 của TPBank cho biết, số thu từ dịch vụ thanh toán tại nhà băng này đạt 268 tỷ đồng, gấp đôi năm trước đó và mang về 137 tỷ đồng lãi thuần. Ba quý đầu năm nay, số thu từ dịch vụ thanh toán cũng là 299 tỷ đồng, tăng 67%.

Như vậy, việc miễn phí giao dịch chuyển tiền online và rút tiền mặt ATM sẽ khiến TPBank mất đi phần lớn nguồn thu quan trọng này.

Việc có thể tăng số lượng khách hàng và tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn chưa đủ cơ sở để TPBank miễn phí các giao dịch cho khách hàng. Ngân hàng đã có những bước dự phòng cho chiến lược trên.

Là giao dịch phổ biến nhất nhưng dịch vụ thanh toán và tiền mặt lại không phải nguồn thu dịch vụ lớn nhất tại TPBank.

Nguồn thu lớn nhất và đang gia tăng nhanh nhất tại nhà băng này chính là dịch vụ bảo hiểm. Năm 2018, dịch vụ bảo hiểm đã mang về cho TPBank tới 372 tỷ đồng thu nhập, tăng 14 lần so với năm 2017 và trở thành nguồn thu dịch vụ lớn nhất vượt qua dịch vụ thanh toán.

9 tháng từ đầu năm, doanh thu dịch vụ bảo hiểm tại TPBank cũng đạt tới 397 tỷ đồng, tăng 70% so với cùng kỳ.

Trong giai đoạn đầu của chiến lược miễn phí giao dịch chuyển tiền online và rút tiền mặt ATM cho khách hàng, TPBank sẽ phải nhờ nhiều vào phí bảo hiểm để duy trì nguồn thu chung từ dịch vụ - nguồn thu lớn thứ 2 của ngân hàng.

Quang Thắng