Mạnh tay xử lý cơ sở sản xuất nem chả chứa hàn the

Bình Định có món nem chả được liệt vào danh sách đặc sản rất thu hút khách du lịch, đặc biệt là nem chả được SX tại chợ Huyện (huyện Tuy Phước) vừa được Cục Sở hữu trí (Bộ KH-CN) cấp bảo hộ thương hiệu trong toàn quốc theo Quyết định 62126/QĐ-SHTT ngày 8/9/2017 và được UBND huyện Tuy Phước làm lễ công bố nhãn hiệu chứng nhận “Nem chả Chợ Huyện” vào tháng 8/2018 vừa qua.

Vi phạm nhan nhản

Theo ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Định, để bảo vệ người tiêu dùng, Sở NN-PTNT Bình Định đã ban hành Quyết định số 735/QĐ-SNN ngày 29/8/2018 về việc thanh tra, kiểm tra đột xuất việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý chất lượng, ATTP đối với sản phẩm NLTS trong quá trình SX, thu gom, sơ chế, chế biến, bảo quản, vận chuyển, kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Theo đó, trong tháng 9 vừa qua, ngành chức năng tỉnh này đã tiến hành kiểm tra đột xuất 22 hộ SX, sơ chế, chế biến, kinh doanh thực phẩm NLTS tại 6 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh và phát hiện có nhiều cơ sở vi phạm.

Khu vực chợ Huyện (cũ) thuộc xã Phước Lộc (huyện Tuy Phước, Bình Định) “mọc” dày các cơ sở SXKD nem chả

Ông Lê Bá Thừa, Chánh Thanh tra Sở NN-PTNT Bình Định cho biết, Đoàn công tác đã tiến hành thanh tra tại các huyện Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Tuy Phước, Tây Sơn, TX An Nhơn và TP Quy Nhơn. Đây là những địa phương có hoạt động SX, sơ chế, chế biến, kinh doanh thực phẩm NLTS khá nhiều. Đối tượng thanh tra là các cơ sở nhỏ lẻ, quy mô SXKD nhỏ, có số lao động tham gia dưới 10 người/cơ sở.

“Qua đợt thanh tra, đã phát hiện có 11/22 cơ sở vi phạm. Trong đó có 5 cơ sở vi phạm về điều kiện SXKD, 6 cơ sở vi phạm về chất lượng ATTP. Nhờ thanh tra đột xuất nên chúng tôi mới phát hiện được sai phạm, chứ nếu thanh tra theo kế hoạch, có thông báo trước thì các cơ sở sẽ đối phó sẽ rất khó phát hiện”, ông Thừa bộc bạch.

Những vi phạm chủ yếu là quy trình sơ chế, chế biến thực phẩm không đảm bảo an toàn; thực phẩm tiếp xúc với các yếu tố gây ô nhiễm và độc hại; không có đủ thiết bị, biện pháp phòng chống côn trùng và động vật gây hại theo quy định; không thực hiện khám sức khỏe định kỳ cho đối tượng thuộc diện phải khám; giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP đã hết hạn, thậm chí có cả cơ sở không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP theo quy định.

Nem chả “ăn” hàn the

Trong đợt thanh tra trên, vi phạm tập trung nhiều ở mặt hàng nem chả. Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Định, cho hay: “Trong quá trình thanh tra các cơ sở SXKD nem chả, đoàn công tác mang theo thiết bị test nhanh tại chỗ, kết quả đã phát hiện 5 cơ sở có kết quả dương tính với hàn the nên đoàn công tác đã lấy mẫu đưa đi kiểm định chỉ tiêu Borax”.

Nem chả được treo bán đầy đường

Theo các chủ các cơ sở vi phạm, sở dĩ họ không dùng chất phụ gia được Nhà nước cho phép mà sử dụng hàn the trong chế biến nem chả là bởi chất phụ gia cho phép không thể tạo độ dai và bảo quản nem chả thời gian dài như hàn the. Do là những cơ sở nhỏ lẻ với quy mô SX nhỏ, nên đầu ra không mạnh như những cơ sở lớn đã có thương hiệu, họ cần phải dùng hàn the trong SX nem chả để có thể bán từ từ mà không lo nem chả bị hư hỏng.

