Mexico: Bạo lực ma túy lan đến học đường

Khi lớp học cuối cùng kết thúc trong một trường học ở bang Tamaulipas, Mexico, 4 học sinh khác đã lao đến tấn công tới tấp nam sinh 12 tuổi Hector Alejandro Mendez và đập đầu cậu bé vào tường. Mendez, được bạn bè gọi thân mật là "Mini", trở về nhà nói với mẹ chuyện mình bị đánh đập rồi bất tỉnh ngay sau đó. Một tuần sau, Mendez chết trong bệnh viện do những vết thương trầm trọng gây xuất huyết não.

Tại tang lễ Mendez, gia đình và bạn bè khóc thương viết thông điệp lên những chiếc áo trắng. Người mẹ viết: "Chúng ta luôn yêu thương con", "Công lý cho con trai tôi".

Năm 2013, ở Mexico đã xảy ra hơn 18.000 vụ giết người, cái chết của nam sinh Mendez ngày 20/5 vừa qua khiến mọi người giận dữ đồng thời làm bùng phát cuộc tranh cãi về nạn bạo lực trong trường học và phương hướng xử lý vấn đề. Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto đã chia sẻ nỗi đau với cha mẹ Mendez, đồng thời đề xuất 2 dự luật mới về vấn đề bạo lực.

Các nhân vật nổi tiếng - từ nữ hoàng nhạc pop Thalia cho đến tiền đạo bóng đá Javier Hernandez - đã cùng nhau lập ra một chiến dịch chống thói bắt nạt bạo lực trong trường học, nhiều người sử dụng câu "bắt nạt không phải là trò chơi".

Giữa cơn giận dữ của cả xã hội, các nhà giáo dục, chuyên gia tâm lý và chính khách đang phải vật lộn với câu hỏi cay đắng: Có phải những trận chiến đẫm máu của bọn tội phạm ma túy đang tàn phá đất nước Mexico đã khiến cho nhiều học sinh trở nên bạo lực hơn?".

Nhiều người tham gia chiến dịch chống bạo lực trong trường học ở Mexico.

Cuộc tấn công Mendez diễn ra tại Tamaulipas, bang giáp giới với bang Texas của Mỹ và là nơi từng xảy ra những vụ bạo lực tồi tệ nhất ở Mexico - bao gồm những vụ thảm sát, phóng hỏa, đánh bom ôtô và chặt đầu nạn nhân. Những vụ bạo lực cũng diễn ra tại một số thành phố có sự hiện diện của bọn tội phạm ma túy như là Ciudad Juareza và Tijuana. Trường hợp một học sinh bị ném hóa chất vào mặt ngay trong trường hồi tháng 5 có thể gây mù vĩnh viễn.

Nghị sĩ Veronica Juarez, người giúp thảo dự luật chống nạn bạo lực học đường, phát biểu với báo chí: "Chắc chắn, có một mối liên kết giữa bạo lực trong xã hội và bạo lực trường học. Những vụ giết người xảy ra hàng ngày, khiến cho bạo lực trở thành bình thường ở Mexico. Chúng ta gần như không còn thấy bất ngờ trước bạo lực. Và, con trẻ lớn lên cùng với bạo lực".

Các em học sinh ở Ciudad Victoria, bang Tamaulipas, biểu tình đòi công lý cho bạn học Hector Mendez.

Bạo lực liên quan đến cartel ma túy bùng phát ở Mexico từ năm 2008, một phần do phản ứng lại sự trừng trị thẳng tay của quân đội dưới quyền Tổng thống Felipe Calderon. Có hơn 70.000 vụ giết người liên quan đến ma túy trong 6 năm tiếp theo. Tỉ lệ tử vong trong các vụ bạo lực đã giảm vào 4 tháng đầu năm 2014, so với cùng kỳ năm 2013, nhưng Tổng thống Pena Nieto thừa nhận vẫn còn thử thách rất lớn ở phía trước. Hàng ngàn nạn nhân bị bắn chết ngay giữa ban ngày, để lại những xác chết ngay trước mắt trẻ em. Nhiều lớp học phải đóng cửa do súng nổ.

Lễ tang nạn nhân nhỏ tuổi Hector Mendez.

Tại bang Michoacan, hơn 800 trường học tạm đóng cửa do bạo lực bên ngoài cổng trường. Hàng ngàn học sinh có cha mẹ bị giết chết hay bị bắt giữ do dính líu đến ma túy. Năm 2013, ở bang Jalisco, 2 học sinh 13 tuổi, bị giết chết do dám bắt nạt con trai của một trùm ma túy. Trong những vụ khác, chính trẻ em cũng được các tập đoàn ma túy sử dụng.

Năm 2010, Edgar Jimenez, 14 tuổi, thú nhận đang làm việc cho một băng nhóm ma túy và đã chặt đầu 4 nạn nhân. Nhà tâm lý học Samantha Urzua nhận định bạo lực đẫm máu đã khiến cho thiếu niên Mexico ngày càng hung hăng hơn.

Ủy ban Nhân quyền Quốc gia Mexico cũng tham gia vào các hoạt động chống bạo lực học đường. Hơn 1.000 đơn kiện về bạo lực được thành lập năm 2013, so với chỉ 50 đơn năm 2000. Tuy nhiên, các nhà điều tra cho rằng khó đưa ra số liệu thống kê chính xác. Nhà tâm lý học Jaana Juvonen - người từng trải qua 20 năm nghiên cứu vấn đề từ Đại học California ở Los Angeles (Mỹ) - cho biết khó mà so sánh nạn bạo lực học đường giữa các quốc gia hay thậm chí giữa các bang của Mỹ.

Tuy nhiên, Juvonen nhận định ở California, những khu vực có tỷ lệ án mạng cao và nhiều cuộc chiến băng nhóm thì xu hướng bạo lực học đường xảy ra cũng cao hơn. Juvonen cũng thừa nhận trẻ em sẽ bị tác động tiêu cực khi thường xuyên nhìn thấy những xác chết nằm la liệt trên đường phố giữa ban ngày.

Khó biết được chính xác những vụ bắn giết liên quan đến các tập đoàn ma túy ở bang Tamaulipas đã tác động đến 4 đứa trẻ hành hung Hector Mendez như thế nào. Nhưng, một đứa trẻ trong số đó thản nhiên phát biểu với một tờ báo Mexico rằng sự hành hung chỉ là trò chơi và chúng thật sự hoảng loạn tinh thần khi thấy Hector Mendez nôn ra máu.

Các công tố viên bang Tamaulipas cho biết, 4 đứa trẻ hành hung Mendez sẽ không bị đi tù do chúng chưa đến 14 tuổi. Tuy nhiên, họ sẽ tìm cách buộc tội thầy giáo và số nhân viên trường học đã đồng lõa với vụ hành hung. Cha mẹ của nạn nhân Hector Mendez nằm trong số những người kêu gọi tống giam thầy giáo đã để xảy ra vụ việc trong khuôn viên nhà trường