Mẫu súng hiện đại hơn AK-74 nhưng vẫn bị Nga cho 'ra rìa'

Vào thập niên 1970, quân đội Liên Xô đã tiến hành các cuộc thử nghiệm, để tìm kiếm mẫu súng trường tấn công mới để thay thế dòng AK-47 vốn được biên chế từ năm 1948 và đã trở nên lạc hậu.

Một số hạn chế của súng tiểu liên AK-47 là sử dụng đạn quá mạnh và độ rơ lớn, dẫn đến độ chính xác thấp, đặc biệt khi xạ thủ đứng bắn. Đây là yếu điểm của AK-47 khi tham gia cận chiến hoặc tác chiến trong điều kiện đô thị.

Nhà máy cơ khí Kovrov khi đó, đã giới thiệu mẫu súng trường SA-006, mẫu súng suýt chút nữa đánh bại tiểu liên AK-74 của Mikhail Kalashnikov. SA-006 được trang bị hệ thống tự động cân bằng, gồm hai bộ phận trượt ngược chiều nhau bên trong thân súng, nhằm giảm độ giật của mỗi phát bắn tới 50%.

Trong các cuộc thử nghiệm, AK-74 và SA-006 đều chứng tỏ độ chính xác cao hơn nhiều AK-47 khi bắn liên thanh, nhờ sử dụng cỡ đạn 5,45x39 mm; ngoài ra trọng lượng của hai mẫu súng này nhẹ hơn và dễ cơ động hơn.

Mẫu SA-006 có độ chính xác cao hơn nhiều so với AK-74, tuy nhiên sau thời gian thử nghiệm và nghiên cứu, AK-47 được chọn làm vũ khí tiêu chuẩn của Hồng quân Liên Xô và Nga trong nhiều thập kỷ.

Các chuyên gia nhận định, lý do quân đội Liên Xô chọn AK-74 làm súng trường tấn công tiêu chuẩn, do vũ khí này đơn giản và tương đồng với mẫu cũ. Điều này giúp các nhà máy quốc phòng Liên Xô dễ sản xuất các bộ phận và hộp tiếp đạn cho AK-74, do đã quen chế tạo AK-47 trong thời gian dài.

Ngoài ra, AK-74 được đánh giá phù hợp với mọi xạ thủ, từ tân binh cho tới lính chuyên nghiệp. Nếu đưa súng trường tấn công SA-006 vào phát triển, nhiều thứ sẽ cần hiện đại hóa hoặc thay đổi và tốn kém rất nhiều kinh phí.

Ban đầu, AK-74 được sản xuất hạn chế để trang bị cho các lực lượng đặc biệt. Súng được thay thế các bộ phận bằng gỗ bằng hỗn hợp nhựa đen hoặc nâu; một số bộ phận truyền động (thoi đẩy, khóa nòng, hộp tiếp đạn, vỏ súng) không dùng thép mà dùng hợp kim.

Các cải tiến này làm cho trọng lượng nhẹ đi. Chiều dài của súng được nâng lên 943 mm so với 870 mm của AK-47, tăng khả năng chính xác, giảm đáng kể tiếng ồn cùng độ giật so với súng AK-47 ra đời trước nó.

AK-74 được sử dụng rất phổ biến trên thế giới, nằm trong biên chế của gần 30 quốc gia và có nhiều phiên bản nổi tiếng được nâng cấp sau đó như AKS-74, AKS-74U, AK-74M, dòng AK-10x và AN-94; trong đó nổi tiếng hơn cả là mẫu AN-94.

Súng trường tấn công AN-94 do Gennadiy Nikonov thiết kế. Súng có hình dạng tương tự như AK-74, có thể gắn thêm một súng phóng lựu cỡ nhỏ (GP-30), phía dưới nòng chính. Tuy nhiên, cơ chế hoạt động của AN-94 phức tạp hơn rất nhiều, gần như khác biệt hoàn toàn với AK-74.

SA-006 sau đó được cải tiến và trở thành AEK-971, mẫu súng trường tấn công đang được một số đơn vị của Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB) sử dụng.

Súng trường AEK-971 có độ giật thấp hơn AK-74. Mẫu súng này có tốc độ bắn tới 900 phát/phút, còn súng AK vào khoảng 600 phát/phút. AEK-971 rất nhạy và chỉ phù hợp với những người lính đủ kinh nghiệm sử dụng súng.

Những người lính ít được huấn luyện với mẫu súng này, sẽ không biết cách tháo lắp lẫn bảo trì AEK-971, do mẫu súng này có nhiều bộ phận và đòi hỏi các công cụ đặc biệt hơn AK-74. Nguồn ảnh: Guns

Cận cảnh kiểu bắn điểm xạ hai phát một huyền thoại được tích hợp vào khẩu AN-94.

Thái Hòa