Máy bay A-50U tóm gọn máy bay tàng hình

Thông tin này được Tập đoàn VEGA (thuộc Roselectronika) cho biết đã hiện đại hóa tổ hợp kỹ thuật vô tuyến Shmel. "Nhờ có các linh kiện điện tử hiện đại cũng như các phương tiện tính toán tốc độ cao trên A-50U cho phép gia tăng số lượng mục tiêu hộ tống cùng lúc và máy bay chiến đấu dẫn đường. Ngoài ra, so với A-50 thì A-50U còn tăng tầm xa phát hiện đối với nhiều loại máy bay, trong đó có cả những thiết bị bay hoàn toàn mới".

"Việc tăng cường thêm tính năng của phần mềm có được là nhờ thay thế hệ thống máy tính trên khoang máy bay bằng một hệ thống mới, được xây dựng trên các máy tính kỹ thuật số hiện đại với hiệu suất và tốc độ cao hơn. Hệ thống hiển thị tại nơi làm việc của các nhà điều hành cũng được cải tiến", nguồn tin từ Roselectronika cho biết.

Dù không rõ mục tiêu hoàn toàn mới A-50U có thể phát hiện là gì nhưng theo truyền thông Nga, mục tiêu nhà sản xuất đang muốn nói đến chính là tàng hình. Nếu vậy, A-50U đã được tăng cường đáng kể sức mạnh sau nâng cấp.

Bởi chỉ với phiên bản A-50 đã có thể phát hiện máy bay ném bom ở khoảng cách 650 km, chiến đấu cơ cách xa 300 km và mục tiêu dưới mặt đất/mặt biển là 300 km, tên lửa hành trình ở khoảng cách 215 km và có thể theo dõi đồng thời tới 300 mục tiêu khác nhau. Tính năng của A-50 được các chuyên gia quân sự đánh giá là không hề thua kém máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không E-3 Sentry của không quân Mỹ.

Trong nhiệm vụ chỉ huy trên không, A-50 có thể chỉ huy tác chiến tới 10 máy bay chiến đấu gồm nhiều loại khác nhau. Nó được trang bị hệ thống tiếp nhiên liệu trên không. Thiết bị vô tuyến điện và thiết bị tác chiến điện tử của máy bay có khả năng trinh sát, phát hiện và chế áp điện tử rất mạnh, bảo đảm thực hiện các nhiệm vụ tác chiến trong trường hợp địch gây nhiễu điện từ mạnh.

Trong thực tế, A-50 đã thực hiện những phi vụ bí mật rất xuất sắc. Ví dụ như trong cuộc chiến Chechnya lần thứ nhất, tổng thống đầu tiên của Cộng hòa Chechnya là Dzhokhar Dudaev tuy đã thoát được rất nhiều cuộc vây ráp của cơ quan an ninh Liên bang Nga, nhưng cũng phải chết vì tên lửa chống bức xạ tấn công sóng điện thoại di động do AWACS A-50 dò tìm và cung cấp tần số liên lạc.

Ngày 21/4/1996, người Nga đã sử dụng 1 chiếc A-50, lắp đặt thiết bị dò tìm và định vị sóng điện thoại vệ tinh tối tân (trị giá 1,2 triệu USD), quần thảo trên bầu trời Chechnya ở độ cao 12 km. Đến rạng sáng ngày 22/4, chiếc A-50 bắt được sóng điện thoại di động của Dudaev. Chiếc A-50 lập tức sử dụng hệ thống định vị toàn cầu để xác định vị trí và phương hướng di chuyển của ông ta.

Sau đó, nó dùng đường truyền dữ liệu thông báo về trung tâm chỉ huy và tiếp tục theo dõi mục tiêu. Ngay lập tức, 2 chiếc máy bay Su-25 nhận lệnh tiêu diệt Dudaev đã cất cánh từ sân bay Mozdok. Sau vài phút, chúng đã bay đến gần làng Gekhi-Chu (phía tây Chechnya), nơi Dudaev đang dừng chân và phóng ra 2 quả tên lửa chống bức xạ từ khoảng cách 40km.

Tên lửa tự động dò tìm tần số bức xạ sóng điện thoại đã được máy bay dự cảnh A-50 cung cấp rồi phóng vào chiếc xe hơi Dudaev đang dừng lại trên một cánh đồng để gọi điện. Một quả không nổ nhưng chỉ một quả còn lại cũng đủ khiến cho Dudaev - người đang trực tiếp gọi điện và cả 4 cận vệ chết ngay tại chỗ. Khi đó là vào khoảng 4h sáng ngày 22/04/1996. (Đan Nguyên)