Hàn the có tên hóa dược là Borax, 1 chất thường được sử dụng trong các loại chất tẩy rửa, chất khử trùng, xà phòng. Bộ Y tế đã cấm sử dụng hàn the làm phụ gia trong chế biến thực phẩm. Bởi hàn the có tác hại rất lớn đối với sức khỏe con người như: Trường hợp cơ thể hấp thụ hàn the với một lượng lớn có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa, nôn ói, tiêu chảy, tổn thương da, suy thận, triệu chứng thần kinh, có thể dẫn đến hôn mê và tử vong. Còn trường hợp cơ thể hấp thụ một lượng ít, nhưng tích lũy dần dần trong các mô, có thể gây ra các tác hại mạn tính như: Tổn thương hệ tiêu hóa, cản trở sự hấp thu, chuyển hóa và chức năng các cơ quan, tổn thương gan và thoái hóa bộ phận sinh dục. Ở phụ nữ có thai hoặc cho con bú, hàn the sẽ theo nhau thai hoặc đi theo đường sữa mẹ gây nhiễm độc cho bé. Ấy vậy nhưng vì lợi nhuận, các cơ sở SX nem vẫn sử dụng hàn the trong chế biến dù biết rõ tác hại.

“Hàng năm, chúng tôi đều mời các cơ sở SX nem chả về họp để tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật, mức xử phạt cho từng mức độ vi phạm. Thậm chí chúng tôi còn tuyên truyền đến Bộ Luật hình sự năm 2015 sử đổi bổ sung năm 2017 về mức vi phạm số lượng lớn dẫn đến nguy hiểm cao sẽ bị truy tố hình sự. Thế nhưng do hám lợi, các cơ sở SX nem chả vẫn bất chấp”, ông Lê Bá Thừa, Chánh Thanh tra Sở NN-PTNT Bình Định, chia sẻ.

Mạnh tay xử lý vi phạm

Theo Kết luận Thanh tra số 3094/KL-SNN ngày 30/10/2018 của Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Định, ngành chức năng tỉnh này đã có hình thức xử phạt kèm theo biện pháp khắc phục đối với những cơ sở SX nem chả có sử dụng phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm ngoài danh mục cho phép sử dụng.

Lễ công bố nhãn hiệu chứng nhận “Nem chả Chợ Huyện” do UBND huyện Tuy Phước tổ chức

Theo đó, cơ sở nem chả S.D ở thôn An Lạc Đông 2, thị trấn Phù Mỹ (huyện Phù Mỹ) bị phạt tiền 30 triệu đồng, đình chỉ SX 2 tháng và buộc tiêu hủy tang vật gồm 1,5kg chả lụa; cơ sở nem chả B.L Chợ Huyện ở thôn 3, xã Bình Nghi (huyện Tây Sơn) bị phạt tiền 40 triệu đồng, đình chỉ hoạt động 3 tháng, buộc tiêu hủy tang vật gồm 1,2kg nem và 1kg chả lụa; cơ sở T.L ở thôn Phú Mỹ 2, xã Phước Lộc (huyện Tuy Phước) bị phạt tiền 30 triệu đồng, đình chỉ hoạt động 2 tháng và buộc tiêu hủy tang vật gồm 13,5kg chả lụa; cơ sở B.L ở thôn Hanh Quang,xã Phước Lộc (huyện Tuy Phước) bị phạt tiền 35 triệu đồng, đình chỉ hoạt động 2,5 tháng và buộc tiêu hủy tang vật gồm 4,5kg chả lụa, 16kg nem và 12kg hàn the; cơ sở SXKD nem chả B.Đ.Q ở TP Quy Nhơn bị phạt tiền 30 triệu đồng, đình chỉ hoạt động 2 tháng và buộc tiêu hủy tang vật gồm 10kg chả lụa và 30,5kg chả thẻ.

ĐÌNH THUNG - ĐĂNG LÂM